Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Hazar Devletinin Büyümesi
İslam hilafet imparatorluğunun en kaslı devirlerinde Arap ordularına karşı gösterilen bu çetin mukavemet Hazar devletinin kudretini bir defa daha ortaya koyar Hakikaten 89 asırlarda hakanlık, îslam müelliflerinin ifadelerinden de anlaşıldığı üzere, Çin ve Bizans ile eşit ayarda edinmek üzere, Doğu Avrupa'nın en büyük siyasî teşekkülü durumunda idi Sınırları bilhassa batı ve kuzey yönünde genişlemiş, Kuzey Kafkaslar'da Serîrülkesi Avarlar, Alanlar, Onogurlar ve Kafkaslar'ın dağlı kavimleri, Kırım'da Gotlar, İtil Bulgarları, Volga civarında FinUgor Burtas'lar ve başka değişik Fin kolları, Desna ırmağı ile orta Dnyeper çevresindeki İslav kütlelerinden Radimiçler, Vyatiçler, Severianlar, Polianlar vb, Kuban havalisindeki Macarlar ve Kiyef ile dolayları, hakanlığın idaresine girmişlerdi
Böylece, 9 asır sonlarına ait bir kaynakta (Eldad haDani) hakanı 25 kralın başında olduğu söylenen Hazarlara bu siyasî gücü sağlayan imkanlardan biri, hakanlığın, coğrafî mevkii itibariyle Ortaçağ'ların şayet en canlı ticarî faaliyet bölgesinin merkezinde yer almış olması idi Hazar ülkesine İskandinavya'dan, Volga ve Kama boylarından özellikle kürkler (samur, kakım, sansar, zerduva, tilki vb) ve öteki ticarî mallar (balmumu,tutkal), Çin'den ve Türkistan'dan ipekli ve kumaşlar, Bizans'tan türlü sanat ve süs eşyası geliyor, İtil ve diğer Hazar şehirlerinde pazarlanıyor, bu değişik ve varlıklı emtia Orta AsyaDoğu AvrupaYakındoğu kıtaları arasında bir yanlamasına diğer yana akıyordu Hazar hakanlığı, devlete yüksek kazanç sağlama bakımından bu büyük ticarî faaliyeti teşkilatlandırıp güvenlik ve denetim altına almak suretiyle en iyi şekilde değerlendiren bir siyasî birlik olarak Türk devletleri arasında seçkin bir yere sahip olmuştur
Hazar Barışı (Pax Khazarica)
Kaynaklarda açıklandığına göre, Hazar hakanlığı rahat içinde idi İbn Fadlan (M922) Hazarların bal, mum, un, kadife ve kürk ticareti yaptıklarını, Gerdîzî (M 1048) arıcılık ve balmumu ticareti ile uğraştıklarını söylemekte, İstahrî (M 930933) Hazar devlet hazinesinin kaynakları olarak, ülkeye antre noktalarında ve kara, deniz ve dere yollarının açıklanmış yerlerinde elde edilen gümrük resimleri ile tacirlerden alınan 110 vergileri zikretmekte, elMes'üdî (M 944) Hazarların denizde ve nehirlerde gemiler işlettiklerini bildirmektedir
Benzer kaynaklara göre Hazar ülkesinde tarım için bereketli topraklar ve böylece fazla meyve bahçeleri bulunuyor ve bunlar hayata refah getiriyordu Mevcut imkanlar dolayısiyle Hazarlar şehirler de kurmuşlardı Bunların en mühimi başkent İtil şehri idi Öteki büyük şehirler, Belencer etrafında 4 bin dek bahçesi ile Semender (Dağıstan bölgesinde deniz kenarında), Kuban'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde Tamtarkan; Taman Tarhan adından), Volga kıyısında Sarıgşın (Arap kaynaklarında, Albeyza) Bugünkü Türkçe ile Akşehirdiyebileceğimiz Sarıgşm, başkent İtil'in bazan Hazarandenilen doğu kısmı idi Başkentte hakanın oturduğu batı semtine Hanbalıg(Hanşehri) adı verilmişti
Başta kagan (hakan) ya da Yilig (elig) ile bey (beh, peh)in bulunduğu, şad'lar tarhan'lar tudun'lar idaresinde olarak, eski GökTürk teşkilatını devam ettiren Hazar devleti kaslı ordusu ile baskın olduğu geniş sahada asayiş ve ulaşım güvenliği temin ederek 79 yüzyıllar boyunca, Doğu Avrupa'da tam manasıyla bir Hazar Barışı(Pax Khazarica) çağı gerçekleştirmişti Hatta bu maksatla herhangi bir dış saldırıyı zamanında durdurmak için Bizans'tan getirilen ustaların yardımı ile 835'de meşhur Şarkel kalesi yaptırılmıştı Rus kroniklerinde Bela Vedza (Beyaz kale) olarak zikredilen bu kale beyaz taştan ve tuğladan yapı edildiği için batı Türkçesi ile Şarkel (akkonut akkale) diye adlandırılmıştı *
İslam hilafet imparatorluğunun en kaslı devirlerinde Arap ordularına karşı gösterilen bu çetin mukavemet Hazar devletinin kudretini bir defa daha ortaya koyar Hakikaten 89 asırlarda hakanlık, îslam müelliflerinin ifadelerinden de anlaşıldığı üzere, Çin ve Bizans ile eşit ayarda edinmek üzere, Doğu Avrupa'nın en büyük siyasî teşekkülü durumunda idi Sınırları bilhassa batı ve kuzey yönünde genişlemiş, Kuzey Kafkaslar'da Serîrülkesi Avarlar, Alanlar, Onogurlar ve Kafkaslar'ın dağlı kavimleri, Kırım'da Gotlar, İtil Bulgarları, Volga civarında FinUgor Burtas'lar ve başka değişik Fin kolları, Desna ırmağı ile orta Dnyeper çevresindeki İslav kütlelerinden Radimiçler, Vyatiçler, Severianlar, Polianlar vb, Kuban havalisindeki Macarlar ve Kiyef ile dolayları, hakanlığın idaresine girmişlerdi
Böylece, 9 asır sonlarına ait bir kaynakta (Eldad haDani) hakanı 25 kralın başında olduğu söylenen Hazarlara bu siyasî gücü sağlayan imkanlardan biri, hakanlığın, coğrafî mevkii itibariyle Ortaçağ'ların şayet en canlı ticarî faaliyet bölgesinin merkezinde yer almış olması idi Hazar ülkesine İskandinavya'dan, Volga ve Kama boylarından özellikle kürkler (samur, kakım, sansar, zerduva, tilki vb) ve öteki ticarî mallar (balmumu,tutkal), Çin'den ve Türkistan'dan ipekli ve kumaşlar, Bizans'tan türlü sanat ve süs eşyası geliyor, İtil ve diğer Hazar şehirlerinde pazarlanıyor, bu değişik ve varlıklı emtia Orta AsyaDoğu AvrupaYakındoğu kıtaları arasında bir yanlamasına diğer yana akıyordu Hazar hakanlığı, devlete yüksek kazanç sağlama bakımından bu büyük ticarî faaliyeti teşkilatlandırıp güvenlik ve denetim altına almak suretiyle en iyi şekilde değerlendiren bir siyasî birlik olarak Türk devletleri arasında seçkin bir yere sahip olmuştur
Hazar Barışı (Pax Khazarica)
Kaynaklarda açıklandığına göre, Hazar hakanlığı rahat içinde idi İbn Fadlan (M922) Hazarların bal, mum, un, kadife ve kürk ticareti yaptıklarını, Gerdîzî (M 1048) arıcılık ve balmumu ticareti ile uğraştıklarını söylemekte, İstahrî (M 930933) Hazar devlet hazinesinin kaynakları olarak, ülkeye antre noktalarında ve kara, deniz ve dere yollarının açıklanmış yerlerinde elde edilen gümrük resimleri ile tacirlerden alınan 110 vergileri zikretmekte, elMes'üdî (M 944) Hazarların denizde ve nehirlerde gemiler işlettiklerini bildirmektedir
Benzer kaynaklara göre Hazar ülkesinde tarım için bereketli topraklar ve böylece fazla meyve bahçeleri bulunuyor ve bunlar hayata refah getiriyordu Mevcut imkanlar dolayısiyle Hazarlar şehirler de kurmuşlardı Bunların en mühimi başkent İtil şehri idi Öteki büyük şehirler, Belencer etrafında 4 bin dek bahçesi ile Semender (Dağıstan bölgesinde deniz kenarında), Kuban'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde Tamtarkan; Taman Tarhan adından), Volga kıyısında Sarıgşın (Arap kaynaklarında, Albeyza) Bugünkü Türkçe ile Akşehirdiyebileceğimiz Sarıgşm, başkent İtil'in bazan Hazarandenilen doğu kısmı idi Başkentte hakanın oturduğu batı semtine Hanbalıg(Hanşehri) adı verilmişti
Başta kagan (hakan) ya da Yilig (elig) ile bey (beh, peh)in bulunduğu, şad'lar tarhan'lar tudun'lar idaresinde olarak, eski GökTürk teşkilatını devam ettiren Hazar devleti kaslı ordusu ile baskın olduğu geniş sahada asayiş ve ulaşım güvenliği temin ederek 79 yüzyıllar boyunca, Doğu Avrupa'da tam manasıyla bir Hazar Barışı(Pax Khazarica) çağı gerçekleştirmişti Hatta bu maksatla herhangi bir dış saldırıyı zamanında durdurmak için Bizans'tan getirilen ustaların yardımı ile 835'de meşhur Şarkel kalesi yaptırılmıştı Rus kroniklerinde Bela Vedza (Beyaz kale) olarak zikredilen bu kale beyaz taştan ve tuğladan yapı edildiği için batı Türkçesi ile Şarkel (akkonut akkale) diye adlandırılmıştı *
