Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
HATUN VE ERKEKLERDE ERKEK TİPİ DÖKÜLME (ANDROGENETİK ALOPESİ)
Halk arasında kellik olarak isimlendirilen androgenetik alopesi, hem erkek hem de bayanlarda görülen genetik bir saç dökülmesidir. Erkeklerde görülen tipine erkek tipi dökülme, bayanlarda görülen tipine ise hatun tipi dökülme ismi verilir. Lakin günlük konuşmada hatun yahut erkek ayırt edilmeksizin erkek tipi dökülme olarak isimlendirilmektedir. Genetik bir dökülme halidir ve kalın koyu renkli saçların vakitle ince, ayva tüylerine dönüşmesi ile kendini gösterir. Bu formda olan dökülmenin tipik bir görünümü vardır:
Erkek tipi (Hamilton-Norvood)
Erkek hastalarda saçlı derinin ön çizgisinin yan kısımlarındaki saçlarda incelme halinde başlar. Buna bağlı olarak ön saç çizgisi yanlardan arkaya yanlışsız çekilir. Saçın ön kısmı, tepesi alına yerleşmiş üçgen biçimini alır.Daha sonra tepe kısmında dökülmeyle devam eder.
Hatun tipi (Ludwig)
Bu tipte saçın ön çizgisi olağan halinde kalırken tepenin orta kısmı açılır.
Hatunlarda başkaca yılbaşı ağacı tipinde bir dökülme de görülebilir. Yılbaşı ağacı tipi dökülmede tekrar saçın tepe kısmı açılır ama ön saç çizgisi kaybolmuştur.
Androgenetik alopesi erkeklerin kabaca %50' sinde görülür. Erkeklerde ergenlik periyodunda belirtiler görülmeye başlar.Kadınlarda görülen androgenetik alopesinin 2 farklı başlangıç yaşı vardır: Biri ergenlik periyodu, oburu ise menapoz sonrasıdır. Menapoz öncesi hatunların yaklaşık %13' ünü etkilerken menapoz sonrası görülme sıklığı bariz olarak artar. 70 yaşından sonra erkeklerin %80' i, bayanların % 42' sinde görülür.
Androgenetik alopesinin nedeni nedir?
Erkeklerde androjene bağlı bir özellik gösterir. Kıl kökü testesterondan daha güçlü olan dihidrotestesterona hassas hale gelir. Dihidrotestesteron, kılın büyüme evresi müddetini kısaltır ve terminal kıl denilen kalın saçların ayva tüyü haline gelmesine yol açar. Erkeklerde görülen androgenetik alopesi çoğunlukla genetiktir. Erkeklerdeki androgenetik alopesi ile ilgili yapılan tahlillerde, pederde kellik olması halinde erkek çocuklardaandrogenetik alopesi görülme riski yüksek bulunmuştur.
Bayanlarda sebebine dair daha az malumat mevcuttur. Androjenlerle (testesteron) ilgisi meçhuldür. Muhtemelen sair faktörler de mahal almaktadır. Lakin androgentik alopesili bir küme hastada androgenetik alopesi ile hormonal bozukluk bir aradadır. Bu nedenle gerekli hastalarda hormonal testler de yapılmalıdır.
Androgenetik alopesi temelde kozmetik bir meseledir. Ruhsal tesirinden diğer saçın seyrelmesi nedeniyle güneş ışınları baş derisine ulaşır ve güneşe bağlı hasara yol açar. Erkeklerde görülen androgenetik alopeside kalp bunalımı riski artmış olabilir. Bu tip dökülme, başkaca prostat büyümesiile de ilişkilendirilmiştir.
Androgenetik alopesi, teşhisi klinik muayene ile konulur. Bazen farklı saç dökülmesi tipleri ile karışabilir. Bu durumda saçlı deri biyopsisi ile teşhis doğrulanır.
Androgenetik alopesi nasıl tedavi edilir?
Androgenetik alopeside tedavinin 2 gayesi vardır: İlerlemeyi durdurmak ve yeni saçların çıkmasını sağlamak.
Minoksidil: Minoksidil bir tansiyon ilacı olarak piyasaya çıkmıştır. Yan tesir olarak saç çıkardığı görülmüştür. Hatun ve erkeklerdeki androgentik alopesi tedavisinde FDA tarafından onay almış birinci eserdir. Sürme ilaç halinde kullanılır. Sprey ve köpük formu bulunmaktadır.
Finasterid: Erkeklerde tasarruf onayı olan, tablet halinde bir ilaçtır. Tesiri 6 aydan sonra kıymetlendirilebilir.
Hormonal tedaviler: Bunların yararına dair ilmî olgular zayıftır.
Mezoterapi: bu tedavi biçiminde vitamin, mineral, minoksidil üzere damar genişletici ajanlar saç derisine enjekte edilir. Saçın dökülmesi durur ve var olan saçlar kalınlaşır. Mezoterapi ile ilgili gereğince çalışma bulunmamaktadır.
Saç ekimi: Aktifliği klinik çalışmalarla kanıtlanmıştır. Tutarlı hasta seçimi ile sonuçları epeyce başarılı bulunmuştur.
Başka seçenekler:
1. Aminoasitler: Münhasıran sisteinin, büyüme faktörlerinin artmasına neden olduğu düşünülmektedir.
2. Eser elementler: Çinko ve bakırın saçın beslenmesini arttırdığı ileri sürülmüştür.Androjenik alopesili hastalarda demir depolarının azalmasıyla ilgili çelişkili sonuçlar bulunmuştur. Demir eksikliği olmadan demir takviyesi yapılması ile ilgili gereğince kanıt yoktur.
3. Vitaminler: Bilhassa biotin ve niasinin saçın büyümesiyle ilgili tesirleri ileri sürülmüştür ve saçın beslenmesi üzerine olumlu tesirleri vardır.
4. Proantosiyanidinler: Bu kümede prosiyanidin B de bölge alır. Prosiyanidin B, antioksidan özelliklere sahip flavonoidlerdendir. Prosiyanidin B' nin, 6 aylık tasarruftan sonra erkeklerde saç sayısında kıymetli artışa yol açtığı gösterilmiştir.
5. Millet seed (Darı tohumları): Darı tohumları silisik asit, aminoasitler, mineral ve vitaminleri içeren doğal bir eserdir. Darı tohumu ekstresi, sistein ve kalsiyum pantotenat içeren ağız yoluyla alınan bir ilacın büyüme evresi orantılarını arttırdığı gösterilmiştir.
6. Ginko bloba, aloa vera, ginseng, bergamot, hibiscus yahut sorphora ile ilgili yapılmış bir çalışma yoktur.
7. kafein: Kimi saç bakım eserlerinde bulunur veandrogenetik alopeside ilerlemeyi durdurduğu ve saç çıkardığı ileri sürülmüştür. Gelgelelim bunu kanıtlayan bir çalışma yoktur.
8. Melatonin: Yapılan bir çalışmada bayan hastalarda androjenik alopesi yahut yaygın dökülmede 6 ay boyunca sürme ilaç halinde uygulanan melatoninin yararlı olduğu gösterilmiştir.
9. Düşük seviyelilazer tarağı: Çok az sayıda çalışma yapılmıştır. Yararlı olabileceği ileri sürülmüştür.
10. Siyah yılan kökü: Östrojen seviyeleri üzerinde olumlu tesirlere sahiptir. Bayan hastalarda menapoz sonrası şikayetler için kullanılır. Androjenik alopeside yararlı olabilir ama bu hususta çalışma yapılmamıştır.
11. Dihidrotestesteronu bloke ederek tesir eden öteki ajanlar saw palmetto, beta sitosterol, yeşil çay yahut polisorbat 60' tır.Androgenetik alopeside saw palmetto ile ilgili yapılan bir çalışmada saç sayısında mealli bir değişiklik gözlenmiştir.
12. Amineksil. Minoksidile misal bir mekanizmaya sahiptir fakat tesirli olduğuna dair çalışma yoktur.
13. Prostaglandin analogları: Damarlarda genişleme yoluyla tesirli olabileceği düşünülmüştür.
Halk arasında kellik olarak isimlendirilen androgenetik alopesi, hem erkek hem de bayanlarda görülen genetik bir saç dökülmesidir. Erkeklerde görülen tipine erkek tipi dökülme, bayanlarda görülen tipine ise hatun tipi dökülme ismi verilir. Lakin günlük konuşmada hatun yahut erkek ayırt edilmeksizin erkek tipi dökülme olarak isimlendirilmektedir. Genetik bir dökülme halidir ve kalın koyu renkli saçların vakitle ince, ayva tüylerine dönüşmesi ile kendini gösterir. Bu formda olan dökülmenin tipik bir görünümü vardır:
Erkek tipi (Hamilton-Norvood)
Erkek hastalarda saçlı derinin ön çizgisinin yan kısımlarındaki saçlarda incelme halinde başlar. Buna bağlı olarak ön saç çizgisi yanlardan arkaya yanlışsız çekilir. Saçın ön kısmı, tepesi alına yerleşmiş üçgen biçimini alır.Daha sonra tepe kısmında dökülmeyle devam eder.
Hatun tipi (Ludwig)
Bu tipte saçın ön çizgisi olağan halinde kalırken tepenin orta kısmı açılır.
Hatunlarda başkaca yılbaşı ağacı tipinde bir dökülme de görülebilir. Yılbaşı ağacı tipi dökülmede tekrar saçın tepe kısmı açılır ama ön saç çizgisi kaybolmuştur.
Androgenetik alopesi erkeklerin kabaca %50' sinde görülür. Erkeklerde ergenlik periyodunda belirtiler görülmeye başlar.Kadınlarda görülen androgenetik alopesinin 2 farklı başlangıç yaşı vardır: Biri ergenlik periyodu, oburu ise menapoz sonrasıdır. Menapoz öncesi hatunların yaklaşık %13' ünü etkilerken menapoz sonrası görülme sıklığı bariz olarak artar. 70 yaşından sonra erkeklerin %80' i, bayanların % 42' sinde görülür.
Androgenetik alopesinin nedeni nedir?
Erkeklerde androjene bağlı bir özellik gösterir. Kıl kökü testesterondan daha güçlü olan dihidrotestesterona hassas hale gelir. Dihidrotestesteron, kılın büyüme evresi müddetini kısaltır ve terminal kıl denilen kalın saçların ayva tüyü haline gelmesine yol açar. Erkeklerde görülen androgenetik alopesi çoğunlukla genetiktir. Erkeklerdeki androgenetik alopesi ile ilgili yapılan tahlillerde, pederde kellik olması halinde erkek çocuklardaandrogenetik alopesi görülme riski yüksek bulunmuştur.
Bayanlarda sebebine dair daha az malumat mevcuttur. Androjenlerle (testesteron) ilgisi meçhuldür. Muhtemelen sair faktörler de mahal almaktadır. Lakin androgentik alopesili bir küme hastada androgenetik alopesi ile hormonal bozukluk bir aradadır. Bu nedenle gerekli hastalarda hormonal testler de yapılmalıdır.
Androgenetik alopesi temelde kozmetik bir meseledir. Ruhsal tesirinden diğer saçın seyrelmesi nedeniyle güneş ışınları baş derisine ulaşır ve güneşe bağlı hasara yol açar. Erkeklerde görülen androgenetik alopeside kalp bunalımı riski artmış olabilir. Bu tip dökülme, başkaca prostat büyümesiile de ilişkilendirilmiştir.
Androgenetik alopesi, teşhisi klinik muayene ile konulur. Bazen farklı saç dökülmesi tipleri ile karışabilir. Bu durumda saçlı deri biyopsisi ile teşhis doğrulanır.
Androgenetik alopesi nasıl tedavi edilir?
Androgenetik alopeside tedavinin 2 gayesi vardır: İlerlemeyi durdurmak ve yeni saçların çıkmasını sağlamak.
Minoksidil: Minoksidil bir tansiyon ilacı olarak piyasaya çıkmıştır. Yan tesir olarak saç çıkardığı görülmüştür. Hatun ve erkeklerdeki androgentik alopesi tedavisinde FDA tarafından onay almış birinci eserdir. Sürme ilaç halinde kullanılır. Sprey ve köpük formu bulunmaktadır.
Finasterid: Erkeklerde tasarruf onayı olan, tablet halinde bir ilaçtır. Tesiri 6 aydan sonra kıymetlendirilebilir.
Hormonal tedaviler: Bunların yararına dair ilmî olgular zayıftır.
Mezoterapi: bu tedavi biçiminde vitamin, mineral, minoksidil üzere damar genişletici ajanlar saç derisine enjekte edilir. Saçın dökülmesi durur ve var olan saçlar kalınlaşır. Mezoterapi ile ilgili gereğince çalışma bulunmamaktadır.
Saç ekimi: Aktifliği klinik çalışmalarla kanıtlanmıştır. Tutarlı hasta seçimi ile sonuçları epeyce başarılı bulunmuştur.
Başka seçenekler:
1. Aminoasitler: Münhasıran sisteinin, büyüme faktörlerinin artmasına neden olduğu düşünülmektedir.
2. Eser elementler: Çinko ve bakırın saçın beslenmesini arttırdığı ileri sürülmüştür.Androjenik alopesili hastalarda demir depolarının azalmasıyla ilgili çelişkili sonuçlar bulunmuştur. Demir eksikliği olmadan demir takviyesi yapılması ile ilgili gereğince kanıt yoktur.
3. Vitaminler: Bilhassa biotin ve niasinin saçın büyümesiyle ilgili tesirleri ileri sürülmüştür ve saçın beslenmesi üzerine olumlu tesirleri vardır.
4. Proantosiyanidinler: Bu kümede prosiyanidin B de bölge alır. Prosiyanidin B, antioksidan özelliklere sahip flavonoidlerdendir. Prosiyanidin B' nin, 6 aylık tasarruftan sonra erkeklerde saç sayısında kıymetli artışa yol açtığı gösterilmiştir.
5. Millet seed (Darı tohumları): Darı tohumları silisik asit, aminoasitler, mineral ve vitaminleri içeren doğal bir eserdir. Darı tohumu ekstresi, sistein ve kalsiyum pantotenat içeren ağız yoluyla alınan bir ilacın büyüme evresi orantılarını arttırdığı gösterilmiştir.
6. Ginko bloba, aloa vera, ginseng, bergamot, hibiscus yahut sorphora ile ilgili yapılmış bir çalışma yoktur.
7. kafein: Kimi saç bakım eserlerinde bulunur veandrogenetik alopeside ilerlemeyi durdurduğu ve saç çıkardığı ileri sürülmüştür. Gelgelelim bunu kanıtlayan bir çalışma yoktur.
8. Melatonin: Yapılan bir çalışmada bayan hastalarda androjenik alopesi yahut yaygın dökülmede 6 ay boyunca sürme ilaç halinde uygulanan melatoninin yararlı olduğu gösterilmiştir.
9. Düşük seviyelilazer tarağı: Çok az sayıda çalışma yapılmıştır. Yararlı olabileceği ileri sürülmüştür.
10. Siyah yılan kökü: Östrojen seviyeleri üzerinde olumlu tesirlere sahiptir. Bayan hastalarda menapoz sonrası şikayetler için kullanılır. Androjenik alopeside yararlı olabilir ama bu hususta çalışma yapılmamıştır.
11. Dihidrotestesteronu bloke ederek tesir eden öteki ajanlar saw palmetto, beta sitosterol, yeşil çay yahut polisorbat 60' tır.Androgenetik alopeside saw palmetto ile ilgili yapılan bir çalışmada saç sayısında mealli bir değişiklik gözlenmiştir.
12. Amineksil. Minoksidile misal bir mekanizmaya sahiptir fakat tesirli olduğuna dair çalışma yoktur.
13. Prostaglandin analogları: Damarlarda genişleme yoluyla tesirli olabileceği düşünülmüştür.
