iltasyazilim
FD Üye
“İktisadi artma kavramı imal ve birey başına gelirin artışını açıklayan niceliksel kavramdır*“İktisadi yeniden yapılanma kavramı başlıca niteliksel unsurlar içeren, sosyokültürel inşa metamorfoz ve yenilemelerini açıklayan, yalnızca az gelişmiş ekonomilerin sorunları ile ilgilenen kavramdır
“Idareli yeniden yapılanma anlamında idareli gelişme, yapı değişiklik, modernleşme, sanayileşme kavramları da kullanılmaktadır
Gayrisafi ulusal hasıla; bir ülkede belirtilen dönemde üretilen tüm nihai mülk ve hizmetlerin finansal değeridir
İktisadi yeniden yapılanma ve çoğalma arasındaki temel farklar: Yeniden Yapılanma nitelikseldir ve az gelişmiş ülkelerin sorunları ile ilgilenir Çoğalma ise nicelikseldir ve eksik gelişmişgelişmiş bütün ülkelerin sorunları ile ilgilenir
Birinci dünya ülkeleri; Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Pasifik ’teki varlıklı ülkelerdir
İkinci dünya ülkeleri; 1980 ’li yıllar öncesinde ekonomileri merkezi planlı Doğu Avrupa ülkeleridir
İktisadi kalkınma konusunda birincil bilimsel incelemeyi Adam Smith “Ulusların Zenginliği adlı eseriyle yapmıştır
Geleneksel yeniden yapılanma iktisadı yaklaşımı iktisadi gelişme, sanayileşme ve iktisadi büyümeyi benzeşen anlamda kullanmaktadır
Geleneksel yaklaşıma göre iktisadi gelişme için ithal ikamesine dayalı sanayileşme stratejisi ile hızlı sermaye birikimi ve daha yüksek milli hasıla artışı sağlanabilir
İktisadi kalkınma 1960 ’lı yılların sonu 1970 ’li yılların başında fakirlik ve eşitsizliği esas alarak ikinci aşamaya geçmiştir
Esas ihtiyaçlar yaklaşımına göre kazanç dağılımı, beslenme, barınma, giyinme, sağlık durumu, pak içme suyu, eğitim gibi esas sorunların üstesinden gelmeden fakirlik kaldırılamaz, dolayısıyla kalkınma gerçekleşemez
Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımına tarafından iktisadi kalkınma sorunu doğal kaynak tüketimine bağlıdır, toplum gelişmeleri sadece hesaplı yönden yok, sosyal, beşeri ve çevre yönünden de ele alınmalıdır
Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı kaynakçevre korunması eksenlidir, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye sokmadan şimdiki nesillerin ihtiyaçlarını karşılamalarını almaktadır
Sürdürülebilir kalkınmanın amacı; kaynağı yeniden yerine koyabilme hızından çabuk artan kaynak tüketimini önlemektir
“İnsani kalkınma kavramı hayat kalitesi, iyi eğitim, sağlıklı ve uzun yaşamı içermektedir
İnsani yeniden yapılanma yaklaşımının teorik ve kavramsal temelleri temel ihtiyaçlar yaklaşımına dayalıdır
Tüm gelişme seviyelerinde değişmez üç temel gereksinim uzun ve sağlıklı hayat, bilgiye erişim ve makul hayat standardına ulaşmak için kaynaklar temin edebilmektedir İnsani yeniden yapılanma yaklaşımı bu bağlamda milletlerin reel zenginliğini insanlarda aramaktadır
Sürdürülebilirlik insani kalkınma Birleşik Milletler Yeniden Yapılanma Programı (UNDP) 1994 yılı İnsani Yeniden Yapılanma Raporu ’nda doğal kaynaklar ve çevreye dayalı sürdürülebilir yeniden yapılanma yaklaşımı ile insani kalkınma yaklaşımını taşıyan yeni yeniden yapılanma stratejisidir
GSMH ile birey başına GSMH ’nın iktisadi kalkınmayı ölçmede zorlukları; GSMH ’nın global soylu davranış olması, fiyat unsuru, kullanılacak fiyat endeksi seçimi, kayıtdışı ekonomi, aile içi tüketim, kur sorunu, her ülkenin çiğ data toplama anlayışı, kalkınmasız büyüme
Fiyat unsuru üretilen mal ve hizmet miktarı eşit iki ülkenin her biri için eşit olması gereken ekonomik gücün yapay biçimde farklı çıkmasına neden olmaktadır
Resmi kayıtlara yazılmayan, gelir akımı sağlayan faaliyetlere kayıtdışı ekonomi denir
Her ülke GSMH ’sını kendi para biriminde hesaplamaktadır Karşılaştırılabilmesi için ortak para birimi kullanılması kur sorununa niçin olmaktadır
Döviz kuru hesaplanırken yalnızca dış ticaret konusu mal ve hizmetler dikkate alınmaktadır Dolayısıyla farklı gelişme seviyelerinde iki ülke aralarında hakiki döviz kuru bu ülkeler arasında satınalma gücünü iyi ölçmemektedir
Satınalma gücü paritesi; belirli mal ve hizmetlerin dağıtılmış ülkelerde satın alınması için gereken ulusal para tutarlarının birbirine oranıdır
Satınalma gücü paritesi yaklaşımı ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını kaldırdığı için uluslararası gelişmişlik seviyelerinin karşılaştırılmasında daha tehlikesiz sonuçlar vermektedir
İnsani gelişme endeksi esas bileşenleri eğitim, hayat süresi ve gelir olan modern anlamda yeniden yapılanma kavramını ifade eder Ülkelerin huzur ve gelişmişlik seviyelerini sayısal değerlere çeviren ölçüttür
Başkalaşım endeksi formülü: (Gözlenen DeğerEn Az Değer)(Azami DeğerindeEn Az Değer)
İnsani gelişme endeksi; hayat, eğitim ve GSMH endeksleri çarpımının küpköküne eşittir
UNDP ’nin 2019 İnsani Gelişme Raporu ’na kadar en gelişmiş ülke Norveç, en düşük gelişmiş ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti ’dir
Türkiye çok yüksek, yüksek, orta ve düşük insani gelişmeye sahip ülkeler aralarında 92 sırada yüksek insani gelişmeye sahip ükledir
Birleşik Milletler ’e üye 189 ülkenin Eylül 2000 ’de New York ’ta gerçekleştirdiği Binyıl Zirvesi ’nde belirlenen bin yıl yeniden yapılanma hedefleri; aşırı sefalet ve açlığı uyandırmak, herkese evrensel ilköğretim karşılamak, cinsiyet eşitliği ve kadının güçlenmesini temin etmek, çocuk ölümlerini azaltmak, HİVAIDS, sıtma vd hastalıklarla uğraş, çevresel sürdürülebilirlik sağlama, yeniden yapılanma için küresel işbirliği
Simon Kuznets eksik gelişmişliği milletlerarası gelişme farklarına kadar, idareli kaynakların uygulama potansiyeline tarafından ve toplumsal ve kişisel temel ihtiyaçların karşılanmasına tarafından tanımlamaktadır
Potansiyel GSMH bir ülkede kayıtlı dönemde mevcut işgücü, anapara ve doğal kaynakların cari teknik data çerçevesinde bütün ve etkili kullanılmasıyla elde edilebilecek GSMH seviyesidir
Kaynak uygulama durumuna tarafından eksik gelişmişliği ölçmek için potansiyel GSMH ile gerçekleşen GSMH arasındaki ayrım bulunmalıdır
Kaynak tatbik durumlarına kadar işgücü, sermaye ve doğal kaynakların tatbik oranlarının ölçümünde sırayla işsizlik oranı, kapasite kullanım oranı ve ekilebilir arazilerin dilekçe oranıdır
Eksik gelişmişlik toplumsal ve bireysel temel ihtiyaçların karşılanması kriterine kadar nüfusun büyük çoğunluğu insanca yaşamak içingereken masraflarını karşılayamadığı durumdur
Dengesiz gelir dağılımı, düşük yaşam standardı, birey başına düşük kazanç, eşitsizlik ve mutlak yokluk, beceriksiz anapara birikimi, düşük verimlilik ve yüksek ithalat bağımlılığı az gelişmişliğin makroekonomik özellikleridir
Az gelişmiş ülkelerin en keskin özelliği birey başına düşük gelirdir
Türkiye birey başına ulusal gelire göre gelişmişlik sınıflandırmasında yüksek orta gelirli ülkeler arasındadır
Gini katsayısı gelir dağılımında adaleti ölçmede kullanılır 01 arasında olabilir gelir dağılımında haksızlık arttıkça 1 ’e yaklaşır
Bir ülkedeki fakirlik ve kapsamı birey başı ulusal gelir seviyesi ve gelir dağılımındaki eşitsizlik derecesine bağlıdır
Mutlak fakirlik, bireyin hayat devam etmek için gereken beslenme, giyim, barınma gibi temel fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayabileceği spesifik en az kazanç seviyesidir
Sefalet sınırı ülkelere tarafından değiştiği için karşılıklı paydaya indirgenerek karşılaştırılabilir Bunun için milletlerarası yoksulluk sınırı geliştirilmiştir
Dünya Bankası mutlak yoksulluk sınırını jurnal 1,25$ belirlemiştir
Az gelişmiş ülkeler tasarruf ve yatırımlarının düşüklüğü nedeniyle yeterli sermaye donanımına sahip değildir
Sermaye birikimi, toplumun ürettiği değerlerin bir kısmını anapara mallarına ayırmasıdır
Yüksek ithalat bağımlılığı: Eksik gelişmiş ülkelerin ihracat yapısı temelde tarım ürünleri ve hammaddeye dayalıdır Gelirlerinin manâlı kısmı gelişmeleri için çok kayda değer ara ve yatırım malları ile tüketim mallarına harcanmakta, dolayısıyla büyük ölçüde ithalata gitmektedir
Eksik gelişmiş ülkelerin demografik özellikleri; hızlı nüfus artışı, tiryakilik oranı, yüksek kırsal nüfus, yüksek oranlı işsizlik, kayıtdışı istihdam
Belirtilen sayıda üreticilerin hasılasını daha çok sayıda tüketicilerin paylaşması yüksek tiryakilik oranını ifade etmektedir
Çalışmayan yaştaki nüfusun çalışan nüfusa oranı bağımlılık oranını açıklama etmektedir
Nüfusun kırsal bölgelerde yoğunlaşması sonucu, imal aile içinde tüketilir, yetersiz bilgilenme ve sosyal tabakalaşmaya niçin olur
Çalışan yoksullar; çalışmalarına karşın kendilerini ve ailelerini sefalet sınırı üstüne çıkaramayan kişilerdir
Kayıtdışı istihdam; şahısların sosyal güvencesiz çalışmasıdır
Eksik gelişmiş ülkelerin beşeri özellikleri; düşük eğitim seviyesi, eksik sıhhat koşulları, beceriksiz beslenme
2019 İnsani Gelişme Raporu ’na göre gelişmiş ve az gelişmiş ülkelerin eğitim ve sıhhat harcamaalrının GSMH ’ya oranları:
*Gelişmiş ülkelerde eğitim %12, sağlık durumu %11
*Az gelişmiş ülkelerde her ikisi %5
Az gelişmiş ülkelerin tarım sektörü özellikleri; tarım sektörünün toplam hasıla payı fazla yüksektir, toplam istihdam ve toplam ihracat payı büyüktür, nüfusun takriben %65 ’i kırsalda yaşamaktadır, geri teknoloji sebebiyle verimlilik düşüktür, toprak sahipliği dağılımı gelişigüzeldir, kaliteli tohum, kimyasal gübre gibi modern üretim teknikleri yeterince kullanılmaktadır, ulusal gelir mevsim değişikliklerinden çok etkilenir, aile içi tüketim yaygındır, sıcacık işsizlik yaygındır
Ara ve yatırım malları sanayilerinin geliştirilememesi, tüketim malları sanayisinin fazla büyümesi dengesiz sanayileşmeye niçin olur
Bir işletme veya sektörden açıklanmış miktar işgücü çekildiğinde verimlilik ve imal miktarı değişmiyorsa gizli işsizlik vardır
Tarımdaki dar işsizlerin sanayi sektöründe istihdam edilememesi hizmet sektöründe niteliksiz ve verimsiz işgücü yoğunluğu yanında hizmet sektörünün aşırı büyümesi ve dengesiz hesaplı kalkınmaya neden olur
Az gelişmiş ülkelerin sosyal özellikleri; geleneksel toplum yapısı, kadının toplumdaki yerinin erkeklerden sonradan gelmesi, çocuk işçilerin fazlalığı, orta sınıfın azınlıkta bulunması
Bedava aile işçileri; başta kırsal kesimde yaşayan kadınlar olmak üzere aile fertlerinden bir kısmının işletmelerinde bedava çalışanalrıdır
Eksik gelişmiş ülkelerin siyasi ve yönetsel özellikleri; kalkınma planlarının etkin uygulanamaması, fazla merkeziyetçilik, yeterli fiziki ve sosyal inşa hazırlanamaması, devlet kurumları arasında koordinasyon eksikliği, ücret ve bütçe sisteminin sağlığa zararlı işlemesi, bürokratik yönetim, siyasi kriter ağırlığı, yöneticilerin görev suistimalleri, devlet memurlarının sorumluluk ve sadakat sorunu, rüşvet ve yolsuzluk
Yeniden Yapılanma göstergeleri; kadın istihdam oranı yüksekliği, temiz suya erişme, yükseköğretim mezunları oranı, sıradan gelir seviyesi, siyasi istikrar, suç oranları, su boruları standardı gibi…
Düşük gelirli ülkeler; Dünya Bankası verilerine göre birey başına geliri1005$ ve daha az ülkelerdir
Sırayla Türkiye ’nin hayat beklentisi, ortalama eğitim ve doğumda beklenen eğitimi; 74 yıl, 6,5 yıl, 118 sene
2019 yılı verilerine tarafından Türkiye ’de birey başına 122250$ gelirle 67 sıradadır
Litaratür:
Murat Yayınları, İktisat 4 Sınıf 7 Dönem SoruYanıt
“Idareli yeniden yapılanma anlamında idareli gelişme, yapı değişiklik, modernleşme, sanayileşme kavramları da kullanılmaktadır
Gayrisafi ulusal hasıla; bir ülkede belirtilen dönemde üretilen tüm nihai mülk ve hizmetlerin finansal değeridir
İktisadi yeniden yapılanma ve çoğalma arasındaki temel farklar: Yeniden Yapılanma nitelikseldir ve az gelişmiş ülkelerin sorunları ile ilgilenir Çoğalma ise nicelikseldir ve eksik gelişmişgelişmiş bütün ülkelerin sorunları ile ilgilenir
Birinci dünya ülkeleri; Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Pasifik ’teki varlıklı ülkelerdir
İkinci dünya ülkeleri; 1980 ’li yıllar öncesinde ekonomileri merkezi planlı Doğu Avrupa ülkeleridir
İktisadi kalkınma konusunda birincil bilimsel incelemeyi Adam Smith “Ulusların Zenginliği adlı eseriyle yapmıştır
Geleneksel yeniden yapılanma iktisadı yaklaşımı iktisadi gelişme, sanayileşme ve iktisadi büyümeyi benzeşen anlamda kullanmaktadır
Geleneksel yaklaşıma göre iktisadi gelişme için ithal ikamesine dayalı sanayileşme stratejisi ile hızlı sermaye birikimi ve daha yüksek milli hasıla artışı sağlanabilir
İktisadi kalkınma 1960 ’lı yılların sonu 1970 ’li yılların başında fakirlik ve eşitsizliği esas alarak ikinci aşamaya geçmiştir
Esas ihtiyaçlar yaklaşımına göre kazanç dağılımı, beslenme, barınma, giyinme, sağlık durumu, pak içme suyu, eğitim gibi esas sorunların üstesinden gelmeden fakirlik kaldırılamaz, dolayısıyla kalkınma gerçekleşemez
Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımına tarafından iktisadi kalkınma sorunu doğal kaynak tüketimine bağlıdır, toplum gelişmeleri sadece hesaplı yönden yok, sosyal, beşeri ve çevre yönünden de ele alınmalıdır
Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı kaynakçevre korunması eksenlidir, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye sokmadan şimdiki nesillerin ihtiyaçlarını karşılamalarını almaktadır
Sürdürülebilir kalkınmanın amacı; kaynağı yeniden yerine koyabilme hızından çabuk artan kaynak tüketimini önlemektir
“İnsani kalkınma kavramı hayat kalitesi, iyi eğitim, sağlıklı ve uzun yaşamı içermektedir
İnsani yeniden yapılanma yaklaşımının teorik ve kavramsal temelleri temel ihtiyaçlar yaklaşımına dayalıdır
Tüm gelişme seviyelerinde değişmez üç temel gereksinim uzun ve sağlıklı hayat, bilgiye erişim ve makul hayat standardına ulaşmak için kaynaklar temin edebilmektedir İnsani yeniden yapılanma yaklaşımı bu bağlamda milletlerin reel zenginliğini insanlarda aramaktadır
Sürdürülebilirlik insani kalkınma Birleşik Milletler Yeniden Yapılanma Programı (UNDP) 1994 yılı İnsani Yeniden Yapılanma Raporu ’nda doğal kaynaklar ve çevreye dayalı sürdürülebilir yeniden yapılanma yaklaşımı ile insani kalkınma yaklaşımını taşıyan yeni yeniden yapılanma stratejisidir
GSMH ile birey başına GSMH ’nın iktisadi kalkınmayı ölçmede zorlukları; GSMH ’nın global soylu davranış olması, fiyat unsuru, kullanılacak fiyat endeksi seçimi, kayıtdışı ekonomi, aile içi tüketim, kur sorunu, her ülkenin çiğ data toplama anlayışı, kalkınmasız büyüme
Fiyat unsuru üretilen mal ve hizmet miktarı eşit iki ülkenin her biri için eşit olması gereken ekonomik gücün yapay biçimde farklı çıkmasına neden olmaktadır
Resmi kayıtlara yazılmayan, gelir akımı sağlayan faaliyetlere kayıtdışı ekonomi denir
Her ülke GSMH ’sını kendi para biriminde hesaplamaktadır Karşılaştırılabilmesi için ortak para birimi kullanılması kur sorununa niçin olmaktadır
Döviz kuru hesaplanırken yalnızca dış ticaret konusu mal ve hizmetler dikkate alınmaktadır Dolayısıyla farklı gelişme seviyelerinde iki ülke aralarında hakiki döviz kuru bu ülkeler arasında satınalma gücünü iyi ölçmemektedir
Satınalma gücü paritesi; belirli mal ve hizmetlerin dağıtılmış ülkelerde satın alınması için gereken ulusal para tutarlarının birbirine oranıdır
Satınalma gücü paritesi yaklaşımı ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını kaldırdığı için uluslararası gelişmişlik seviyelerinin karşılaştırılmasında daha tehlikesiz sonuçlar vermektedir
İnsani gelişme endeksi esas bileşenleri eğitim, hayat süresi ve gelir olan modern anlamda yeniden yapılanma kavramını ifade eder Ülkelerin huzur ve gelişmişlik seviyelerini sayısal değerlere çeviren ölçüttür
Başkalaşım endeksi formülü: (Gözlenen DeğerEn Az Değer)(Azami DeğerindeEn Az Değer)
İnsani gelişme endeksi; hayat, eğitim ve GSMH endeksleri çarpımının küpköküne eşittir
UNDP ’nin 2019 İnsani Gelişme Raporu ’na kadar en gelişmiş ülke Norveç, en düşük gelişmiş ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti ’dir
Türkiye çok yüksek, yüksek, orta ve düşük insani gelişmeye sahip ülkeler aralarında 92 sırada yüksek insani gelişmeye sahip ükledir
Birleşik Milletler ’e üye 189 ülkenin Eylül 2000 ’de New York ’ta gerçekleştirdiği Binyıl Zirvesi ’nde belirlenen bin yıl yeniden yapılanma hedefleri; aşırı sefalet ve açlığı uyandırmak, herkese evrensel ilköğretim karşılamak, cinsiyet eşitliği ve kadının güçlenmesini temin etmek, çocuk ölümlerini azaltmak, HİVAIDS, sıtma vd hastalıklarla uğraş, çevresel sürdürülebilirlik sağlama, yeniden yapılanma için küresel işbirliği
Simon Kuznets eksik gelişmişliği milletlerarası gelişme farklarına kadar, idareli kaynakların uygulama potansiyeline tarafından ve toplumsal ve kişisel temel ihtiyaçların karşılanmasına tarafından tanımlamaktadır
Potansiyel GSMH bir ülkede kayıtlı dönemde mevcut işgücü, anapara ve doğal kaynakların cari teknik data çerçevesinde bütün ve etkili kullanılmasıyla elde edilebilecek GSMH seviyesidir
Kaynak uygulama durumuna tarafından eksik gelişmişliği ölçmek için potansiyel GSMH ile gerçekleşen GSMH arasındaki ayrım bulunmalıdır
Kaynak tatbik durumlarına kadar işgücü, sermaye ve doğal kaynakların tatbik oranlarının ölçümünde sırayla işsizlik oranı, kapasite kullanım oranı ve ekilebilir arazilerin dilekçe oranıdır
Eksik gelişmişlik toplumsal ve bireysel temel ihtiyaçların karşılanması kriterine kadar nüfusun büyük çoğunluğu insanca yaşamak içingereken masraflarını karşılayamadığı durumdur
Dengesiz gelir dağılımı, düşük yaşam standardı, birey başına düşük kazanç, eşitsizlik ve mutlak yokluk, beceriksiz anapara birikimi, düşük verimlilik ve yüksek ithalat bağımlılığı az gelişmişliğin makroekonomik özellikleridir
Az gelişmiş ülkelerin en keskin özelliği birey başına düşük gelirdir
Türkiye birey başına ulusal gelire göre gelişmişlik sınıflandırmasında yüksek orta gelirli ülkeler arasındadır
Gini katsayısı gelir dağılımında adaleti ölçmede kullanılır 01 arasında olabilir gelir dağılımında haksızlık arttıkça 1 ’e yaklaşır
Bir ülkedeki fakirlik ve kapsamı birey başı ulusal gelir seviyesi ve gelir dağılımındaki eşitsizlik derecesine bağlıdır
Mutlak fakirlik, bireyin hayat devam etmek için gereken beslenme, giyim, barınma gibi temel fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayabileceği spesifik en az kazanç seviyesidir
Sefalet sınırı ülkelere tarafından değiştiği için karşılıklı paydaya indirgenerek karşılaştırılabilir Bunun için milletlerarası yoksulluk sınırı geliştirilmiştir
Dünya Bankası mutlak yoksulluk sınırını jurnal 1,25$ belirlemiştir
Az gelişmiş ülkeler tasarruf ve yatırımlarının düşüklüğü nedeniyle yeterli sermaye donanımına sahip değildir
Sermaye birikimi, toplumun ürettiği değerlerin bir kısmını anapara mallarına ayırmasıdır
Yüksek ithalat bağımlılığı: Eksik gelişmiş ülkelerin ihracat yapısı temelde tarım ürünleri ve hammaddeye dayalıdır Gelirlerinin manâlı kısmı gelişmeleri için çok kayda değer ara ve yatırım malları ile tüketim mallarına harcanmakta, dolayısıyla büyük ölçüde ithalata gitmektedir
Eksik gelişmiş ülkelerin demografik özellikleri; hızlı nüfus artışı, tiryakilik oranı, yüksek kırsal nüfus, yüksek oranlı işsizlik, kayıtdışı istihdam
Belirtilen sayıda üreticilerin hasılasını daha çok sayıda tüketicilerin paylaşması yüksek tiryakilik oranını ifade etmektedir
Çalışmayan yaştaki nüfusun çalışan nüfusa oranı bağımlılık oranını açıklama etmektedir
Nüfusun kırsal bölgelerde yoğunlaşması sonucu, imal aile içinde tüketilir, yetersiz bilgilenme ve sosyal tabakalaşmaya niçin olur
Çalışan yoksullar; çalışmalarına karşın kendilerini ve ailelerini sefalet sınırı üstüne çıkaramayan kişilerdir
Kayıtdışı istihdam; şahısların sosyal güvencesiz çalışmasıdır
Eksik gelişmiş ülkelerin beşeri özellikleri; düşük eğitim seviyesi, eksik sıhhat koşulları, beceriksiz beslenme
2019 İnsani Gelişme Raporu ’na göre gelişmiş ve az gelişmiş ülkelerin eğitim ve sıhhat harcamaalrının GSMH ’ya oranları:
*Gelişmiş ülkelerde eğitim %12, sağlık durumu %11
*Az gelişmiş ülkelerde her ikisi %5
Az gelişmiş ülkelerin tarım sektörü özellikleri; tarım sektörünün toplam hasıla payı fazla yüksektir, toplam istihdam ve toplam ihracat payı büyüktür, nüfusun takriben %65 ’i kırsalda yaşamaktadır, geri teknoloji sebebiyle verimlilik düşüktür, toprak sahipliği dağılımı gelişigüzeldir, kaliteli tohum, kimyasal gübre gibi modern üretim teknikleri yeterince kullanılmaktadır, ulusal gelir mevsim değişikliklerinden çok etkilenir, aile içi tüketim yaygındır, sıcacık işsizlik yaygındır
Ara ve yatırım malları sanayilerinin geliştirilememesi, tüketim malları sanayisinin fazla büyümesi dengesiz sanayileşmeye niçin olur
Bir işletme veya sektörden açıklanmış miktar işgücü çekildiğinde verimlilik ve imal miktarı değişmiyorsa gizli işsizlik vardır
Tarımdaki dar işsizlerin sanayi sektöründe istihdam edilememesi hizmet sektöründe niteliksiz ve verimsiz işgücü yoğunluğu yanında hizmet sektörünün aşırı büyümesi ve dengesiz hesaplı kalkınmaya neden olur
Az gelişmiş ülkelerin sosyal özellikleri; geleneksel toplum yapısı, kadının toplumdaki yerinin erkeklerden sonradan gelmesi, çocuk işçilerin fazlalığı, orta sınıfın azınlıkta bulunması
Bedava aile işçileri; başta kırsal kesimde yaşayan kadınlar olmak üzere aile fertlerinden bir kısmının işletmelerinde bedava çalışanalrıdır
Eksik gelişmiş ülkelerin siyasi ve yönetsel özellikleri; kalkınma planlarının etkin uygulanamaması, fazla merkeziyetçilik, yeterli fiziki ve sosyal inşa hazırlanamaması, devlet kurumları arasında koordinasyon eksikliği, ücret ve bütçe sisteminin sağlığa zararlı işlemesi, bürokratik yönetim, siyasi kriter ağırlığı, yöneticilerin görev suistimalleri, devlet memurlarının sorumluluk ve sadakat sorunu, rüşvet ve yolsuzluk
Yeniden Yapılanma göstergeleri; kadın istihdam oranı yüksekliği, temiz suya erişme, yükseköğretim mezunları oranı, sıradan gelir seviyesi, siyasi istikrar, suç oranları, su boruları standardı gibi…
Düşük gelirli ülkeler; Dünya Bankası verilerine göre birey başına geliri1005$ ve daha az ülkelerdir
Sırayla Türkiye ’nin hayat beklentisi, ortalama eğitim ve doğumda beklenen eğitimi; 74 yıl, 6,5 yıl, 118 sene
2019 yılı verilerine tarafından Türkiye ’de birey başına 122250$ gelirle 67 sıradadır
Litaratür:
Murat Yayınları, İktisat 4 Sınıf 7 Dönem SoruYanıt