yürek sağlığı!! Kalp sağlığı için beslenmeye uyarı! Gıda kisinin fiziki, zihinsel ve duygusal durumunun saglikliligi için hayati tartı tasiyan bir öğe Ne yazik ancak yanlis beslenme aliskanliklari ülkemizde ve bütün dünyada insan sagligini negatif yönde etkiliyor Bundan 150 yil önce hiç bilinmeyen yürek hastaliklari günümüzde lüzum ülkemiz gerekse tüm dünyada, kadinlarda ve erkeklerde birinci vefat sebebi Yürek hastaliklari için tehlike olusturan 3 manâlı duruma saglikli bir besin aliskanligi olumlu katki sagliyor: Yüksek kolesterol Yüksek kan basinci (hipertansiyon) Pozitif kilosismanlik YÜKSEK KOLESTEROL Balmumu benzeri bir madde olan kan dolasimindaki kolesterolün %75’i karacigerde imal edilirken %25’i aldigimiz gidalardan emilir Gidalarla aldigimiz yagin miktari ve türü kan kolesterol düzeyine manâlı ölçüde etki eder Yüksek kolesterolün kalp hastaligi riskini arttirdigi uzun süredir bilinmektedir Dolasimdaki artı kolesterol kalbi besleyen damarlarin iç yüzeylerinde plak olağan verilen birikimler yapmakta, bu plaklar büyüyerek kan dolasimini engelleyebilmektedir “Az yagli, eksik kolesterollü beslen önerisini bu nedenle duymayanimiz kalmamistir Ama artmis yürek hastaligiyla iliskili olan sanildigi gibi tüketilen yagin miktarindan ziyade yagin türüdür Yapilmasi gerekenler: 1 Jurnal kalorinin en fazla %30’unu yaglardan almamiz, 2 Almakta oldugumuz “fena yaglari “iyi yaglarla degistirmemizdir Doymus ve trans yaglarin tüketimi “fena kolesterol olarak bilinen LDLkolesterol düzeyini, dolayisiyla kalp hastaligi riskini arttirmaktadir Bu tip yaglarin alinan toplam kalorinin %10’unu asmamasi gerekmektedir LDLkolesterolü yüksek olan veya yürek hastasi olanlarda bu oran %7’nin altina, kolesterol alimi günde 200mg’in altina inmelidir Margarin, kirmizi et, yumurta sarisi, bütün yagli süt ve ürünleri, kizarmis gidalar, hamburger ve benzerleri, ticari unlu mamuller bu cins “fena yaglarin baslica kaynaklaridir Doymamis yaglar ise LDLkolesterol düzeyini düsürürken “iyi kolesterol olarak adlandirilan HDLkolesterolü arttirmaktadirlar Zeytinyagi, findik yagi, misirözü yagi, balik, ceviz, soya fasulyesi bu “iyi yaglarin kaynaklaridir ve günlük kalorinin en fazla %30’u olmasi gereken yag tüketiminde bunlara agirlik verilmelidir Gidalardaki yaglar Yagin tipi: Teklidoymamis Kaynagi: Zeytin, zeytinyagi, findik, ceviz, yer fistigi, badem, avokado Oda sicakligindaki hali: Sivi Kolesterol düzeylerine etkisi: LDL’i düsürür HDL’i arttirir Yagin tipi: Çokludoymamis Kaynagi: Misir, ayçiçegi, soya fasulyesi, balik Oda sicakligindaki hali: Sivi Kolesterol düzeylerine etkisi: LDL’i düsürür HDL’i arttirir Yagin tipi: Doymus Kaynagi: Süt, peynir, dondurma, kirmizi et, çikolata, hindistancevizi Oda sicakligindaki hali: Kesin Kolesterol düzeylerine etkisi: LDL ve HDL’i arttirir Yagin tipi: Trans Kaynagi: Margarinler, kizarmis patates, kismen hidrojenlenmis nebati yaglar, fastfood, ticari unlu mamullerin çogu Oda sicakligindaki hali: Kesin ya da yarikesin Kolesterol düzeylerine etkisi: LDL’i arttirir YÜKSEK KAN BASINCI (HIPERTANSIYON) Sik rastlanan bir hastalik olan hipertansiyon yürek hastaligi için manâlı bir risktir Ilaçlara ilave olarak pozitif kilolarin verilmesi, alıştırma ve tuzlu kisitlamasi tedavinin manâlı unsurlaridir Bunlara ek olarak son zamanlarda yapilan çalismalar sebze ve meyvelerden varlıklı, az yagli beslenmenin kan basincinin düsürülmesinde etkili oldugunu göstermistir Bu tip beslenmede potasyum, magnezyum, kalsiyum daha artı, sodyum ve zararli yag türleri daha eksik tüketilmektedir Hipertansiyon hastalari tuz tüketimini günde 6 gramin altina indirmelidir Düsük sodyumluyüksek potasyumlu tuzlar tercih edilebilir Hipertansiyonda bir diger kayda değer konu alkol kullaniminin sinirlandirilmasidir Hazla miktarda alkol kan basinci kontrolünü güçlestirmektedir POZITIF KILOSISMANLIK Kalp hastaligi riskini arttiran bir baska faktördür ve son 10 yil içerisinde bir toplum sorunu halini almistir Fazla kilo: Kandaki kolesterol ve trigliserid düzeyini arttirir, “Iyi kolesterol olarak aşina HDLkolesterol düzeyini düsürür, Kan basincini yükseltir, Diyabeti baslatabilir; özellikle bu kisilerde yürek krizi riski çok artmaktadir, Tüm bunlar olmadigi takdirde bile tek basina bir risktir Artı kilonunsismanligin esas sebebi jurnal yasam ve maddi hareketlerimizde harcadigimiz kaloriden fazlasini gidalarla almamizdir Düzenli egzersiz ve saglikli gıda kilo vermenin baslica yöntemleridir Kilo devretmek durumundaki kisiler asagidaki temel noktalara uyarı etmelidirler: Kalorinin asiri derecede kisitlandigi açlik rejimlerinden sakinin Günde 3 ögün ahenkli yemek yemeli, su disinda ögünler arasinda bir sey yememeli, içmemelisiniz azami miktarda sabahleyin kahvaltisinda, en düşük miktarda aksam yemeginde yemelisiniz Gidalari yavas ve uzun süre çignedikten sonra yutun çokça (22,5 litre) su için Taze ve pismis sebzeleri bol miktarda tüketebilirsiniz Ayaküstü yenen yagli, rafine karbonhidratli, sekerli gidalardan uzak durun Süt ve ürünlerinin eksik yagli olanlarini seçim edin Protein tüketiminde yagli baliklara, derisiz kümes hayvanlarina agirlik verin YÜREK SAGLIGI IÇIN BESLENME ÖNERILERI Orta derecede karbonhidrat, protein ve az miktarda fakat saglikli yaglardan olusan dengeli ögünlerle beslenin Tam yagli süt ve ürünlerinden ziyade yagi azaltilmis olanlari seçim edin Haftada dört yumurtadan fazlasini yemeyin LDLkolesterolü yüksek olanlar yumurta sarisi bakimindan daha da özenli olmalidirlar Kirmizi et yerine balik, derisi hariç kümes hayvanlari ve az yagli etler tüketin oldukça çok günde minimum 5 kez sebze ve meyve tüketin Bunlarda kayda değer vitamin ve mineraller mevcuttur Günde en az 810 kadeh su içmelisiniz Liften varlıklı tahil, kepek, fasulye, meyve ve sebzelerin uyumlu olarak tüketilmesi fazla yararlidir Çözünebilir lifler kan kolesterolünü %15’ dek düsürebilmektedir Içki kullaniyorsaniz jurnal içki tüketimi kadinlar için bir, erkekler için iki kadehle sinirli olmalidir Günde 6 gramdan pozitif tuzlu tüketmeyin