İrhas Nedir? İrhas ve Mucize Farkı Nedir?

Alışılmışın haricinde tabiattaki işleyişi, belirli zamanlarda bozan tabiatüstü olaylar için tabi edilen irhas ne demek sorusunun cevabı olarak verilebilir. İrhas, bir peygamberin, peygamber olarak gönderilmeden önce, ilerleyen zamanlarda peygamber olarak görevlendirileceğini ifade eden ve bu duruma kanıt olarak gözlemlenen olağanüstü olaylardır. Mucizeler, Allah’ın peygamberin kehanetlerinin doğruluğunu teyit etmek için yarattığı olağanüstü olaylardır.

İnsanlar mucize denilen bu olaylarda benzerini getiremezler. Mucizelerin doğası, doğa yasalarının geçerliliğini ve etkilerini geçici olarak askıya alır ve ampirik bilim tarafından açıklanamaz. Bu nedenle mucize; peygamber, peygamber kimliğini ispat etmek için akla hayale gelmeyen bir olayı göstermek için Allah’ın verdiği gücü kullanan kişidir.

İrhas Nedir?​

Kuran’da mucize kelimesi yerine, ayet, beyyine ve burhan kavramları yer alır. Peygamber olmadan önce meydana gelen olağanüstü olaylara “mucize”, peygamber olmadan önce denir. Bunun yanında irhas ne demek diye sorulduğunda ise peygamber olmadan önce, peygamberlerin hayatlarında meydana gelen olağanüstü olaylara “İrhas” adı verilir. Çoğul şekli İrhasat’tır. Ancak mucizeler sadece peygamberlere değil, Allah’ın sevdiği kulları olan evliyalara da olur.

Mucizeler aslında Allah’ın eserleridir ve yalnızca ona aittir. Yalnızca peygamber eliyle oluşan mucizeler tabiatla alakalı aykırıdır. Ayrıca tabiat olaylarından daha üstün bir olaydır. Peygamberin isteğine uygun olacak biçimde mucizeler gerçekleşir. Mucize, peygamberden dışında bulunan kimselerin, benzerini ya da dengini yapabilmekten aciz kaldıkları bir olay olarak yer alır.

İrhas ve Mucize Kavramları​

Peygamber, olmadan önce peygamberlerin hayatlarında meydana gelen olağanüstü olaylar irhas ne demek sorusuna bir açıklamadır. Dolayısıyla bu tür olaylar mucize kapsamı dışındadır. Hz. İsa’nın beşikte konuşması bu duruma örnek teşkil eder. Peygamber’in peygamber olmadan önceki hayatıyla ilgili anlatılan olağanüstü olaylar bu duruma aittir.

Doğa yasalarını ve adetlerini ihlal eden, doğa ve insan gücünün üzerinde gerçekleşen duruma olağanüstü hal veya harikulade denir. İmanla ilgili altı eser vardır: Mucizel, keramet, irhasat, meûnet, ihanet ve istidrac olarak yer alır. Mucizeler; Allahü Teâlâ’nın, peygamberin kimliğini tasdik etmek için gösterdiği tabiatüstü hallerdir.

İrhas Örnekleri​

Sıklıkla merak edilen irhas ne demek sorusu İrhas, Allah tarafından peygamber olarak gönderilen insanların vahiy gelmeden önceki hayatlarındaki olağanüstü durumlar olarak ifade edilir. Hz. Muhammed’in özellikle doğumu sırasında olağanüstü birtakım hadiselerin gerçekleşmiş olduğu nakledilir. Hz. Muhammed doğduğu sırada Busrâ’yı aydınlığa çeviren bir nurun ortaya çıkması, Mekke’de bir yıldızın doğması ya da Kisrâ’nın sarayında yer alan on dört burcunun yıkılması gibi olaylar irhas örneği içerisinde yer alır.

Bunun yanında, Mecusile-rin daima yanan ateşlerinin sönmesi ve Sâva Gölü’nün kuruması da bu hususta bulunur. Vahiy gelmeden önce bazı peygamberlerin hayatlarında olağanüstü birtakım gelişmelerin ve deneyimlerin gerçekleştiği belirtilir.

İrhas İle İlgili Ek Bilgiler​

Hz. İsa’nın beşikte iken konuşmaya başlaması tam da irhas ne demek sorusunu açıklayan bir örnektir. Hz. Muhammed’in de sünnetli ve göbeği kesik olarak dünyaya gelmesi, doğduğu sırada ise dizüstü oturup başını göğe çevirmesi ve konuştuğu da yer alır. Aynı zamanda Allah Resûlü’nün anne rahmine düştüğü veya doğduğu esnada Şam’ı aydınlatan bir nurun oluştuğu, bir yıldızın yanıp daha sonra söndüğü gibi çeşitli olağanüstü hadiselerin oluştuğu belirtilir.

İrhas ile mucize aynı anlamı taşımaz. İrhas kapsamına giren kavram ve olaylar, mucize ile aynı anlamda kullanılmamalıdır. İrhas, peygamberlerin vahiy almadan önce yaşadıkları harikulade deneyimleri veya onların yaşamlarıyla bağlantılı bir biçimde meydana gelen olaylardır.

Fil Olayı​

Mucize ise kişinin peygamber olduğunu kesin olarak kabul edildiği süreç içerisinde yaşanılmış olan olağanüstü hadiselere verilen isimdir. Peygamber olacakların peygamber olmadan önce meydana gelen olağanüstü olaylara “irhas” denir. Hz. Peygamberin doğduğu gece meydana gelen olağanüstü olaylar buna bir misaldir.

Peygamberin doğumundan kısa bir süre önce meydana gelen fil olayı da Peygamberimizin şerefinin bir göstergesidir. Vakayı Fil, İslam inancına göre Hz. Muhammed (sav)’in doğumundan 52 gün önce, Allah’ın gönderdiği Ebabil kuşu aracılığıyla, Kâbe’yi yıkmak için filiyle birlikte Mekke’de yürüyen Ebrehe ve ordusunun hikâyesini anlatan bir olaydır.

İrhas İle İlgili Rivayetler​

Kâbe, Allah’ın emriyle inşa edilmiştir ve daima Allah’ın koruması altındadır. Tarihte “Fil Olayı” olarak bilinen olay bunun örneklerinden biridir. Muhammed (s.a.v) peygamber olmadan önce irhas adı verilen olağanüstü bir durum gözlemlenmiştir.

Annesi Amine’nin doğmadan önce gördüğü durumlar, tanımadığı kişilerin, Hz. Muhammed’e gelip onun geleceği hakkında konuşmak ve üzerine gölge düşüren bulutları içerir. Bu durumlar irhas ne demek sorusunun cevabıdır.