Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Yeni yılın bütçesiyle birlikte TBMM’ye sunulan “2019 Yıllık Ekonomik Rapor”da, yılın birinci yarısında bilhassa inşaattaki daralmanın toplam yatırımları olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Toplam yatırımların yaklaşık yüzde 50’sini oluşturan inşaat yatırımları birinci çeyrekte yüzde 15.6, ikinci çeyrekte yüzde 29.2 geriledi. Yılın birinci yarısında toplam yatırımlardaki daralma yüzde 18 olurken, bu büyümeyi 5.6 puan aşağıya çekti. Yatırımlardaki gerileme siyasi ve jeopolitik riskler, kur ve faiz şoklarını takip eden devirde artan maliyet, beklentilerdeki bozulma ve finansal şartlardaki sıkılaşma üzere nedenlerden kaynaklandı.
KAYIT DIŞI SÜRÜYOR
Raporda, konut piyasasında devam eden düşük talep ve yüksek maliyetlerin inşaat yatırımlarının üzerinde aşağı istikametli risk oluşturduğu belirtildi.
Rapora nazaran, turizmdeki güçlü seyre rağmen, bu kesimdeki yıllık istihdam artışı 45 bin kişi ile sonlu kaldı.
İnşaatta istihdam kaybının sürdüğü kabul edilirken, bu durum “ekonomideki dengelenmeye” bağlandı. Bu bölümde Haziran 2019’da istihdam kaybı yıllık bazda 493 bin kişi oldu. Tarımdaki istihdam daralması da 232 bin kişi.
YATIRIM GELMEDİ
Raporda “kayıt dışı istihdam” itirafı da yer aldı. Kayıt dışının 2009-2018 ortasında yüzde 43.8’den yüzde 33.4’e gerilediğine dikkat çekilirken, “Düşüşler yaşansa da kayıt dışı istihdam tam manasıyla tahlile kavuşmuş bir durum değildir” denildi.
Portföy yatırımları ve öteki kısa vadeli sermaye girişleri temmuz prestijiyle 12 aylık bazda 3 milyar dolara yükselirken, daha sağlıklı olan direkt yatırım girişleri ve uzun vadeli sermaye girişleri ise 6.5 milyar dolara geriledi.
Raporda, “net yanılgı noksan” girişlerine rağmen yaşanan sermaye çıkışlarının rezerv varlıklarda daralmaya neden olduğu belirtildi. 2018’de 116.8 milyar dolara gerileyen kısa vadeli dış borç stoku 2019’da ticari kredilerdeki ve kamu bankalarının kısa vadeli kredilerindeki artışa bağlı olarak 126 milyar dolara yükseldi.
Cari fazlanın iktisattaki daralmadan kaynaklandığı da kabul edildi. Zayıflayan iç talep ve azalan güç fiyatları nedeniyle ithalatın gerilediği belirtilirken, “Ekonomik aktivitedeki toparlanma nedeniyle dış ticaret açığındaki daralmanın yılın geri kalanında bir ölçü sürat keseceği kestirim edilmektedir” denildi.
Mustafa Çakır/Cumhuriyet
