iltasyazilim
FD Üye
Hayvanlarda Üreme Nasıl Olur?
Hayvanlarda Üreme Sistemi
HAYVANLARDA ÜREME
Üreme sistemioşaltım sistemi ürogenital sistem adını alır Erkekegamete sperm
i kadınsı gamete yumurta
adı verilir
Hayvanlarda üç şekilde üremegelişme görülür:
1Vivipar:İç döllenme ve iç gelişme yapan canlılardır (memeliler)
2Ovipar:İç döllenme yaparlar ama gelişme kabuklu yumurta içerisinde olur (kuşlar, bir takım sürüngenler)
3Ovovivipar:Gelişme asıl vücudunda ve yumurta içerisinde olur Belirli bir süre daha sonra canlı yumurtayı ve esas vücudunu terk eder ve doğuyormuş gibi gözükür (bir takım sürüngenler ve bazı balıklar)
İç döllenme:Kara hayvanlarında görülür Döllenme dişinin vücudu içinde olur böylece eksik sayıdaki üreme hücresi nesil sürekliliği için yeterlidir Bir Takım canlılar suda yaşamalarına rağmen, yavru sayısını koruyabilmek için iç döllenme yapabilirler (köpek balığı, lepistes)
Değişim(değişim):Fazla yumurta oluşturan bir takım canlılarda yumurta içindeki besin maddesi (vitellüs) çok az olduğundan cenin gelişimini tamamlamadan yumuırta larva halinde çıkar, dışarıya gelişerek ergin birey halini alır Bu olaya başkalaşım denir Kurbağalarda görülür
Balık ve kurbağalarda üreme: Dış döllenme görülür, yumurtalarında kabuk oluşmaz Dişilerde yumurtalıkta oluşan Müller kanalı yardımıyla kloak tan dışarı atılır Erkeklerde ise testislerde oluşan spermler Wolf kanalı yardımı ile kloaktan dışarı atılır Wolf kanalı,keza spermleri hem de boşaltım maddelerini taşır
Sürüngen ve kuşlarda üreme:İç döllenme dış gelişme görülür Embriyo gelişimini yumurta içinde tamamlar Bazı yılan türlerinde faklılık görülebilir Erkeklerde wolf kanalı yalnız spermleri taşır Boşaltım maddeleri ise öbür bir kanal ile kloak tan dışarı atılır
Sürüngen ve kuş yumurtasındaki embriyonik örtüler:
1Kabuk:Yumurtayı kuraklığa, bakterilere aleyhinde korurO2 ve CO2 alışverişini sağlar
2Koryon:Embriyoyu korur ve gaz alışverişine olanak sağlar
3Amniyon kesesi:Embriyoyu basınca ve sıcaklık değişimlerine karşı korur İçindeki akıcı hareket serbestliği sağlar
4Allantoyis:Embriyonun bundan böyle maddelerni toplar, memelilerde körelmiştir
5Vitellüs kesesi:Embriyonun beslenme maddesinin bulunduğu kesedir Memelilerde yoktur
Memelilerde üreme:İç döllenme, iç gelişme gözlenir Gagalı ve keseli memeliler de yavru gelişimini başlıca vücudu içinde gerçekleştirir, besini yumurtadan alır Plasentalı memelilerde, emriyo dişinin uterusu(döl yatağı) içinde gelişir Vitellüs yeterli olmadığından besin, plasenta adı bahşedilen özel bir inşa aracılığı ile anne kanından karşılanır
Plasenta:Koryon uzantıları ile, uzantıların uterusa değdiği alan plasentayı oluşturur Plasenta, embriyoya beslenme ve O2 sağlar, CO2 ve öteki bundan böyle maddelerin anne kanına geçmesine tezgâhtar olur Amniyon zarının kenarlarının birleşmesi ile oluşan GÖBEK BAĞI embriyo ile plasenta arasında bağlantıyı oluşturur İçinde kan damarları bulunur
Hayvanlarda Gelişme
Gelişme evreleri:
1Segmentasyon (Ayrılma)
2Gastrulasyon(Hücre hareketi)
3Nörülasyon(Sinir borusu faklılaşması)
4Organogenez(Organlaşma)
·Gelişmenin birincil devrelerinde zigotta görülen çabuk mitoz bölünmelere SEGMENTASYON denir
Blastomer:Ilk bölünme ile meydana gelen hücrelerin tanesi blastomer adı verilir
·Segmentasyonu MORULA, BLASTULA ve GASTRULA almak üzere üç faz izler
·Gastrula evresindeki embriyonik tabakalardan oluşan doku, organ ve sistemler şunlardır:
1Ektoderm:Sinir sistemi, deri, saç, çivi
2Mezoderm:İskeletkas sistemi, nakliye, lenf, boşaltım ve üreme sistemi
3Endoderm:Sindirim sistemi, solunum sistemi
Rejenerasyon:Canlı organizmalarda kesilen ya da kopan bir parçanın her yerde yapılmasıdır Rejenerasyon da hücresel bölünmesi ve hücresel farklılaşması vardır
Basit yapılı canlılarda rejenerasyon üreme olarak kabul edilir
Doku kültürü (Hücre kültürü):Bir hücrenin içinde dağıtılmış beslenme maddeleri bulunan bir kültür ortamında yetiştirilmesi yöntemidir
Embriyonik indüksiyon:Embriyodaki tabakaların birbirini etkileyerek organ ve sistemlerin nasıl oluştuğunun açıklanmasıdır
Örn:Sini sistemi üst mezodermin ektoderm tabakasını etkilemesiyle oluşur *
Hayvanlarda Üreme Sistemi
HAYVANLARDA ÜREME
Üreme sistemioşaltım sistemi ürogenital sistem adını alır Erkekegamete sperm
Hayvanlarda üç şekilde üremegelişme görülür:
1Vivipar:İç döllenme ve iç gelişme yapan canlılardır (memeliler)
2Ovipar:İç döllenme yaparlar ama gelişme kabuklu yumurta içerisinde olur (kuşlar, bir takım sürüngenler)
3Ovovivipar:Gelişme asıl vücudunda ve yumurta içerisinde olur Belirli bir süre daha sonra canlı yumurtayı ve esas vücudunu terk eder ve doğuyormuş gibi gözükür (bir takım sürüngenler ve bazı balıklar)
İç döllenme:Kara hayvanlarında görülür Döllenme dişinin vücudu içinde olur böylece eksik sayıdaki üreme hücresi nesil sürekliliği için yeterlidir Bir Takım canlılar suda yaşamalarına rağmen, yavru sayısını koruyabilmek için iç döllenme yapabilirler (köpek balığı, lepistes)
Değişim(değişim):Fazla yumurta oluşturan bir takım canlılarda yumurta içindeki besin maddesi (vitellüs) çok az olduğundan cenin gelişimini tamamlamadan yumuırta larva halinde çıkar, dışarıya gelişerek ergin birey halini alır Bu olaya başkalaşım denir Kurbağalarda görülür
Balık ve kurbağalarda üreme: Dış döllenme görülür, yumurtalarında kabuk oluşmaz Dişilerde yumurtalıkta oluşan Müller kanalı yardımıyla kloak tan dışarı atılır Erkeklerde ise testislerde oluşan spermler Wolf kanalı yardımı ile kloaktan dışarı atılır Wolf kanalı,keza spermleri hem de boşaltım maddelerini taşır
Sürüngen ve kuşlarda üreme:İç döllenme dış gelişme görülür Embriyo gelişimini yumurta içinde tamamlar Bazı yılan türlerinde faklılık görülebilir Erkeklerde wolf kanalı yalnız spermleri taşır Boşaltım maddeleri ise öbür bir kanal ile kloak tan dışarı atılır
Sürüngen ve kuş yumurtasındaki embriyonik örtüler:
1Kabuk:Yumurtayı kuraklığa, bakterilere aleyhinde korurO2 ve CO2 alışverişini sağlar
2Koryon:Embriyoyu korur ve gaz alışverişine olanak sağlar
3Amniyon kesesi:Embriyoyu basınca ve sıcaklık değişimlerine karşı korur İçindeki akıcı hareket serbestliği sağlar
4Allantoyis:Embriyonun bundan böyle maddelerni toplar, memelilerde körelmiştir
5Vitellüs kesesi:Embriyonun beslenme maddesinin bulunduğu kesedir Memelilerde yoktur
Memelilerde üreme:İç döllenme, iç gelişme gözlenir Gagalı ve keseli memeliler de yavru gelişimini başlıca vücudu içinde gerçekleştirir, besini yumurtadan alır Plasentalı memelilerde, emriyo dişinin uterusu(döl yatağı) içinde gelişir Vitellüs yeterli olmadığından besin, plasenta adı bahşedilen özel bir inşa aracılığı ile anne kanından karşılanır
Plasenta:Koryon uzantıları ile, uzantıların uterusa değdiği alan plasentayı oluşturur Plasenta, embriyoya beslenme ve O2 sağlar, CO2 ve öteki bundan böyle maddelerin anne kanına geçmesine tezgâhtar olur Amniyon zarının kenarlarının birleşmesi ile oluşan GÖBEK BAĞI embriyo ile plasenta arasında bağlantıyı oluşturur İçinde kan damarları bulunur
Hayvanlarda Gelişme
Gelişme evreleri:
1Segmentasyon (Ayrılma)
2Gastrulasyon(Hücre hareketi)
3Nörülasyon(Sinir borusu faklılaşması)
4Organogenez(Organlaşma)
·Gelişmenin birincil devrelerinde zigotta görülen çabuk mitoz bölünmelere SEGMENTASYON denir
Blastomer:Ilk bölünme ile meydana gelen hücrelerin tanesi blastomer adı verilir
·Segmentasyonu MORULA, BLASTULA ve GASTRULA almak üzere üç faz izler
·Gastrula evresindeki embriyonik tabakalardan oluşan doku, organ ve sistemler şunlardır:
1Ektoderm:Sinir sistemi, deri, saç, çivi
2Mezoderm:İskeletkas sistemi, nakliye, lenf, boşaltım ve üreme sistemi
3Endoderm:Sindirim sistemi, solunum sistemi
Rejenerasyon:Canlı organizmalarda kesilen ya da kopan bir parçanın her yerde yapılmasıdır Rejenerasyon da hücresel bölünmesi ve hücresel farklılaşması vardır
Basit yapılı canlılarda rejenerasyon üreme olarak kabul edilir
Doku kültürü (Hücre kültürü):Bir hücrenin içinde dağıtılmış beslenme maddeleri bulunan bir kültür ortamında yetiştirilmesi yöntemidir
Embriyonik indüksiyon:Embriyodaki tabakaların birbirini etkileyerek organ ve sistemlerin nasıl oluştuğunun açıklanmasıdır
Örn:Sini sistemi üst mezodermin ektoderm tabakasını etkilemesiyle oluşur *