Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Değerli bir karaciğer marazı olan Hepatit günümüzde yerküredeki en kıymetli sıhhat sorunlarından birisidir. Memleketimizde de son yıllarda sıklığı azalmasına karşın, mahsusen Hepatit B hala ehemmiyetini korumaktadır. Hepatit geçiren hastaların bir kısmında siroz üzere değerli marazların gelişme ihtimalinin bulunması, marazın ehemmiyetini daha da arttırmaktadır.
Hepatite neden olan etkenler arasında Hepatit A, Hepatit B ve Hepatit C virüsleri birinci sıralarda taraf almaktadır. Hepatit A virüsü yalnızca akut hepatit oluşturmaktadır. Bunlarda kronikleşme ve taşıyıcılık görülmemektedir. Hepatit B ve C virüsleri ise hem akut, hem de kronik hepatite neden olabilmektedir. Lakin B ve C virüsünü alan şahısların tümünde hastalık görülmemektedir. Çeşitli yollarla bu virüsleri alan bireylerin bir kısmında karaciğer hasarı ve buna bağlı olarak kandaki karaciğer enzimlerinde yükselmeler görülürken, büyük kısmında yalnızca taşıyıcılık kelam mevzusudur. Memleketimizde taşıyıcılık nispeti C virüsü için %1’in altında iken B virüsünde yerlere nazaran % 5 ile 10 arasında değişmektedir. Sağlıklı taşıyıcı olan bireyler herkes üzere topluluk içinde ömürlerini alışılagelmiş olarak devam ettirmektedirler. Ama taşıyıcıların alkol almamaları, karaciğere zararlı ilaçlardan kaçınmaları ve ortalama yılda bir sefer bahsin eksperine giderek karaciğerlerini denetim ettirmeleri önerilmektedir.
Hepatit B virüsü (HBV)nü alan kimselerde illetin yanı sıra taşıyıcılık da kelam konusu olabileceği için bunlarda bulaşma yollarının âlâ bilinmesi gerekir.
HBV’nin bulaşma yolları günümüzde büyük orantıda bilinmektedir. Bu virüs başta kan olmak üzere çabucak derhal bütün vücut sıvılarında tespit edilmiştir. Ama pratikte HBV’nin bilhassa kan, kan eserleri, cinsî temas yoluyla ve anadan bebeğe veladet sırasında bulaştığı kabul edilmektedir. Başka vücut likitleri ile bulaşma nadirdir.
HBV’de Esas Bulaşma Yolları :
Kan ve kan eserleri ile temas ve kan nakilleri
HBV bulaşmış iğne, enjektör, bistüri, sonda ve cerrahi aletlerle bulaşma,
HBV ile infekte olmuş ve uygun dezenfekte edilmemiş hemodiyaliz cihazları,
Güzel temizlenmemiş aletlerle diş çekilmesi ve dolgu yapılması,
Damardan ilaç tasarrufu,
Mikropla temas etmiş ve uygun temizlenmemiş aletlerle akupunktur ve dövme yapılması, kulak delinmesi, HBV olumlu kişinin jileti ile traş olunması ve diş fırçası ile diş fırçalanması,
Bilhassa HBeAg’si müspet olan taşıyıcı valideden doğan evlada veladet sırasında bulaşma,
Cilt yarası, kesi, mukoza yaralanması ve kanla temas nedeniyle HBV müspet insandan sağlıklı bireye bulaşma,
Cinsî temasla bulaşma
HBV’nin bulaşma yollarının özelliğinden ötürü kimi kişi ve /veya kümeler risk altındadırlar. Umumî olarak bilhassa HBV’nin bulaşma mümkünlüğünün yüksek olduğu kimselerin öncelikli olarak aşılanması, daha sonra kademeli olarak ve bir plan çerçevesinde başka bireylerin de aşılanması önerilmektedir. HBV için yüksek risk kümesini oluşturan ve öncelikli olarak aşılanması gereken öbekler şunlardır:
Başta laboratuar ve kan merkezi çalışanları olmak üzere, cerrahlar, diş tabipleri ve öbür bütün sıhhat çalışanı,
HBV taşıyıcısı olan analardan evlada geçiş veladet sırasında yahut daha sonra olabilmektedir. Bu nedenle hasta yahut taşıyıcı olan anaların bütün evlatları ve yeni doğan bebekleri,
Seksüel bulaşma HBV’nin kan yoluyla bulaşmadan sonraki en kıymetli bulaşma yoludur. Bu nedenle hepatitli yahut HBV taşıyıcısı olan bireylerin eşleri,
Ailede hepatitli yahut HBV taşıyıcısı varsa gayri aile fertlerinin tümü ve yakın alaka içinde bulunduğu şahıslar,
Homoseksüeller, damardan ilaç alışkanlığı bulunanlar ve umumî mesken hatunları da HBV’nin yüksek nispette bulunduğu riskli kümelerdir. Bunlar da aşılanmalıdır.
Kronik böbrek illeti bulunanlar, (özellikle hemodiyaliz hastaları),
İmmun yetmezliği bulunan hastalar,
Kalabalık ömür kaideleri, berbat hijyen ve düşük sosyoekonomik durum HBV’nin bulaşma nispetini arttırmaktadır. Bu nedenle yetiştirme yurtları, bakımevleri,hapishaneler ve kreşler üzere kişilerin toplu olarak bir arada bulundukları ve pek çok gerecin ortak olarak kullanıldığı alanlarda yaşayanlar,
Başta hemofili hastaları olmak üzere, sık kan ve kan eserleri nakli yapılanlar yahut hastaneye bağımlı, sık enjeksiyon ve sık perkütan teşebbüs yapılan hematoloji ve onkoloji hastaları, sair kronik hastalar,
Topluluğumuzda HBV taşıyıcılık orantısı yüksek olduğu için ve yeni doğan bebeklerin immün sistemleri de şimdi gereğince gelişmediği için, bütün yeni doğan bebekler risk altındadır ve aşılanmalıdır.
Yapılan çalışmalarda günümüzde yalnızca HBV’ye karşı antiserum ve aşı geliştirilebilmiştir. Yerkürenin pek çok devletinde öncelikli olarak risk altında bulunan şahıslar olmak üzere bireylere aşılama programları uygulanmaktadır. Yapılan kan tetkiklerinde yalnızca hem HBsAg, hem de Anti-HBs sonucu negatif olan insanlara aşı yapılır.
HBV ile temas kuşkusu olan kimselere birinci 72 saat içinde HBV spesifik immün globülin yapılarak pasif bağışıklık sağlanabilir. Faal bağışıklık ise devletimizde de bulunan Hepatit B aşılarından rastgele biri ile yapılabilir. Aşılama ile sağlanan koruyuculuk bütün aşı tiplerinde % 90’nın üzerindedir.
Aşılar önerilen programa münasebetli olarak, vaktinde yapılmalıdır. Üç doz aşı yapıldıktan en erken 6-8 hafta sonra aşının tutup tutmadığı denetim edilmelidir. Umumî olarak son aşı dozundan 12 ay sonra antikor (Anti-Hbs) seviyesine bakılması, seviyesi düşük olan bireylere ek olarak tek doz aşı yapılması önerilir. Daha sonra ise ortalama 4-5 yılda bir, antikor seviyesine bakılması ve aşının koruyuculuğunun arttırılması için gerekirse tek doz aşı yapılması gereklidir.
Hepatite neden olan etkenler arasında Hepatit A, Hepatit B ve Hepatit C virüsleri birinci sıralarda taraf almaktadır. Hepatit A virüsü yalnızca akut hepatit oluşturmaktadır. Bunlarda kronikleşme ve taşıyıcılık görülmemektedir. Hepatit B ve C virüsleri ise hem akut, hem de kronik hepatite neden olabilmektedir. Lakin B ve C virüsünü alan şahısların tümünde hastalık görülmemektedir. Çeşitli yollarla bu virüsleri alan bireylerin bir kısmında karaciğer hasarı ve buna bağlı olarak kandaki karaciğer enzimlerinde yükselmeler görülürken, büyük kısmında yalnızca taşıyıcılık kelam mevzusudur. Memleketimizde taşıyıcılık nispeti C virüsü için %1’in altında iken B virüsünde yerlere nazaran % 5 ile 10 arasında değişmektedir. Sağlıklı taşıyıcı olan bireyler herkes üzere topluluk içinde ömürlerini alışılagelmiş olarak devam ettirmektedirler. Ama taşıyıcıların alkol almamaları, karaciğere zararlı ilaçlardan kaçınmaları ve ortalama yılda bir sefer bahsin eksperine giderek karaciğerlerini denetim ettirmeleri önerilmektedir.
Hepatit B virüsü (HBV)nü alan kimselerde illetin yanı sıra taşıyıcılık da kelam konusu olabileceği için bunlarda bulaşma yollarının âlâ bilinmesi gerekir.
HBV’nin bulaşma yolları günümüzde büyük orantıda bilinmektedir. Bu virüs başta kan olmak üzere çabucak derhal bütün vücut sıvılarında tespit edilmiştir. Ama pratikte HBV’nin bilhassa kan, kan eserleri, cinsî temas yoluyla ve anadan bebeğe veladet sırasında bulaştığı kabul edilmektedir. Başka vücut likitleri ile bulaşma nadirdir.
HBV’de Esas Bulaşma Yolları :
Kan ve kan eserleri ile temas ve kan nakilleri
HBV bulaşmış iğne, enjektör, bistüri, sonda ve cerrahi aletlerle bulaşma,
HBV ile infekte olmuş ve uygun dezenfekte edilmemiş hemodiyaliz cihazları,
Güzel temizlenmemiş aletlerle diş çekilmesi ve dolgu yapılması,
Damardan ilaç tasarrufu,
Mikropla temas etmiş ve uygun temizlenmemiş aletlerle akupunktur ve dövme yapılması, kulak delinmesi, HBV olumlu kişinin jileti ile traş olunması ve diş fırçası ile diş fırçalanması,
Bilhassa HBeAg’si müspet olan taşıyıcı valideden doğan evlada veladet sırasında bulaşma,
Cilt yarası, kesi, mukoza yaralanması ve kanla temas nedeniyle HBV müspet insandan sağlıklı bireye bulaşma,
Cinsî temasla bulaşma
HBV’nin bulaşma yollarının özelliğinden ötürü kimi kişi ve /veya kümeler risk altındadırlar. Umumî olarak bilhassa HBV’nin bulaşma mümkünlüğünün yüksek olduğu kimselerin öncelikli olarak aşılanması, daha sonra kademeli olarak ve bir plan çerçevesinde başka bireylerin de aşılanması önerilmektedir. HBV için yüksek risk kümesini oluşturan ve öncelikli olarak aşılanması gereken öbekler şunlardır:
Başta laboratuar ve kan merkezi çalışanları olmak üzere, cerrahlar, diş tabipleri ve öbür bütün sıhhat çalışanı,
HBV taşıyıcısı olan analardan evlada geçiş veladet sırasında yahut daha sonra olabilmektedir. Bu nedenle hasta yahut taşıyıcı olan anaların bütün evlatları ve yeni doğan bebekleri,
Seksüel bulaşma HBV’nin kan yoluyla bulaşmadan sonraki en kıymetli bulaşma yoludur. Bu nedenle hepatitli yahut HBV taşıyıcısı olan bireylerin eşleri,
Ailede hepatitli yahut HBV taşıyıcısı varsa gayri aile fertlerinin tümü ve yakın alaka içinde bulunduğu şahıslar,
Homoseksüeller, damardan ilaç alışkanlığı bulunanlar ve umumî mesken hatunları da HBV’nin yüksek nispette bulunduğu riskli kümelerdir. Bunlar da aşılanmalıdır.
Kronik böbrek illeti bulunanlar, (özellikle hemodiyaliz hastaları),
İmmun yetmezliği bulunan hastalar,
Kalabalık ömür kaideleri, berbat hijyen ve düşük sosyoekonomik durum HBV’nin bulaşma nispetini arttırmaktadır. Bu nedenle yetiştirme yurtları, bakımevleri,hapishaneler ve kreşler üzere kişilerin toplu olarak bir arada bulundukları ve pek çok gerecin ortak olarak kullanıldığı alanlarda yaşayanlar,
Başta hemofili hastaları olmak üzere, sık kan ve kan eserleri nakli yapılanlar yahut hastaneye bağımlı, sık enjeksiyon ve sık perkütan teşebbüs yapılan hematoloji ve onkoloji hastaları, sair kronik hastalar,
Topluluğumuzda HBV taşıyıcılık orantısı yüksek olduğu için ve yeni doğan bebeklerin immün sistemleri de şimdi gereğince gelişmediği için, bütün yeni doğan bebekler risk altındadır ve aşılanmalıdır.
Yapılan çalışmalarda günümüzde yalnızca HBV’ye karşı antiserum ve aşı geliştirilebilmiştir. Yerkürenin pek çok devletinde öncelikli olarak risk altında bulunan şahıslar olmak üzere bireylere aşılama programları uygulanmaktadır. Yapılan kan tetkiklerinde yalnızca hem HBsAg, hem de Anti-HBs sonucu negatif olan insanlara aşı yapılır.
HBV ile temas kuşkusu olan kimselere birinci 72 saat içinde HBV spesifik immün globülin yapılarak pasif bağışıklık sağlanabilir. Faal bağışıklık ise devletimizde de bulunan Hepatit B aşılarından rastgele biri ile yapılabilir. Aşılama ile sağlanan koruyuculuk bütün aşı tiplerinde % 90’nın üzerindedir.
Aşılar önerilen programa münasebetli olarak, vaktinde yapılmalıdır. Üç doz aşı yapıldıktan en erken 6-8 hafta sonra aşının tutup tutmadığı denetim edilmelidir. Umumî olarak son aşı dozundan 12 ay sonra antikor (Anti-Hbs) seviyesine bakılması, seviyesi düşük olan bireylere ek olarak tek doz aşı yapılması önerilir. Daha sonra ise ortalama 4-5 yılda bir, antikor seviyesine bakılması ve aşının koruyuculuğunun arttırılması için gerekirse tek doz aşı yapılması gereklidir.
