Hukukçular Yanıtladı: Aşısız Olana Yasak Konabilir mi?

Olayların tırmanmaya başlaması, gözleri aşısızlara çevirdi. Birtakım toplumsal ve kamusal alanlarda aşı olmayanlara yasak getirilmesi tartışılıyor. Pekala bu türlü bir yasak gerekli mi, hukuka ve insan haklarına ters mı? Hukukçular ve bilim insanları yanıtladı.





Ankara Barosu Lideri Erinç Sağkan:

"Aşısızlara yasak getirilmesi hususu değerlendirilirken öncelikle mevzunun kamusal alan ve özel alan olmak üzere ayrılarak kıymetlendirilmesi gerekiyor. Kamusal alan dediğimiz, yani kaynağını anayasamızdan alan, temel hak ve özgürlüklerin kamu hizmeti boyutunun yasal bir düzenleme olmaksızın sonlandırılması mümkün değildir. Kaldı ki bu yasal düzenleme ile getirilen sonlandırmanın da bir hakkın özüne dokunmaksızın ve ölçülülük prensibi doğrultusunda Anayasa’ya muhalif olmaması gerekir.

Bu kapsamda örneğin eğitim hakkı, sıhhat hakkı üzere kamusal hizmetlerde aşılı ya da aşısız vatandaş ayrımı yapılamaz, çünkü bu bahiste bir yasal düzenleme bugüne kadar yapılmamıştır. Özel kesim alanına giren hususlarda ise (restoranlar, cümbüş merkezleri, AVM’ler gibi) bahsin kamu sıhhati üzere çok kıymetli bir meseleye tekabül ediyor olması nedeniyle, bir kişinin aşı olup olmamasının yalnızca kendisini ilgilendiren bir durum değil, o toplumda yaşayan herkesi ilgilendiriyor olması nedeniyle makul ve ölçülü önlemlerin alınabileceğini düşünüyorum. Lakin bu hususun da ayrımcılık yasağı üzere ileride berbata kullanımının önünü de kesmek hedefiyle, yasal bir düzenleme ile yapılması hukuk devleti olmanın bir gereğidir."


"Özel hayatı ihlal etmez"




Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen: 

"Zorunlu aşı, Anayasa husus 20 ile teminat altına alınan özel hayatın kapalılığını ihlal etmez. 20’nci hususun 2’nci fıkrasında ‘genel sağlık’ bir sınırlama sebebi olarak sayılmıştır. Bu açıdan tehlikeli salgın hastalık kabul edilen COVID-19’a karşı getirilecek aşı mecburiliği, ‘Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması’ başlıklı Anayasa husus 13’e de uygun olacaktır.

Düzenlemeler ve içtihatlar ışığında zarurî aşı uygulamasının getirilmesi mümkündür. Anayasanın ilgili kararları ile 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nda işaret edilen düzenlemeler doğrultusunda, mümkün bir zarurî aşı uygulamasının getirilmesi halinde, Anayasaya karşıtlığın oluşmayacağı sonucuna varılabilir. Ayrıyeten; aşı zorunluluğunun yerine getirilmesi için ek önlemler alınarak, haklı mazeret olmaksızın aşı yaptırmayanların belirli hizmetlerden yararlanmaları yahut belirlenen yerlere giriş çıkışları engellenebilir. Lakin zarurî aşı uygulamasının getirilmesi sonrasında hak ihlallerinin ortaya çıkabileceği açıktır. Bu çeşit ihlallerin önlenebilmesi için, hem tıbbi önlemler ve hem de zarurî aşı uygulaması ile sonuçları bakımından daha açık, öngörülebilir ve anlaşılabilir yasal desteğe gereksinim olduğu görülmektedir."


"Aşı pasaportu gerekebilir"




Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Kenan Midilli: 

"Pek çok ülkede aşı pasaportu ya da son 48-72 saat içinde alınmış bir negatif test sonucunun olması zaruriliği uygulanıyor. Misal tedbirler eğitim periyodunun başlaması ya da hadise sayılarına nazaran daha erken bir devirde bizim ülkemizde de gerekli olacaktır. Konser, sinema, tiyatro, kongre ve maçlar üzere muhakkak bir kişi sayısının üzerinde iştirakin olduğu toplu etkinlikler için bu kuralların uygulanması, aşı tereddütü yaşayanlara teşvik edici olacaktır."


Bakanlık: "İkna prosedürüne devam"




Sıhhat Bakanlığı Yetkilileri: 

"Bakanlığın gündeminde, rastgele bir yasak niyeti bulunmuyor. Aşılamanın ikna prosedürüyle ilerlemesi konusunda kararlıyız. Bunun en kıymetli nedeni de sıhhatin anayasal olarak korunan bir hak olması."


"Acun aşı olanları Dominik'e götürsün"




Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: 

"Ben yasaklardan evvel aşıyı teşvik edici sembolik ödüllendirmelerin uygulanmasının denenmesini öneriyorum. Örneğin maçlarda, konserlerde, sinema ve tiyatrolarda koltukların en azından yüzde yirmisi çift doz aşılılara fiyatsız olmalı. Telefon şirketleri iki doz aşı yaptıranlara bir ölçü fiyatsız kontör vermeli. Acun Ilıcalı 15 gün içinde çift doz aşı dokümanları ile kendisine başvuranlar ortasından çekilecek kura ile bir uçak dolusu kişiyi Survivor izlemeye Dominik’e götürme daveti yapabilir. Şayet bunlar işe yaramazsa tekrar kapanmamak için çift doz aşı zaruriliği düşünülebilir."

Hürriyet