Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin ağırlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, birtakım kan illetleri (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar üzere. Ayrıyeten safra taşı oluşumu için birtakım risk faktörleri vardır: Bayan olmak, 40 yaşın üzerinde olmak, kilolu olmak, ailede bu illetlerin bulunması, yüksek kolesterol seviyeleri üzere.
Safra kesesi taşları, bilhassa yemek sonrası hazımsızlık, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik, geğirme üzere şikâyetlere yol açar. Bu şikâyetleri olan bir şahısta safra kesesinde de taş tespit edilmiş ise şikâyetin kaynağı safra kesesi taşlarıdır. Hazımsızlığın öteki sebepleri de olabilir. Bazen hastanın şikâyetleri daha çok mide rahatsızlığını da düşündürür. Bu durumda ameliyat öncesi mideyi de denetim etmek için gastroskopi yapılabilir. Şayet hastanın şikayetleri ameliyattan sonra geçmemiş ise tekrar gastroskopi yapmak gerekir.
Bir kimsede safra taşı tespit edilmişse tedavisi ameliyattır. Böbrek taşlarında olduğu üzere kırma ve düşürme üzere tedavi usulleri yoktur.
Ameliyat olmazsam ne olur?
Öncelikle, hazımsızlık şikâyeti devam eder. Daha berbatı şayet taşlar safra kesesinden çıkıp safra yollarına düşecek kadar küçük ise (birkaç milimetre) safra kanalında tıkanmaya, münasebetiyle şiddetli ağrıya ve sarılığa yol açarlar. Biraz daha büyük olanlar, safra kesesinin çıkışını tıkayarak safra kesesinin şişmesine ve iltihabına velev safra kesesinin patlamasına bile sebep olurlar; bu durumlar acil ameliyatı gerektirirler. Safra kesesi taşında en korkulan ihtimal taşın pankreas bezini iltihaplandırmasıdır. Pankreas bezi iltihaplandığı devir durum çok karışabilir ve ölümcül bir hal alabilir.
Ameliyat için hangi sistemi tercih etmeliyim?
Günümüzde safra kesesi taşının en makul ameliyat formu örtük (laparoskopik) prosedürdür. Fakat birtakım hastalarda geçirilmiş ameliyatlar sebebiyle ya da saklı ameliyatın teknik olarak yapılamadığı durumlarda açık ameliyat uygulanabilir. Karın içindeki süreçler her iki yolda de birebirdir; safra kesesi, ilişkilerinden ayrılarak çıkarılır. Aradaki fark karın duvarındaki işlemdedir. Açık ameliyatta karında bir kesi vardır, ameliyat sonrası hastanede daha çokça kalmak gerekir, güzelleşme vadesi daha uzundur, günlük hayata dönüş daha uzun vakitte olur, ameliyat izi vardır. Örtük metotta kesi ve iz yoktur, karın duvarında 3-4 adet delikten ameliyat yapılır, hastanede daha az kalınır, günlük hayata erkenden dönülür (genellikle 3-7 gün), ağrı daha azdır.
Bu taşlardan ötürü bir şikâyetim olmasa bile tedavi olmam gerekir mi?
Bu durum tartışmalı olmakla bir arada yaş ilerledikçe kalp ve akciğer illetleri geliştiğinde, safra kesesi mesele çıkarmaya başladığında ve ameliyatın gerekli duruma geldiği anda safra kesesinin ameliyatının riskinin artacağı düşünülürse ameliyatı erkenden yapmak daha avantajlıdır. Lakin şeker hastalarında şikâyet olmasa da ameliyatı erken devirde yapmak gerekir.
Sonuç olarak safra kesesinde taş saptandığında ihmal etmemek en hakikat seçenektir. Yukarıda belirtilen şikayetleri olan hastaların safra kesesinden şüphelenip bir sıhhat kurumuna başvurması önerilmektedir. Tanısı kolay olan bir durum olduğu için ileriki devirlerde oluşabilecek külfetli durumlarla karşı zıdda kalmamak için erken önlem almak her vakit uygundur. Sağlıklı günler dilerim…
Opr. Dr. İlhan Aydın
Safra kesesi taşları, bilhassa yemek sonrası hazımsızlık, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik, geğirme üzere şikâyetlere yol açar. Bu şikâyetleri olan bir şahısta safra kesesinde de taş tespit edilmiş ise şikâyetin kaynağı safra kesesi taşlarıdır. Hazımsızlığın öteki sebepleri de olabilir. Bazen hastanın şikâyetleri daha çok mide rahatsızlığını da düşündürür. Bu durumda ameliyat öncesi mideyi de denetim etmek için gastroskopi yapılabilir. Şayet hastanın şikayetleri ameliyattan sonra geçmemiş ise tekrar gastroskopi yapmak gerekir.
Bir kimsede safra taşı tespit edilmişse tedavisi ameliyattır. Böbrek taşlarında olduğu üzere kırma ve düşürme üzere tedavi usulleri yoktur.
Ameliyat olmazsam ne olur?
Öncelikle, hazımsızlık şikâyeti devam eder. Daha berbatı şayet taşlar safra kesesinden çıkıp safra yollarına düşecek kadar küçük ise (birkaç milimetre) safra kanalında tıkanmaya, münasebetiyle şiddetli ağrıya ve sarılığa yol açarlar. Biraz daha büyük olanlar, safra kesesinin çıkışını tıkayarak safra kesesinin şişmesine ve iltihabına velev safra kesesinin patlamasına bile sebep olurlar; bu durumlar acil ameliyatı gerektirirler. Safra kesesi taşında en korkulan ihtimal taşın pankreas bezini iltihaplandırmasıdır. Pankreas bezi iltihaplandığı devir durum çok karışabilir ve ölümcül bir hal alabilir.
Ameliyat için hangi sistemi tercih etmeliyim?
Günümüzde safra kesesi taşının en makul ameliyat formu örtük (laparoskopik) prosedürdür. Fakat birtakım hastalarda geçirilmiş ameliyatlar sebebiyle ya da saklı ameliyatın teknik olarak yapılamadığı durumlarda açık ameliyat uygulanabilir. Karın içindeki süreçler her iki yolda de birebirdir; safra kesesi, ilişkilerinden ayrılarak çıkarılır. Aradaki fark karın duvarındaki işlemdedir. Açık ameliyatta karında bir kesi vardır, ameliyat sonrası hastanede daha çokça kalmak gerekir, güzelleşme vadesi daha uzundur, günlük hayata dönüş daha uzun vakitte olur, ameliyat izi vardır. Örtük metotta kesi ve iz yoktur, karın duvarında 3-4 adet delikten ameliyat yapılır, hastanede daha az kalınır, günlük hayata erkenden dönülür (genellikle 3-7 gün), ağrı daha azdır.
Bu taşlardan ötürü bir şikâyetim olmasa bile tedavi olmam gerekir mi?
Bu durum tartışmalı olmakla bir arada yaş ilerledikçe kalp ve akciğer illetleri geliştiğinde, safra kesesi mesele çıkarmaya başladığında ve ameliyatın gerekli duruma geldiği anda safra kesesinin ameliyatının riskinin artacağı düşünülürse ameliyatı erkenden yapmak daha avantajlıdır. Lakin şeker hastalarında şikâyet olmasa da ameliyatı erken devirde yapmak gerekir.
Sonuç olarak safra kesesinde taş saptandığında ihmal etmemek en hakikat seçenektir. Yukarıda belirtilen şikayetleri olan hastaların safra kesesinden şüphelenip bir sıhhat kurumuna başvurması önerilmektedir. Tanısı kolay olan bir durum olduğu için ileriki devirlerde oluşabilecek külfetli durumlarla karşı zıdda kalmamak için erken önlem almak her vakit uygundur. Sağlıklı günler dilerim…
Opr. Dr. İlhan Aydın