İnanmak ve sevmek

İnanmak, benliğin kendi mukadderatı önünde verdiği imtihandır Onu aşk ile
bağrına basanlar, bu imtihanda muvaffak oldular

Benliğin, bütün kuvvetleriyle kendi konusu olan kainatı kucaklayışı demek
olan bu imtihanda aşkın sahipleri başarı kazandılar

Aşkın şahidi ise ızdıraptır Izdırapsız ne hayat hareket, ne de gerçek
düşünce doğabiliyor Her inanma hareketinde sevilen bir ızdırap saklıdır


Sevgisi olmayan hakikate ulaşamıyor, gerçeği bilmiyor ve tam sevgi, gayesine
ulaşmış sevgi, sonsuzluğun sevgisidir

Bu sevgi, vucuttan geçer, bedenden taşar, fani varlıktan kaçar Ruhu
derinlerine doğru kazıyarak orada gaye olarak yine kendini arar

Gerçek aşkın sahipleri, ne servetin, ne şöhretin veya temaşanın, ne de ilmin
ve sanatın aşıklarıdırlar Gerçek aşıklar aşkın aşıklarıdır

İnanmak, gerçek ve şahsi tanıyış; sevmekse gerçek yaşayıştır İnanmayan
bilmez, taklit eder O ışığını başka kürelerden alan bir kör kandildir

Sevmeyenler, yaşamayanlardır Onlar ölü ruhlardır Her an toprağından taze
hayat fışkıran tarlanın üstüne atılmış kuru kütüklerdir

Dünyamızın tadını onlar alamazlar, hayatın kudretini onlar bilemezler Her
kökünden bir inanış otu biten, her tarafına bir başka şevk saçılmış
dünyamızda

aşk ile inanışın terbiyesini en küçük yaştan itibaren almamış olan nesiller,
bedbaht nesillerdir

Kainata hayrınlıkla bakan, insanlara minnetle çevrilen çocuğu, inanış ve
sevgi aşısı yapmadan hayata salanlar, dünyamızın ilk ve en gaddar
zalimleridir

Sokak ortasında birbirleriyle dalaşıp tekmeleşen yavruları kayıtsız
bakışlarla arkasında bırakarak hayat mücadelesi denen kızıl meydana koşan
mahir menfaat atletleri,

ihmallerinin neden cinayet olduğunu bilemediler Zira onlar muhabbet kaynağı
olması lazım gelen mabette bile menfaat dilendiler; namütenahi aşk ile dolup
taşan dünyamızın

ilahi bahçelerinde hiç de usanmadan kin ve haset devşirdiler

Biliyoruz ki, düşünce, hareketin bizde içselleşmesidir Hakikate kendi iç
dünyamızda temas etmektir Paskal üç türlü hakikat ayırıyordu:

Etin hakikatleri, aklın hakikatleri, imanın hakikatleri Birincisi kör
nefsimizin zenbereği etrafında çevrelenen ve onun tarafından idare edilen
bütün iştahları,

hırsları ve menfaatleri içerisine alıyor

Muvaffakiyetlerimizin dünyasını çenberliyor Kendisiyle ve kendisi sayesinde
kurnazlaşan insanı hayvanlarla birleştiriyor

İkincisi, bizi aklın, tasavvurla iradenin fethettiği bir aleme yükseltiyor
Kendi dar benliğimizden çıkarak bizi bir büyük alem yapıyor

İlmi, temaşayı, mana cevherini sunuyor İnsanı ruh aleminin serdarı yapıyor

Üçüncüsüne gelince, o bizi insani olan varlığımızın da üstüne yükseltiyor
Sonu olan dünyamızdan, sanki bir hamle ile sonsuzluğa ulaştırıyor

Parça iken bütün yapıyor; fani iken ebedi kılıyor Onun varlığıyla, yolcu
iken yol, sermest iken saki, damla iken derya oluyoruz

İnanışta alelade bilginin esas şartı olan şuur ve eşya ikiliği ortadan
kalkmıştır Bu ikisi aynileşmiş, eşya şuura teslim olmuş, onunla kaynaşmış,
ikisi bir varlık kazanmıştır

İnanışın başladığı yerde alelade tanıyış sönükleşir, değersiz ve adeta
manasız kalır İnanış tam olunca da yerini ona bırakır, kaybolur


Filozof Kant, saf akıldan yani muhakemeden pratik akla yani vicdana geçerken
şöyle demişti : Yerine itikadı koymak için, bilgiyi ortadan kaldırmaya
mecbur oldum

İtikad haline gelmeyen afaki bilgi, bize bir yabancıdır ve sürekli hayata
sahip değildir Benim tarafımdan yaşanmamış, kelimenin tam manasiyle benim
olmamıştır

Bu sebepten bana şahsi tatmin vermekten uzaktır Sadece taklit yoluyla,
elden ele dolaşan müşterek bir nesne gibi, bir zaman için dimağda misafir
olmaktadır

Gerçekten benim şahsi malım olmadığından benden koparıp alınır Bugün benim,
yarın başkasının mülkü olur

Umumi görüşler, taklit ile kazanılan iddialar, zümre ve parti ihtirasları ve
bunlara destek olan sebepler hep köksüz, hep temelsiz ve hakikatle alakasız
düşünüşlerdir

Zira bunlar, benliğimin dışında yaşanmış, benim ne hürriyetimin, ne de
şahsiyetimin kaynaklarında kökleri olmayan, derinleri kazılırsa iştihaların
ve etlerin, alışkanlıkların ve taklitlerin vucut verdiği sözede
hakikatlerdir

İnanılan ve sevilense bir yandan şahsiyetimin derinlerinden, öbür yandan
sonsuzluktan hayat ve hakikat alan görüştür

Onun çürütülmesi, yalanlanması kabil olmaz Yumruklandıkça ruhumuzun daha
derin tabakalarına iner

Çünkü inançlarım muhakemenin ulaşamadığı bir alemde meydana gelmektedir
Kökleri aynı zamanda benliğimin pek derinlerinde bulunduğundan,

muhakeme ile benden koparılamazlar Bu sebepten inanılmayan, sadece ilmin
ölçüüleriyle tartılarak aklın karşısına çıkarılan her fikir, her hakikat,
eksik veya aldatıcıdır

İnanma, bir harekettir ve benliğin varlıklar üzerine doğru yaptığı bir
harekettir Tuhun tabiata uzanması, onda devamı gibi bir şeydir Ruhun,
tabiatı istilasıdır

Gerçek aşıklar aşkın aşıklarıdır

Aşkın kendi kendisini yakan ateşinde sevenle sevilen,

isteyenle istenen, varlıkla var eden birleşir

Eşya ile temaşa, kainatla şuur, birle bütün bağdaşır

Düşünce hareketleşir, varlık düşünceleşir

Anlaşılmayan ortadan kalkar, anlatılmayan Bir kalır


İnanmak, benliğin kendi mukadderatı önünde verdiği imtihandır Onu aşk ile
bağrına basanlar, bu imtihanda muvaffak oldular

Benliğin, bütün kuvvetleriyle kendi konusu olan kainatı kucaklayışı demek
olan bu imtihanda aşkın sahipleri başarı kazandılar

Aşkın şahidi ise ızdıraptır Izdırapsız ne hayat hareket, ne de gerçek
düşünce doğabiliyor Her inanma hareketinde sevilen bir ızdırap saklıdır

Sevgisi olmayan hakikate ulaşamıyor, gerçeği bilmiyor ve tam sevgi, gayesine
ulaşmış sevgi, sonsuzluğun sevgisidir

Bu sevgi, vucuttan geçer, bedenden taşar, fani varlıktan kaçar Ruhu
derinlerine doğru kazıyarak orada gaye olarak yine kendini arar

Gerçek aşkın sahipleri, ne servetin, ne şöhretin veya temaşanın, ne de ilmin
ve sanatın aşıklarıdırlar Gerçek aşıklar aşkın aşıklarıdır

Aşkın kendi kendisini yakan ateşinde sevenle sevilen, isteyenle istenen,
varlıkla var eden birleşir Eşya ile temaşa, kainatla şuur, birle bütün
bağdaşır

Düşünce hareketleşir, varlık düşünceleşir Anlaşılmayan ortadan kalkar,
anlatılmayan Bir kalır

İlk ve son ilim budur Millet kültürünün ağacını dikecek ve millet ruhuna
hayat getirecek nesiller, inanışla sevgi mabedinin mihrabında önce tövbe
etmeli,

sonra da inanmayı ve sevmeyi öğrenmelidirler