Işık kaynaklarının yanlış kullanımı zararları ve tehlikeleri

Işık kirliliği her çeşitlilik etkisiz aydınlatmayı kapsar Bunların başlıcaları şunlardır:
· Işık taşması: Işığın gözden düşmüş veya gerekmeyen yeri aydınlatması
· Göz kamaşması: Gözün alışık olduğu aydınlatma düzeyini aşıp görme yetisinin bozulması
ve nesnenin görünürlüğünün kaybolması Eğer ışık kaynağı, aydınlattığı nesneden daha belirgin
ise aydınlatma kötüdür
· Dikine ışık: Doğrudan gökyüzüne dışarı giden ışık Sözün bütün anlamıyla nafile giden, uzayda
kaybolan ışıktır Astronomlar ve gökyüzünü seyretmek isteyen cümbür cemaat için en kötü ışık kirliliği
budur Işığın atmosferdeki tozlar ve moleküller tarafından saçılması sonucu göğün doğal
parlaklığının bozulmasına, artmasına niçin olur Kamaşma ve ışık tecavüzü yaratan armatürler dikine ışık da gönderirler Şehirlerin üzerinde uçaktan görülen ışık denizi, çoğunlukla yukarıya
doğru hatalı yönlendirilmiş ışıklardır
· Fazla miktarda ışık: Muhakkak bir işin yapılması için gereken ışıklandırma miktarını aşan ışık
Pozitif ışık her zaman iyi yakma demek değildir
Işık kirliliğinin kaynakları:
Yol, sokak ve cadde aydınlatmaları
Park, bahçe ve spor alanlarının aydınlatmaları
Turistik tesislerin, binaların dış cephe aydınlatmaları
Reklam panoları
Emniyet amacıyla yakma
Evlerden, binalardan taşan ışıklar

Işığın üretim maliyeti yüksektir Kamaşma, ışık tecavüzü, dikine ve aşırı ışık boşuna dışarı giden enerji demektir Milletlerarası Karanlık Gökyüzü Birliği nin yaptığı bir araştırmaya kadar, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı boşuna gitmektedir Bu hatalı uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır İngiltere de ise yanlış ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına niçin olmaktadır Türkiye de bu yönde bir araştırma yapılmamış olsa da ilk değerlendirmeler asgari %30 enerji kaybı olduğu yönündedir Işık kirliliğine karşı önlem olmak takriben bir elektrik santralı belirlemek anlamına gelmektedir

Işık kirliliği doğal hayatı da etkiler:
Fena aydınlatmadan hasar görenler yalnız devlet bütçesi ya da gece gökyüzünü izlemek isteyenler değildir Mesela göçmen kuşlar için ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar sadece ırk için değil, dünyadaki bütün canlı yaşam için çok yararlıdır Her yıl milyarlarca haşereyi, sineği tüketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar Özellikle minik sineklerle beslenen göçmen kuşlar gece gezi ederler Kimi türler milyonlarca kilometre yol kat ederler Kısmen takım yıldızlardan yön bulurlarken gökdelenler, deniz fenerleri gibi yüksek yapılardan yayılan ışıklar onlar için çekici olur Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup düşünceye dek ışık etrafında fır dönerler ya da aracısız olarak binaya çarparlar Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun öldüğü bilinmektedir
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları ışık kirliliği ya da yapay ışıklandırma yüzünden tehlikededir Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından çıkan yavrulardan sadece
birkaçı denize ulaşabilmektedir Denize varmak için deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar yapay ışıklandırmalarla karaya yönelince hayatlarından olmaktadırlar Avustralya da yapılan bir araştırmaya tarafından mercanlar, üzerlerine düşen aşırı ışık yüzünden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler!

Işık kirliliğinin kültürel etkisi:
Zamanın başlangıcından beri, gece gökyüzü hep alaka çekmiştir Gezginler, şairler, filozoflar, bestekarlar ve ressamlar; hepsi yıldızlardan ilham almışlardır Gezginlere yol belirten, Van Gogh un Yıldızlı gece sini süsleyen yıldızlar; Beethoven in mehtap sonatı nın, Hüseyin Rahmi nin Kuyruklu yıldız aşağıda evlilik romanının da konusunu oluşturmuştur Eski Mezopotamya halkları, Babilliler, Araplar göğü iyi tanıyorlardı Bugün kullandığımız birçok ekip yıldızların adlarını onlar verdiler bir bir parlak yıldızlara ad taktılar; mitolojik öyküler geliştirdiler Her kültürde olduğu
gibi bizim kültürümüzde de şarkılarımızda, türkülerimizde, edebiyatımızda yıldızların manâlı yeri vardır Şehir Halkı ışıklarından uzaklaşmayan, karanlık gökyüzünün güzelliğini seyredemeyen bugünün insanının bu kültüre katkıda bulunması olanaksızdır
Yerleşim yerlerinin gelişi hoş aydınlatılması, ayrıca profesyonel gökbilimcileri hem de halkı ve gökyüzünü özel araçlarla izlemeyi seven amatör astronomları etkilemektedir Gözlemevleri şehirlerden yüzlerce kilometre uzak olsalar bile, bu sorunla aleyhinde karşıyadır
Güvenlik ve iyi görme koşulları açısından gece aydınlatmasının önemi, gökbilimciler dahil,
herkesin kabul ettiği bir gerçektir Gökbilimcilerin istediği, göğü aydınlatmadan, dürüst
aydınlatma kurallarına göre ışığın gerektiği yerde ve miktarda kullanılmasıdır Gözlemevleri
için iyi olan doğru ışıklandırma dış aydınlatmadan yararlananlar için de, devlet bütçesi için
de iyidir *