Koşarken, merdiven çıkarken yahut yokuş tırmanırken… Soğuk havada, bilhassa rüzgarda yürürken… Ağır bir yemek sonrasında yahut sigara içerken… Ani bir hüzün ya da sonlanma üzere ruhsal değişimler yaşarken… Kimi vakit da cinsel bağ sırasında… İşte bu faktörlerin tetiklemesiyle; göğsümüzün tam ortasında, "iman tahtası” ismi verilen kemiğin üzerinde gelişiyor kalp ağrısı. Ağır bir basınç, tartı hissi oluşuyor. Bazen de tekrar birebir bölgede, yani göğsün tam ortasında geniş bir alanda kendini yanma hissi olarak aşikâr ediyor. O denli küçük bir noktada değil, en az bir yumruk büyüklüğündeki alanda gelişiyor bu ağrı. Bazen enseye, sol kola yahut sırta yayılabiliyor; çok nadiren karın üzerinde yahut alt çenede de hissedilebiliyor. Altta yatan nedene nazaran 2-3 dakikada da sonlanabiliyor, 20 dakikadan uzun da sürebiliyor. Çabucak hepimizi kaygılandıran bu sorunun ismi; kalp ağrısı!
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy,çoğumuzda 'kalp krizi mi geçiriyorum?' derdini yaşatan her kalp ağrısının altında yatan nedenin kalp krizi olmadığını belirterek, "Kalp ağrısı, kalbe gelen kan akışının azalmasından kaynaklanan bir tıp göğüs ağrısını tabir ediyor. Toplumdaki yaygın inanışın bilakis, her kalp ağrısı kalp krizine işaret etmiyor. Lakin kalp ağrıları kıymetli bir sıhhat sorunundan kaynaklanabiliyor. Ayrıyeten ağrı kalp krizi başlangıcından kaynaklanıyorsa erken tedavi hayat kurtarıcı oluyor. Bu nedenle asla hafife alınmayıp, tabibe başvurulması yaşamsal değer taşıyor” diyor. Pekala kalp ağrısı hangi meselelere işaret ediyor? Aksoy, kalp ağrısına yol açan 5 hastalığı anlattı; kıymetli teklif ve ihtarlarda bulundu.
Kalp ağrısının 5 kıymetli nedeni
Ateroskleroz
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy kalp ağrısının en sık görülen ve en önemli sebebinin 'ateroskleoz', yani toplumdaki bilinen ismiyle 'damar sertliği' olduğunu belirtiyor. Bu tabloya; hipertansiyon, diyabet, kolesterol yüksekliği, sigara tüketimi ve genetik faktörler neden oluyor. Damarın iç yüzeyinde aterosklerotik plak denen bir plak katmanı oluşuyor ve bu katman damar lümeninde (damar içindeki boşluk) daralmaya neden oluyor. Bunun sonucunda kalbe giden kan ve oksijen ölçüsü azalmaya başlıyor. Tedavi edilmezse plak büyüyebiliyor, yerinden ayrılabiliyor ve üzerine pıhtı oturabiliyor. Bu durumda kalp krizi denilen tablo ortaya çıkıyor.
Damar spazmı
Kalp ağrısının daha az görülen öteki bir nedeni ise koroner damarların spazmı, yani kasılarak lümeni daraltması oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy prinzmetal angina ismi verilen bu tabloda dilaltı tablet alındığında spazmın kaybolduğunu ve ağrının geçtiğini belirterek, "Spazmın tekrar oluşmaması için tertipli ilaç kullanımı büyük kıymet taşıyor. Zira spazm tedavi edilmez ve tekrar ederse kalp dokusunda kalıcı hasara neden olabiliyor.” diyor.
Kalp anomalileri
Doğuştan gelen kalp damarı anomalileri bilhassa gençlerde kalp ağrılarına yol açabiliyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy, kimi damarların doğuştan yokluğunun yahut olağandan farklı bir yerden çıkmasının ya da kalp kasının içerisinde seyretmesinin önemli sıkıntılara neden olabileceği ikazında bulunarak, "Bazen futbol alanlarında görülen ani atlet ölümlerinin değerli bir sebebi bu doğuştan gelen damar anomalileri oluyor.” diyor.
Kas köprüsü hastalığı (Miyokardial Bridge)
Tekrar doğuştan gelen ve 'kas köprüsü hastalığı' ismi verilen durumda da tipik kalp ağrısı oluşuyor. Kalbi besleyen damarlardan birinin kalp kasının içerisinde seyretmesi ve kalp kasının kasıldığı vakit koroner damarı sıkıştırması, kalp ağrısıyla sonuçlanıyor. Şayet ilaç tedavisine karşın ağrı devam ediyorsa ameliyatla durumun düzeltilmesi gerekiyor.
Sendrom X
Sendrom X ismi verilen bu hastalıkta efor sarf edildiğinde başlayan ve dinlenmekle geçen tipik ağrı gelişiyor. Hayati bir sorun oluşturmayan ve bilhassa menopoz sonrası bayanlarda görülen bu duruma, mikrovasküler damarlar denilen çok ince kılcal damarlardaki problemlerin neden olduğu düşünülüyor.
Kalp ağrısında tedavi
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy tedavinin ağrının altında yatan nedene nazaran belirlendiğini vurgulayarak, bu teknikleri şöyle anlatıyor:
Stent
Kalp ağrısında koroner arter darlığından şüphelenildiği vakit evvel koroner anjiyografi süreci yapılıyor. "Koroner anjiyografi aslında lokal anestezi altında koroner damarları görüntülemek için yaptığımız bir görüntüleme sürecidir.” diyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Şükrü Aksoy, damarlarda kritik ve önemli darlıklar varsa tedavi sürecine geçildiğini belirtiyor. Şayet darlık stent takılmasına uygunsa balon ve stent süreci, anjiyografi ile tıpkı seansta yapılabiliyor. Yani anjiyografinin devamında yapılan süreçlerle damarda açılma sağlanıyor.
By-pass
Damarlardaki her darlık stent süreci için uygun olmayabiliyor. Bu durumda by-pass tekniğine muhtaçlık duyuluyor. Doç. Dr. Şükrü Aksoy, "Darlıklar çok yaygınsa, yani çok sayıda damar tutulumu varsa yahut darlıklar çok uzun bir segmenti tutuyorsa, münasebetiyle lezyonlar stente uygun değilse, o vakit da by-pass operasyonunu öneriyoruz.” diyor. İster stent ister by-pass olsun, her iki tedavi sonrasında ömür uzunluğu ilaç tedavisi gerekiyor.
İlaç tedavisi
Çok nadiren hastaya stent yahut by-pass süreci yapılamayabiliyor. Bu durumda ağır ilaç tedavisi öneriliyor. Bu ilaçların ortasında kalp ağrısını dindirmek ve hayat kalitesini artırmak için geliştirilmiş özel ilaçlar da bulunuyor.
Hayat usulü değişiklikleri
"Ateroskleroz ilerleyici bir hastalık. Başladıktan sonra arterlerde giderek yayılabiliyor. Bu nedenle stent takıldıktan sonra tedavi bitmiş olmuyor.” bilgisini veren Doç. Dr. Şükrü Aksoy, şöyle devam ediyor: "Eğer birtakım önleyici önlemler almazsak öbür damarlarda yahut birebir damarın öbür bir yerinde yine darlıklar oluşabiliyor. Önleyici önlemlerden birincisi; ömür uzunluğu nizamlı kullanılmaları ve aksatılmamaları gereken ilaçlar. İkincisi ise hayat usulü değişiklikleri uygulamak. Bunları sigarayı bırakmak, Akdeniz tipi beslenmek, kolesterolden yoksul ve Omega-3 yağ asidinden güçlü bir diyet ve nizamlı antrenman olarak özetleyebiliriz. Antrenman olarak koşma yahut yük kaldırma üzere ağır antrenmanları katiyen önermiyoruz. Günde yarım saatlik tempolu bir yürüyüş kâfi oluyor.”
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.