Çağımızın Illeti: Karpal Tünel sendromu (Bilekte had Sıkışması)
-Ellerinizde ve bileklerinizde uyuşukluk, yanıcı bir ağrı yahut karıncalanma hissediyormusunuz?
- Şikayetleriniz münhasıran geceleri daha mı sarih?
-Nesneleleri düşürmeden elinizde tutmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
-Bilgisayar klavyesi ya da faresini kullanmak üzere tekrarlayıcı el hareketlerini ağrısız olarak yapmak giderek daha imkansız hale mi geliyor?
Şayet bu sorulara cevabınız evetse sizde de karpal tünel sendromu denilen bir hudut sıkışıklığı illeti olabilir. Olguların yarısı mesleklerle temaslıdır ve tüm meslek öbekleri ile temaslı illetler ve yaralanmalar içerisinde, iş gücü kaybına en çokça yol açan durumdur.
ABD donelerine nazaran her yıl yaklaşık 260.000 karpal tünel olgusu opere edilmektedir.
Çağımızın Marazı: Karpal Tünel sendromu (Bilekte had Sıkışması)
-Ellerinizde ve bileklerinizde uyuşukluk, yanıcı bir ağrı yahut karıncalanma hissediyormusunuz?
- Şikayetleriniz mahsusen geceleri daha mı besbelli?
-Nesneleleri düşürmeden elinizde tutmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
-Bilgisayar klavyesi ya da faresini kullanmak üzere tekrarlayıcı el hareketlerini ağrısız olarak yapmak giderek daha imkansız hale mi geliyor?
Şayet bu sorulara cevabınız evetse sizde de karpal tünel sendromu denilen bir had sıkışıklığı marazı olabilir. Olguların yarısı mesleklerle irtibatlıdır ve tüm meslek kümeleri ile temaslı marazlar ve yaralanmalar içerisinde, iş gücü kaybına en ziyade yol açan durumdur.
ABD donelerine nazaran her yıl yaklaşık 260.000 karpal tünel olgusu opere edilmektedir.
Karpal tünel sendromu medyan hudut üzerindeki bantın kalınlaşması ve tekrarlayıcı hareketlerin kombinasyonu neticesinde bilekte haddin enflamasyonu sonucu ortaya çıkar. Bilhassa 40-60 yaşlarındaki hatunlarda, piyanistler, kuaförler, bilgisayar operatörleri, bankacılar, dişçiler, heykeltıraşlar, hane hanımları üzere ellerini çok kulanan meslek öbeklerinde sıklıkla izlenir.
Hamilelik, şeker marazı, tiroid illetleri, menapoz, bilekte kırılan yada konumundan kayan kemikler ve ölçüsüz şişmanlık illetin görülme nispetini arttırır. Eller ile cisimlerin sık ve şiddetli biçimde tutulması, bileğin bükülmesi ve artrit emsal biçimde görülme nispetlerini arttırır.
Bu şikayetlerin birinci ortaya çıkmasının akabinde tedavi için devir kaybetmeden başvurmak epeyce değerlidir. Başvurmak için ağrının şiddetli artmasını, tahammül hudutlarını aşmasını beklemeyin.
Cerrahi dışı konservatif tedavinin asıl emeli medyan hudut üzerinde tekrarlayan yaralanmaları bitirmek ya da azaltmaktır. Bu gayeyle had üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için bir bileklik ile bilek hareketleri kısıtlanabilir. Şayet bu işe yaramaz ise ödemi azaltmak için enflamasyon giderici ilaçlar yazılabilir veye bileğe kortizon enjeksiyonları yapılabilir. Ağrıları azaltmaya yönelik bir ekip hususî el ve bilek egzersizleri önerilebilir.
Şayet hastalar istirahat, rehabilitasyon, yahut vesair cerrahi dışı tedaviler ile ağrılarından kurtulamaz iseler median hudut üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için farklı cerrahi teknikler uygulanabilir. En sık uygulanan teknik karpal tunel özgürleştirilmesi denilen ve açık ya da endoskobik usuller ile uygulanabilen prosedürdür. Açık cerrahide bilek ortamına bir kesi yapılarak median had üzerine bası oluşturan bant kesilerek had serbestleştirilir. Endoskobik sistemde ise daha ufak bir kesi yapılarak bir minyatür kamera ile tünel görüntülenir ve bant kesilir.
Karpal Tünel Özgürleştirilmesinde yeni bir teknik: Mini Açık Yaklaşım
Karpal tünel özgürleştirilmesinde standart yaklaşım karpal ligamanın açık cerrahi ile kesilmesidir. Bu standart yaklaşım ile sonuçlar umumi olarak nispeten düzgündür. Lakin cerrahi sonrası oluşan skar dokusuna bağlı ağrı ve bilekte hareket kısıtlılığı kıymetli bir problemdir. Yara uygunlaşması yapılan kesinin nisbeten uzun olmasına bağlı gecikir. Öbür bir külfet Pilar sendromu denilen avuç ici adelelerde ağır ağrıdır. Komplikasyon nispetleri %1-20 arasında değişmektedir. Bu nedenle 1990 lı yılların başında kesi uzunluğunu azaltmak, sonunda bu problemlerin üstesinden gelmek için endoskop ile minimal yaklaşım teknikleri kullanılmaya başlanmıstır. Bu teknik ile yara bölgesi ile ilgili problemler çözülmüş fakat median had, damarlar, tendonlar ve velev ulnar hudut yaralanma sıklığı artmıştır. Birebir hengamda cerrahi müddeti besbelli noktada uzamıştır. Süreç endoskobik sistem kullandığından hastane ortamında yapılmasını gerektirir.
Mini açık yaklaşım tüm bu meseleler göz önüne alınarak geliştirilen yeni bir cerrahi formüldür. Endoskobik cerrahide olduğu üzere ufak bir kesi yapılarak median had ile karpal bant arasında bir tünel yaratılır. Birebir vakitte karpal bant ile cilt altı arasında bantı tam olarak ortaya koyacak biçimde 2. bir tünel açılır. Bant daha sonra knifelight kişisel bir lazer bıçağı ile kesilir.
Knifeligtın endoskobik yaklaşımdan en kıymetli avantajı endoskobi aletleri gerektirmediği için hastane ortamında yapılmasının farz olmamasıdır. Süreç mühleti manalı kademede kısalmıştır. Açık cerrahi sonrası görülebilen hastayı bazen ileri raddede rahatsız edebilecek skar dokusu oluşumu, operasyon alanında ağrı, pilar sendromu üzere sorunları son radde azaltmıştır. Yara uygunlaşması yapılan kesinin kısa olması ve cilt altı dokulardaki taban yaralanma nedeniyle son aşama kısalmıştır. Açık cerrahi sonrasında kolun 2 hafta vade ile askıya alınması ve immobilizasyonu üzere problemler ortadan kalkmıştır.
Hastalar bu cerrahi ile operasyonun sonraki günü ellerini hafif işlerde kullanmaya başlarlar ve el askıya alınmamaktadır. Açık cerrahi ile cerrahi sonuçlar istikametinden bir fark bulunmamaktadır.
Kısaca bu yeni tekniğin avantajları:
•Maksimum doku korunması
•Teknik olarak olağan oluşu
•Cerrahi müddetin manalı raddede kısalması
•Endoskop tasarrufu gerektirmemesi
•Hasta açısından maliyetin düşük oluşu
•Operasyon sonrası düzgünleşme mühletinin kısalması
•Cerrahi saha ve etrafında operasyon sonrası oluşabilecek kızarıklık, hassasiyet, ağrının en aza inmesi
•Opere edilen elin tekrar tasarrufu, işe geri dönüş vadesinin çok kısalması
Karpal tünel sendromundan korunmak, ellerimizin yanlışsız tasarrufu ile ilgili altın öğütler
•El bileğinin uzun vadeli ve güçlü halde aşağı-yukarı hareketlerinden, gergin formda parmaklarla bir şeyi tutmaktan (dikiş iğnesi gibi), bileği başparmak yahut küçük parmağa sahih bükme hareketinden kaçın
•Avuç içi yukarı bakacak formda yük taşımamaya itina göster
•Bileği sıkı saran bantlardan (kol saati gibi) uzak dur
•Aşırı soğuk yahut korunmasız vibrasyondan kaçın
•Telefon üzere sık kullanılan objeleri calışma alanınıza olabildiğince yaklaştır. Böylelikle ölçüsüz uzanmaktan kaçın.
•Araba sürerken, eşya taşırken direksiyonu çok sıkı tutma. Mümkün olduğunca eli dinlendir.
•Daktilo ya da keyboard kullanırken elleri her 15 dk da bir dinlendir.
•Boya fırçası, kalem, gazete, yahut kitap tipi cisimleri uzun vade tutmaktan kaçın
•Eller kullanılırken vücüdun umumî postürüde çok kıymetlidir. Çalışma meydanının yüksekliği, otururken ya da ayakta iken bileklerin notral ya da çabucak acilen düz durumda kalmasına imkan tanıyacak biçimde düzenlenmelidir. Çalışma esnasında omuzların yeteri kadar özgür, dirseklerin konforlu bir biçimde yanlarda olmasına ihtimam gösterilmelidir.
•Oturma esnasında sırt ve bel yeterli desteklenmiş biçimde ayaklar mekana basmalıdır. Oturulan sandalye her bireyin kendisine nazaran ayarlanmalıdır.
•Özellikle daktilo yazımı, keyboard tasarrufu tipi işlerde postür bilhassa kıymetlidir. Hakikat ayarlanabilir bir koltuk, ehliyetli ışık ve masa için iyi yükseklik yararlıdır.
•Daktilo esnasında uzun müddet, sık bir biçimde tuşlara basılır. Bu nedenle olabildiğince hafif formda tuşlara dokunmak değerlidir. Çok sert bir formda tuşlara basılması gereksiz yorulmaya neden olacaktır. Bu sorunu aşmak için sıkca kısa aralıklar verilmesi yararlı olur. Birebir biçimde boyun, omuz ve kol adalelerinin rutin bir halde rahatlatılması da kıymetlidir.
•El aletlerinin seçimi kıymetlidir. El aletinin tutulan kısmı elinizin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.
•Elinizi ağır formda kullanmanızı gerektiren yeni bir iş ögrendiğinizde, elinize bu yeni işe alışması için vakit tanıyın. Bu tıpkı bir atletin bir yarışa hazırlanmasına yahut gayri atletik müsabakalara benzeri. Ellerin istirahati için ehil aralıklarla molalar verilmelidir.
•Eğer eldiven giyiyorsanız ellere makul ölçülerde olmalıdır. Çok büyük olursa objeyi tutmak için gerekli harcanacak güç daha ziyade olacak, çok sıkı olursa elleri sıkıştıracaktır.
-Ellerinizde ve bileklerinizde uyuşukluk, yanıcı bir ağrı yahut karıncalanma hissediyormusunuz?
- Şikayetleriniz münhasıran geceleri daha mı sarih?
-Nesneleleri düşürmeden elinizde tutmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
-Bilgisayar klavyesi ya da faresini kullanmak üzere tekrarlayıcı el hareketlerini ağrısız olarak yapmak giderek daha imkansız hale mi geliyor?
Şayet bu sorulara cevabınız evetse sizde de karpal tünel sendromu denilen bir hudut sıkışıklığı illeti olabilir. Olguların yarısı mesleklerle temaslıdır ve tüm meslek öbekleri ile temaslı illetler ve yaralanmalar içerisinde, iş gücü kaybına en çokça yol açan durumdur.
ABD donelerine nazaran her yıl yaklaşık 260.000 karpal tünel olgusu opere edilmektedir.
Çağımızın Marazı: Karpal Tünel sendromu (Bilekte had Sıkışması)
-Ellerinizde ve bileklerinizde uyuşukluk, yanıcı bir ağrı yahut karıncalanma hissediyormusunuz?
- Şikayetleriniz mahsusen geceleri daha mı besbelli?
-Nesneleleri düşürmeden elinizde tutmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
-Bilgisayar klavyesi ya da faresini kullanmak üzere tekrarlayıcı el hareketlerini ağrısız olarak yapmak giderek daha imkansız hale mi geliyor?
Şayet bu sorulara cevabınız evetse sizde de karpal tünel sendromu denilen bir had sıkışıklığı marazı olabilir. Olguların yarısı mesleklerle irtibatlıdır ve tüm meslek kümeleri ile temaslı marazlar ve yaralanmalar içerisinde, iş gücü kaybına en ziyade yol açan durumdur.
ABD donelerine nazaran her yıl yaklaşık 260.000 karpal tünel olgusu opere edilmektedir.
Karpal tünel sendromu medyan hudut üzerindeki bantın kalınlaşması ve tekrarlayıcı hareketlerin kombinasyonu neticesinde bilekte haddin enflamasyonu sonucu ortaya çıkar. Bilhassa 40-60 yaşlarındaki hatunlarda, piyanistler, kuaförler, bilgisayar operatörleri, bankacılar, dişçiler, heykeltıraşlar, hane hanımları üzere ellerini çok kulanan meslek öbeklerinde sıklıkla izlenir.
Hamilelik, şeker marazı, tiroid illetleri, menapoz, bilekte kırılan yada konumundan kayan kemikler ve ölçüsüz şişmanlık illetin görülme nispetini arttırır. Eller ile cisimlerin sık ve şiddetli biçimde tutulması, bileğin bükülmesi ve artrit emsal biçimde görülme nispetlerini arttırır.
Bu şikayetlerin birinci ortaya çıkmasının akabinde tedavi için devir kaybetmeden başvurmak epeyce değerlidir. Başvurmak için ağrının şiddetli artmasını, tahammül hudutlarını aşmasını beklemeyin.
Cerrahi dışı konservatif tedavinin asıl emeli medyan hudut üzerinde tekrarlayan yaralanmaları bitirmek ya da azaltmaktır. Bu gayeyle had üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için bir bileklik ile bilek hareketleri kısıtlanabilir. Şayet bu işe yaramaz ise ödemi azaltmak için enflamasyon giderici ilaçlar yazılabilir veye bileğe kortizon enjeksiyonları yapılabilir. Ağrıları azaltmaya yönelik bir ekip hususî el ve bilek egzersizleri önerilebilir.
Şayet hastalar istirahat, rehabilitasyon, yahut vesair cerrahi dışı tedaviler ile ağrılarından kurtulamaz iseler median hudut üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için farklı cerrahi teknikler uygulanabilir. En sık uygulanan teknik karpal tunel özgürleştirilmesi denilen ve açık ya da endoskobik usuller ile uygulanabilen prosedürdür. Açık cerrahide bilek ortamına bir kesi yapılarak median had üzerine bası oluşturan bant kesilerek had serbestleştirilir. Endoskobik sistemde ise daha ufak bir kesi yapılarak bir minyatür kamera ile tünel görüntülenir ve bant kesilir.
Karpal Tünel Özgürleştirilmesinde yeni bir teknik: Mini Açık Yaklaşım
Karpal tünel özgürleştirilmesinde standart yaklaşım karpal ligamanın açık cerrahi ile kesilmesidir. Bu standart yaklaşım ile sonuçlar umumi olarak nispeten düzgündür. Lakin cerrahi sonrası oluşan skar dokusuna bağlı ağrı ve bilekte hareket kısıtlılığı kıymetli bir problemdir. Yara uygunlaşması yapılan kesinin nisbeten uzun olmasına bağlı gecikir. Öbür bir külfet Pilar sendromu denilen avuç ici adelelerde ağır ağrıdır. Komplikasyon nispetleri %1-20 arasında değişmektedir. Bu nedenle 1990 lı yılların başında kesi uzunluğunu azaltmak, sonunda bu problemlerin üstesinden gelmek için endoskop ile minimal yaklaşım teknikleri kullanılmaya başlanmıstır. Bu teknik ile yara bölgesi ile ilgili problemler çözülmüş fakat median had, damarlar, tendonlar ve velev ulnar hudut yaralanma sıklığı artmıştır. Birebir hengamda cerrahi müddeti besbelli noktada uzamıştır. Süreç endoskobik sistem kullandığından hastane ortamında yapılmasını gerektirir.
Mini açık yaklaşım tüm bu meseleler göz önüne alınarak geliştirilen yeni bir cerrahi formüldür. Endoskobik cerrahide olduğu üzere ufak bir kesi yapılarak median had ile karpal bant arasında bir tünel yaratılır. Birebir vakitte karpal bant ile cilt altı arasında bantı tam olarak ortaya koyacak biçimde 2. bir tünel açılır. Bant daha sonra knifelight kişisel bir lazer bıçağı ile kesilir.
Knifeligtın endoskobik yaklaşımdan en kıymetli avantajı endoskobi aletleri gerektirmediği için hastane ortamında yapılmasının farz olmamasıdır. Süreç mühleti manalı kademede kısalmıştır. Açık cerrahi sonrası görülebilen hastayı bazen ileri raddede rahatsız edebilecek skar dokusu oluşumu, operasyon alanında ağrı, pilar sendromu üzere sorunları son radde azaltmıştır. Yara uygunlaşması yapılan kesinin kısa olması ve cilt altı dokulardaki taban yaralanma nedeniyle son aşama kısalmıştır. Açık cerrahi sonrasında kolun 2 hafta vade ile askıya alınması ve immobilizasyonu üzere problemler ortadan kalkmıştır.
Hastalar bu cerrahi ile operasyonun sonraki günü ellerini hafif işlerde kullanmaya başlarlar ve el askıya alınmamaktadır. Açık cerrahi ile cerrahi sonuçlar istikametinden bir fark bulunmamaktadır.
Kısaca bu yeni tekniğin avantajları:
•Maksimum doku korunması
•Teknik olarak olağan oluşu
•Cerrahi müddetin manalı raddede kısalması
•Endoskop tasarrufu gerektirmemesi
•Hasta açısından maliyetin düşük oluşu
•Operasyon sonrası düzgünleşme mühletinin kısalması
•Cerrahi saha ve etrafında operasyon sonrası oluşabilecek kızarıklık, hassasiyet, ağrının en aza inmesi
•Opere edilen elin tekrar tasarrufu, işe geri dönüş vadesinin çok kısalması
Karpal tünel sendromundan korunmak, ellerimizin yanlışsız tasarrufu ile ilgili altın öğütler
•El bileğinin uzun vadeli ve güçlü halde aşağı-yukarı hareketlerinden, gergin formda parmaklarla bir şeyi tutmaktan (dikiş iğnesi gibi), bileği başparmak yahut küçük parmağa sahih bükme hareketinden kaçın
•Avuç içi yukarı bakacak formda yük taşımamaya itina göster
•Bileği sıkı saran bantlardan (kol saati gibi) uzak dur
•Aşırı soğuk yahut korunmasız vibrasyondan kaçın
•Telefon üzere sık kullanılan objeleri calışma alanınıza olabildiğince yaklaştır. Böylelikle ölçüsüz uzanmaktan kaçın.
•Araba sürerken, eşya taşırken direksiyonu çok sıkı tutma. Mümkün olduğunca eli dinlendir.
•Daktilo ya da keyboard kullanırken elleri her 15 dk da bir dinlendir.
•Boya fırçası, kalem, gazete, yahut kitap tipi cisimleri uzun vade tutmaktan kaçın
•Eller kullanılırken vücüdun umumî postürüde çok kıymetlidir. Çalışma meydanının yüksekliği, otururken ya da ayakta iken bileklerin notral ya da çabucak acilen düz durumda kalmasına imkan tanıyacak biçimde düzenlenmelidir. Çalışma esnasında omuzların yeteri kadar özgür, dirseklerin konforlu bir biçimde yanlarda olmasına ihtimam gösterilmelidir.
•Oturma esnasında sırt ve bel yeterli desteklenmiş biçimde ayaklar mekana basmalıdır. Oturulan sandalye her bireyin kendisine nazaran ayarlanmalıdır.
•Özellikle daktilo yazımı, keyboard tasarrufu tipi işlerde postür bilhassa kıymetlidir. Hakikat ayarlanabilir bir koltuk, ehliyetli ışık ve masa için iyi yükseklik yararlıdır.
•Daktilo esnasında uzun müddet, sık bir biçimde tuşlara basılır. Bu nedenle olabildiğince hafif formda tuşlara dokunmak değerlidir. Çok sert bir formda tuşlara basılması gereksiz yorulmaya neden olacaktır. Bu sorunu aşmak için sıkca kısa aralıklar verilmesi yararlı olur. Birebir biçimde boyun, omuz ve kol adalelerinin rutin bir halde rahatlatılması da kıymetlidir.
•El aletlerinin seçimi kıymetlidir. El aletinin tutulan kısmı elinizin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.
•Elinizi ağır formda kullanmanızı gerektiren yeni bir iş ögrendiğinizde, elinize bu yeni işe alışması için vakit tanıyın. Bu tıpkı bir atletin bir yarışa hazırlanmasına yahut gayri atletik müsabakalara benzeri. Ellerin istirahati için ehil aralıklarla molalar verilmelidir.
•Eğer eldiven giyiyorsanız ellere makul ölçülerde olmalıdır. Çok büyük olursa objeyi tutmak için gerekli harcanacak güç daha ziyade olacak, çok sıkı olursa elleri sıkıştıracaktır.