Huzur Veren: NEY

Dinlendirici: NEY teskin edici müzikler teskin edici ney melodiler 1549220195 1549220195 huzurverenney5c954409dehuzurverenney5c954409de http:uploadwikimediaorgwikipediacommons113NeymansurturcNey Ney, Sümerlerden beri tüm Türk topluluklarında sürekli görülmüş olan üflemeli çalgıdır Benzer örneği Aztek Kültür'ünde de bulunmaktadır Kaşgarlı Mahmut, Divânı Lügati'tTürk adlı Türk Kültür ve Dil'ini anlatan eserinde, Sagu denilen, Erleriçin düzenlenen, vefat, erdem ve acıları anlatan tören'lerde kullanıldığını aktarmıştır Ney, yakın zamanlarda Farsça’ya geçmiş olup nâ ya da nay (kamış) adını almıştır Arap toplumunda'da üflemeli çalgıların derhal hepsi için kullanılan mizmâr sözcüğü ise, (nefes borusu, ses organı anlamında) ney için de kullanılmıştır Türkçe’de ise anında defalarca ney olarak anılmıştır Kavimler Göçünden fazla eski zamanlardan kalan, Runik Harfler'in aslının henüz anlaşıldığı; Proto Türk Yazıtları zamanından kaldığı düşünülen Kültür'izleri gibi servet kalmış olan, çok eksik kültürel öğelerin devamı olarak ise, bugünkü Romanya’da nayu olarak Ad'landırılır Sümer toplumunda MÖ 5000 yıllarından itibaren kullanıldığı sanılan bu çalgıya ait elimizdeki en eski belirti, MÖ 30002800 yıllarından kalan bugün Amerika’da Philadelphia Üniversitesi Müzesi'nde sergilenen neydir Çalgının o dönemlerde de dinsel törenlerde kullanıldığı sanılmaktadır Günümüzde ney, Türk sazı olarak anılmaktadır ve tasavvuf müziğinin bir sembolü haline gelmiştir Bir müzik aleti için kullanılan aşırmak yerine, Ney için üflemek tabiri kullanılır Burada üflemenin mecazi bir anlamı vardır Kaynağını İslam'da Allah'ın insanı yaratırken ruhu üflemiş olmasından alır Yapım Kargı denilen bir çeşit budaklı kamıştan yapılır Akordlarına kadar değişik boylarda olan ney, dokuz kısa boğumdan meydana gelmiştir Üstünde 7 perde mevcuttur Bu perdeler, açkı ile delinerek elde edilir Son yüzyıllarda eklenmiş üflemeyi kolaylaştırıcı önemli bir bölümü de başparesidir Boynuzdan ya da fil dişinden yapılır yedi çeşitlilik ney vardır Bir Takım neyzenler ve ney ustalar her ney için diyapazona tarafından hangi perde açılacak akordun karşılığıdır: Mansur'da dügah, şah ney'de buselik, davut ney'de çargah, bolahenk'te neva, süpürde'de hüseyni, müstahsen'de acem, kız ney'de gerdaniye Başka neyzenler ve ustalar başka bir hesap yapıyorlar; aşağada Ney Çeşitleriye bakınız Yeni başlayanlar için genelde kız ney öğüt edilir Neylerin bir oktav ince sesini veren çeşitlerine de nısfiye adı verilir Her ney’in nısfiyesi vardır Bunlar ayrıca ince keza kısadır Alındıktan sonradan birincil üç ay içinde haftada bir, ikinci üç ay içinde iki haftada bir, sonradan ayda bir yağlanmak suretiyle bakımı yapılır Yağ fındık yağı, badem yağı vb olabilir En iyi yağlama yöntemi neyi bir tekne içerisinde yağa yatırmak suretiyle yapılanıdır Daha ayrı yağlama metodları da kullanılabilir Neyi çok özenli kullanmak gerekir Ney düz bir zemin üzerine yatay olarak bırakılmalıdır Eğer uzun vakit bu kurala uymadan bırakılırsa eğilmesi muhtemeldir Mesnevi'de Ney Mesnevi ilk 18 beytinde neyden bahseder sonraki 6 cildinde de bunu açıklar Burada ney sembolü altından bir hayat felsefesi ve bir uygarlık anlatılır Neyzen olmakla bu dünya görüşünü öğrenmeye de talip olmak da ilişkilendirilmektedir Dinle neyden kim hikayet etmede ayrılıklardan şikayet etmede Hazreti Mevlana wikipediaorg