III. Mehmed Hayatı ve Padişahlık Dönemi

III Mehmed

Doğum 26 Mayıs 1566 Manisa
Ölüm 21 Aralık 1603 İstanbul
Tayin Süresi 16 Ocak 1595 – 21 Aralık 1603
Önce gelen III Murad
Sonradan gelen I Ahmed


III Mehmed, on üçüncü Osmanlı padişahıdır

YAŞAMSAL
1566 yılında Manisa ’da doğan Şehzade Mehmet, III Murat ’ın oğludur Çocukluğunu geçirdiği Manisa ’da eğitimini de tamamladıktan daha sonra babasının tahta geçişiyle 9 yaşlarındayken İstanbul ’a geldi Babasının padişah oluşuyla daha bir ihtimam görebilen Şehzade Mehmet, 16 yaşından sonradan Saruhan bayrak beyliğine gönderildi Buradaki idarecilik hayatı 12 sene sürdü ve birincil icraatı olarak bölgedeki asayişi karşılamak oldu

1595 yılında babasının vefatının haberini alınca, yanına lalaları ile birlikte İstanbul ’a doğru yola çıktı Yeni padişah gelene kadar babası III Murat ’ın ölümü gizlendi, III Mehmet saraya ulaştıktan anında daha sonra cülus töreni yapıldı O tahta geçtiğinde sarayda oldukça kanlı bir gece yaşandı ve kardeş katli ile ilgili başvuru formu gerçekleştirildi 4 tanesine erişkin, diğerleri çok minik yaşta olan 19 şehzade boğularak öldürüldü Eski kadrolar yerlerinden alındı, III Mehmet kendi yakın adamlarını çevresinde görevler verdi

PADİŞAHLIK DÖNEMİ
Ilk icraatı olarak iç meselelere yönelen sultan, babasının zamanında mülk alımları sebebiyle halka olan borçları ödediği gibi define israfını önlemek için de tedbirler aldı Yine babasının ihmalkârlık ettiği cuma selamlıklarına katılıp cuma namazını kılmak üzere alayla saraydan çıktığında vezirlerin kendisine yaklaşarak devletin ve halkın meselelerini hitabe adetini baştan getirdi, böylece halk müziği nazarında adaletle hükmedeceği beklentisinin oluşmasını sağladı

Padişahın Haçova Meydan Savaşı ’ndaki zaferin ardındaki kendisine güveni geldi Yumuşak yüzü doğru annesinin çok basit etkisi aşağı kalması, birazcık aykırı davranmasına niçin oluyodu Irk padişahı kanımca seferin başında istiyor, annesi de sultanı denetleme edememekten korktuğu için sefere katılmasını istemiyordu Ama yeniçerilerin de padişah olmadan sefere çıkmayacaklarını bildirmeleri üzerine III Mehmet, harekatı belirledi ve 1596 yılında Viyana üzerine yürüdü Kanuni Sultan Süleyman ’dan daha sonra başta bir padişah ordunun başında sefere çıkıyordu

başlangıçta 1596 yılında Çarpık Kalesi alındı lakin Sultan III Mehmet tamamen annesinin kontrolündeydi Onun önerdiği isimler veziriazamlığa, vezirlik makamına getirilıyor, içte ve dışta gerçekleşen fena haberlerin oğluna ulaşmasını engelliyordu

Bu sırada İstanbul ’da büyük bir veba salgını vardı, padişahın hanımlarından biri, kız kardeşlerinden dokuzu hastalıktan öldü; bir ara eksilen salgın bitmiş yayılınca padişah Üsküdar ’a geçerek Kandilli bahçesinde bir vakit oturup hastalığın geçmesini bekledi

Anadolu ’da baş gösteren Celali isyanı, padişahı oldukça zorladı Karayazıcı isimli bir şahıs, kendisini Osmanlı padişahı olarak ilan etti ve bu dedikodular İstanbul ’a kadar ulaştı Sultan halkı teskin etmek ve söylentilerin asılsız olduğunu ispatlamak için harekete geçti ve asileri idam ettirdi Ancak insanlar durdurulamadı, saraya gelen bir insanlar padişahı, annesini devlet işlerinden uzakta tutmasını istediler

Bu sırada hoş olaylarda yaşanıyordu, Habsburglar ’a aleyhinde başarı şampiyon Osmanlı, 1600 yılında kaleyi teslim aldı Bir yandan da dış politika ile ilgileniyor, İngiltere kraliçesi ile mektuplaşıp Fransızları ‘ ’eski bir arkadaş ’ ’ olarak görüyordu

Saray içinde vezirler arasında makam kavgası yaşanırken, Sultan III Mehmet ’te tahtına göz koyduğunu ve kendisini tahttan indireceğini düşündüğü büyük oğlu Mahmut ’u boğarak öldürttü, annesi ve 30 dek hizmetçisi de denize atıldı

III Mehmed ’in bu olaydan nasıl etkilendiği tam olarak bilinmemektedir Fakat doğu cephesinden gelen kötü haberlerle sarsılan padişahın rahatsızlığının giderek arttığı ve melankolik mizacı yüzünden ayrıntılarıyla içine kapandığı anlaşılmaktadır 1603 yılına gelindiğinde sultan III Mehmet hayatını kaybetti, kaynaklardan elde edilen bilgiye takriben onun şişmanlıktan kaynaklanan mide rahatsızlığından mustarip olduğu bilinmektedir Bazı kaynaklarda da yürek krizi sonucu öldüğü kaydedilir Türbesi Ayasofya Camii haziresindedir

MİZACI VE ÇALIŞMALARI
Devrin kaynaklarında saf, kolayca inanmaya müsait, sakin tabiatlı, son derece dindar bir padişah olarak anılan III Mehmed ’in çok tez üzülen ve kötü olaylar karşısında metanetini koruyamayan bir yapısı olduğu anlaşılmaktadır Avdan hoşlandığı, ok yapımında ressam olduğu, tekrar tekrar kılıç ve yay ile gezdiği belirtilir Üstünde annesi Safiye Sultan ’ın büyük etkisi vardı Şehzadelik yıllarında edindiği idari tecrübeyi padişahlığı zamanında tamamen yansıtamamakla birlikte babası dönemindeki uygulamalardan rahatsızlık duyduğu ve halkla daha çok irtibat kurmayı seçim ettiği anlaşılmaktadır Olasılıkla, tahta geçtikten anında sonradan on dokuz kardeşinin katli olayının ağırlığını tüm saltanatı boyunca üzerinden atamamıştır Ömrünün sonlarında büyük oğlunun da benzer âkıbete uğraması onun daha da içine kapanmasına yol açmıştır

Safiye Sultan ve ekibi onun sekiz yıllık saltanatı dönemine damgasını vurmuş, batıda önceki mücadelelere benzemeyen yoğun ve uzun savaş ortamı, bundan da önemlisi içeride Anadolu ’yu derinden sarsan Celâlî hareketleri ve saltanatının sonlarında doğu cephesinde uğranılan kayıplar, son derece bozuk idareli durum, genel bir hoşnutsuzluğun ortaya çıkışına ve hakkında menfi kanaatlerin oluşmasına zemin hazırlamıştır *