Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
tedirgin ayak sendromu nedir, huzursuz ayak sendromu nedenleri, tedirgin ayak sendromu tedavisi, sıkıntılı ayak tedavisi belirtileri
Sıkıntılı but (Restless Leg) sendromu nedir?
Sıkıntılı ayak sendromu otururken ve yatınca bacaklarda olağandışı bir hastalık hissi ile kendini belirten genelde hastalar tarafından bütün olarak ifade edilemeyen fakat uyluk, but ve ayaklarda, hatta bazı hastalarda kollarda ürperme, kaşınma, ağrıma, ezilme, yanma, karıncalanma olarak açıklama edilebilen bazı hastalar ise adale krampı veya uyuşturma ile karıştırabilen bir hastalıktır
Bacaklardaki huzursuzluk duygusal dinlenme zamanlarında ortaya çıkar Ayrıca kadınları keza de erkekleri etkiler, herhangi bir yaşta başlayabilir ve yaşla birlikte şiddeti artar Huzursuz ayak sendromu uyku kalitesini bozar, gündüz uykululuk haline yol açabilir Rahatsızlık uyuşuk kalma ile ortaya çıkar: bir vakit uzanıldığında ya da oturulduğunda ortaya çıkar Hareket etme ile yakınmalar azalır: bir takım hastalar önleyemedikleri bir hareket etme isteğinden bahsederler Bacaklarını lüzum yatakta hareket ettirmek gerekse birkaç adım yürümekle yakınmalar azalır Yakınmalar akşamları artar: gündüz saatlerine kadar akşamları aynı koşullarda yakınmalar daha yoğun izlenir Uykuda bacak hareketleri sıktır: hastaların önemli bir kısmında uykuda bacak hareketleri sendromu olarak adlandırılan ayrı bir rahatsızlık ile birlikteliği sıktır
Yaklaşık hastaların %80inde bu iki rahatsızlık birlikte gözlenir Huzursun ayak sendromlu hastaların büyük kısmı yatmakta ya da yatakta uyanık kalmakta zorluk çekmektedirler Gündüz yapılan şekerlemelerde de hastalar sıkıntı yaşayabilmektedirler Hastalardaki belirtiler bacaklarda önemsiz hafif yakınmalardan, depresyonu yol açan, yaşamdan müsamaha alamama noktasına değin dışarı giden geniş bir yelpazede kendini gösterebilir Hastalığın şiddeti vakit içinde şartların değişmesi gösterebildiği gibi bir takım zamanlar kaybolup sonra yine ortaya da çıkabilir Huzursuz ayak sendromu her yaşta hatta çocuklukta bile ortaya çıkabilir Çocuklarda büyümeye tabi ağrılar olarak algılanabilir Hangi yaşta ortaya çıkarsa çıksın vakit içinde ağırlığı çoğunlukla çoğaltma gösterir
Tedirgin etap sendromuna niçin olan etmenler nelerdir?
Hastaların çoğunda huzursuz ayak sendromune niçin olan faktörün ne olduğu tespit edilememektedir Araştırmacılar beyinde dopamin seviyesinde dengesizlik olmasını sorumlu tutmaktadırlar Ailesel geçiş önemlidir Yani anne babasında tedirgin ayak sendromu olanlarda bu hastalığın ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir Bilhassa genç yaşta tedirgin but sendromuna yakalanan hastaların bu hastalığı çocuklarına aktarma ihtimali daha yüksektir Gen haritalarının çıkarıldığı günümüzde tedirgin ayak sendromunun da geni bulunmuştur Gerginlik ile hastaların yakınmaları daha da şiddetlenmektedir Gebelik ya da hormonal değişiklikler de geçici olarak yakınmaları artırabilir Bazı kadınlar tedirgin bacak sendromu ile ilk olarak hamilelikte bilhassa de hamileliğin son 3 ayında tanışırlar başlangıçta hamilelikte bu sızlanma ile karşılaşan hastalarda doğum yaptıktan 1 ay daha sonra yakınmalar geriler ve kaybolur Tedirgin ayak genelde altta yatan manâlı bir rahatsızlık ile birlikte yok iken bazen de periferik nöropati, demir eksikliği ya da böbrek yetmezliği ile birlikte görülebilir
Bu hastalara tanı nasıl konur?
Huzursuz üçgenin taban olmayan kenarı sendromu hastalar yakınmalarını kolay açıklama edemedikleri, özellikle ülkemizde doktorlar da tıp fakültelerinin çoğunda ders olarak anlatılmayan bir hastalık olduğu için bu konuda yeterli eğitim almadıklarından basit atlanabilen bir hastalıktır Siz de kendinizde tedirgin bacak sendromu olup olmadığınından şüphelenebilirsiniz Aşağıdaki soruların iki ya da daha fazlasına evet yanıtı veriyorsanız sizde tedirgin üçgenin taban olmayan kenarı sendromu olabilir:
Otururken veya uzanırken bacaklarınızda tanımlayamadığınız kötü bir his oluyor mu? Bu his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirmek zorunda kalıyor musunuz?
Bacaklarınızı hareket ettirmek bu yakınmalarınızı azaltıyor mu?
Bu yakınmalarınız günün ilerleyen saatlerinde daha artı mı oluyor?
Gündüzü uykunuz gelir mi? Kendinizi uykusuz hisseder misiniz?
Uykuda bacaklarınızı ya da kollarınızı ritmik olarak hareket ettirdiğiniz söylenir mi?
Ailenizde tedirgin üçgenin taban olmayan kenarı sendromu tanısı konmuş kimse var mı?
Tedirgin etap sendromu tanısı için ne yazıkki az önce bir kan testi ya da başka bir laboratuar testi yoktur Doktorunuz lüzum görürse altta yatan nedene yönelik bazı kan testleri ya da diğer testler önerebilir Huzursuz ayak sendromu sebebiyle uyku testi yapnak genelde gerekmemektedir, ama eşlik eden devirli ekstremite hareketleri sendromunu tespit etmek için bir gece uyku testi yapılması nedeniyle uyku laboratuarında kalmanız gerekebilir
Huzursuz ayak sendromu nasıl çare edilir?
Demir eksikliği gibi altta yatan bir neden var ise unu tespit edip tedavi etmek tedirgin but sendromunu da çare edecektir ancak bu durum birçok zaman mümkün olamamaktadır Bu durumda da çare nedeniyle hayat şekli değişikliği önerileri ve ilaçlar ön plana çıkmaktadır Bazı bulantı ilaçları, bunalım ilaçlarının çoğu ve kalsiyum kanal blokajı yapan ilaçlar (tansiyon ve kalp hastalarında kullanılır) huzursuz üçgenin taban olmayan kenarı sendromunu kötüleştirebilir ağrı kesici ilaçlar işe yarayabilir, ılık banyo ve masaj yerine getirmek şikayetleri azaltabilir, bacaklara sıcak ya da soğuk (ya da her ikisi dönüşümlü) uygulamak bacaklarda rahatsızlık verici şehvetli azaltabilir Gevşemek için meditasyon yerine getirmek bir takım hastalarda işe yarayabilmektedir Aşağı bir tabloda bulacağınız uyku hijyen kurallarına uyarlamak hastaları rahatlatmaktadır
Her gün aynı saatte uyanın,
Gündüz vakti olabildiğince parlak ortamlarda bulunun,
Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüye yürüye gidebilirsiniz) Jurnal yürüyüş süresi sıradan 45 dakikadan kısa olmasın,
Aldığınız kafeini (Kahve, nehir, çikolata) kısıtlayın Günde 2 fincandan pozitif kahve içmeyin Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini ayrıntılarıyla hayatınızdan çıkarın,
Olası ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı adamakıllı bırakmaya çalışın,
Içki alımını kısıtlayın Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden ayrıntılarıyla uzaklaşın,
Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz fakat gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız,
Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışarıya kullanmayın, yatak odanızı egzersiz odası olarak kullanmamalısınız,
Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi gizli ettirecek şartlarda olmalıdır,
Uykuya uyanmayı açlık ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın
Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika baştan başa o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonradan 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 kadeh ılık ballı süt için)
Sonradan yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın
Eğer takriben 15 dakika süreyle uykuya dalamadıysanız kalkın ve başka bir odaya gidin ve uykunuz gelinceye değin gevşemeye çalışın, uykunuz gelince yeniden yatağa gidin Bu durum baştan edebilir ama mutlaka her gün aynı saatte uyanmaya özen gösterin *
Sıkıntılı but (Restless Leg) sendromu nedir?
Sıkıntılı ayak sendromu otururken ve yatınca bacaklarda olağandışı bir hastalık hissi ile kendini belirten genelde hastalar tarafından bütün olarak ifade edilemeyen fakat uyluk, but ve ayaklarda, hatta bazı hastalarda kollarda ürperme, kaşınma, ağrıma, ezilme, yanma, karıncalanma olarak açıklama edilebilen bazı hastalar ise adale krampı veya uyuşturma ile karıştırabilen bir hastalıktır
Bacaklardaki huzursuzluk duygusal dinlenme zamanlarında ortaya çıkar Ayrıca kadınları keza de erkekleri etkiler, herhangi bir yaşta başlayabilir ve yaşla birlikte şiddeti artar Huzursuz ayak sendromu uyku kalitesini bozar, gündüz uykululuk haline yol açabilir Rahatsızlık uyuşuk kalma ile ortaya çıkar: bir vakit uzanıldığında ya da oturulduğunda ortaya çıkar Hareket etme ile yakınmalar azalır: bir takım hastalar önleyemedikleri bir hareket etme isteğinden bahsederler Bacaklarını lüzum yatakta hareket ettirmek gerekse birkaç adım yürümekle yakınmalar azalır Yakınmalar akşamları artar: gündüz saatlerine kadar akşamları aynı koşullarda yakınmalar daha yoğun izlenir Uykuda bacak hareketleri sıktır: hastaların önemli bir kısmında uykuda bacak hareketleri sendromu olarak adlandırılan ayrı bir rahatsızlık ile birlikteliği sıktır
Yaklaşık hastaların %80inde bu iki rahatsızlık birlikte gözlenir Huzursun ayak sendromlu hastaların büyük kısmı yatmakta ya da yatakta uyanık kalmakta zorluk çekmektedirler Gündüz yapılan şekerlemelerde de hastalar sıkıntı yaşayabilmektedirler Hastalardaki belirtiler bacaklarda önemsiz hafif yakınmalardan, depresyonu yol açan, yaşamdan müsamaha alamama noktasına değin dışarı giden geniş bir yelpazede kendini gösterebilir Hastalığın şiddeti vakit içinde şartların değişmesi gösterebildiği gibi bir takım zamanlar kaybolup sonra yine ortaya da çıkabilir Huzursuz ayak sendromu her yaşta hatta çocuklukta bile ortaya çıkabilir Çocuklarda büyümeye tabi ağrılar olarak algılanabilir Hangi yaşta ortaya çıkarsa çıksın vakit içinde ağırlığı çoğunlukla çoğaltma gösterir
Tedirgin etap sendromuna niçin olan etmenler nelerdir?
Hastaların çoğunda huzursuz ayak sendromune niçin olan faktörün ne olduğu tespit edilememektedir Araştırmacılar beyinde dopamin seviyesinde dengesizlik olmasını sorumlu tutmaktadırlar Ailesel geçiş önemlidir Yani anne babasında tedirgin ayak sendromu olanlarda bu hastalığın ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir Bilhassa genç yaşta tedirgin but sendromuna yakalanan hastaların bu hastalığı çocuklarına aktarma ihtimali daha yüksektir Gen haritalarının çıkarıldığı günümüzde tedirgin ayak sendromunun da geni bulunmuştur Gerginlik ile hastaların yakınmaları daha da şiddetlenmektedir Gebelik ya da hormonal değişiklikler de geçici olarak yakınmaları artırabilir Bazı kadınlar tedirgin bacak sendromu ile ilk olarak hamilelikte bilhassa de hamileliğin son 3 ayında tanışırlar başlangıçta hamilelikte bu sızlanma ile karşılaşan hastalarda doğum yaptıktan 1 ay daha sonra yakınmalar geriler ve kaybolur Tedirgin ayak genelde altta yatan manâlı bir rahatsızlık ile birlikte yok iken bazen de periferik nöropati, demir eksikliği ya da böbrek yetmezliği ile birlikte görülebilir
Bu hastalara tanı nasıl konur?
Huzursuz üçgenin taban olmayan kenarı sendromu hastalar yakınmalarını kolay açıklama edemedikleri, özellikle ülkemizde doktorlar da tıp fakültelerinin çoğunda ders olarak anlatılmayan bir hastalık olduğu için bu konuda yeterli eğitim almadıklarından basit atlanabilen bir hastalıktır Siz de kendinizde tedirgin bacak sendromu olup olmadığınından şüphelenebilirsiniz Aşağıdaki soruların iki ya da daha fazlasına evet yanıtı veriyorsanız sizde tedirgin üçgenin taban olmayan kenarı sendromu olabilir:
Otururken veya uzanırken bacaklarınızda tanımlayamadığınız kötü bir his oluyor mu? Bu his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirmek zorunda kalıyor musunuz?
Bacaklarınızı hareket ettirmek bu yakınmalarınızı azaltıyor mu?
Bu yakınmalarınız günün ilerleyen saatlerinde daha artı mı oluyor?
Gündüzü uykunuz gelir mi? Kendinizi uykusuz hisseder misiniz?
Uykuda bacaklarınızı ya da kollarınızı ritmik olarak hareket ettirdiğiniz söylenir mi?
Ailenizde tedirgin üçgenin taban olmayan kenarı sendromu tanısı konmuş kimse var mı?
Tedirgin etap sendromu tanısı için ne yazıkki az önce bir kan testi ya da başka bir laboratuar testi yoktur Doktorunuz lüzum görürse altta yatan nedene yönelik bazı kan testleri ya da diğer testler önerebilir Huzursuz ayak sendromu sebebiyle uyku testi yapnak genelde gerekmemektedir, ama eşlik eden devirli ekstremite hareketleri sendromunu tespit etmek için bir gece uyku testi yapılması nedeniyle uyku laboratuarında kalmanız gerekebilir
Huzursuz ayak sendromu nasıl çare edilir?
Demir eksikliği gibi altta yatan bir neden var ise unu tespit edip tedavi etmek tedirgin but sendromunu da çare edecektir ancak bu durum birçok zaman mümkün olamamaktadır Bu durumda da çare nedeniyle hayat şekli değişikliği önerileri ve ilaçlar ön plana çıkmaktadır Bazı bulantı ilaçları, bunalım ilaçlarının çoğu ve kalsiyum kanal blokajı yapan ilaçlar (tansiyon ve kalp hastalarında kullanılır) huzursuz üçgenin taban olmayan kenarı sendromunu kötüleştirebilir ağrı kesici ilaçlar işe yarayabilir, ılık banyo ve masaj yerine getirmek şikayetleri azaltabilir, bacaklara sıcak ya da soğuk (ya da her ikisi dönüşümlü) uygulamak bacaklarda rahatsızlık verici şehvetli azaltabilir Gevşemek için meditasyon yerine getirmek bir takım hastalarda işe yarayabilmektedir Aşağı bir tabloda bulacağınız uyku hijyen kurallarına uyarlamak hastaları rahatlatmaktadır
Her gün aynı saatte uyanın,
Gündüz vakti olabildiğince parlak ortamlarda bulunun,
Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüye yürüye gidebilirsiniz) Jurnal yürüyüş süresi sıradan 45 dakikadan kısa olmasın,
Aldığınız kafeini (Kahve, nehir, çikolata) kısıtlayın Günde 2 fincandan pozitif kahve içmeyin Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini ayrıntılarıyla hayatınızdan çıkarın,
Olası ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı adamakıllı bırakmaya çalışın,
Içki alımını kısıtlayın Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden ayrıntılarıyla uzaklaşın,
Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz fakat gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız,
Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışarıya kullanmayın, yatak odanızı egzersiz odası olarak kullanmamalısınız,
Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi gizli ettirecek şartlarda olmalıdır,
Uykuya uyanmayı açlık ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın
Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika baştan başa o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonradan 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 kadeh ılık ballı süt için)
Sonradan yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın
Eğer takriben 15 dakika süreyle uykuya dalamadıysanız kalkın ve başka bir odaya gidin ve uykunuz gelinceye değin gevşemeye çalışın, uykunuz gelince yeniden yatağa gidin Bu durum baştan edebilir ama mutlaka her gün aynı saatte uyanmaya özen gösterin *
