Hayatın İçinde Rasûlullâh -sallâllahu aleyhi ve sellem-

Birbirinin hakkına, hukukuna, hayat tarzına, kişiliğine, onuruna karşı saygılı olmak, onlara yardımcı olmak; elle, dille ve olumsuz davranışlarla başkalarına zarar vermemek, başkalarının iyiliği için de gayret göstermek hüsnû muâmele yani insanlara karşı güzel davranmak demektir Bizlere örnek olarak gönderilen Hz Peygamberimiz, sadece insanlara değil, canlılara ve doğaya karşı da en güzel davranış modelleri sunmuştur
Hz Peygamber, âlemlere rahmet olarak gönderilmiştir1 İnananların sıkıntıya uğraması ona çok ağır gelirdi O, şefkat ve merhamet dolu bir peygamber2 olduğundan dolayı çevresindekilere dâima iyi davranmaya özen göstermiştir
“İnsanlarla iyi geçinmeyen ve kendisiyle geçinilmeyen kişiden hayır yoktur buyuran sevgili Peygamberimizin, çevresindekilerle çok güzel ilişkiler kurduğunu görüyoruz Bunlardan bazılarını hatırlatmak istiyoruz
Hz Peygamber, ayırım yapmaksızın çevresindekilerle yakından ilgilenir, yokluğunu farkettiği kişileri arayıp sorardı Hastaları ve komşularını ziyaret eder, onların problemlerini çözümler, ihtiyaç sahiplerinin ihtiyacını gidermeye gayret ederdi Cenazelere katılır ve ailelerine taziyede bulunurdu Nitekim Mescidi süpürüp temizliği ile ilgilenen kişiyi göremeyince ne olduğunu sorar Öldü demeleri üzerine kabrinin başına giderek onun cenaze namazını kılmıştır
Hz Muhammed (sav), akraba ziyaretine önem veren, tanıdığına ve tanımadığına selam veren3, büyük bir tevazu içerisinde musâfaha eden, izinsiz hiçbir kapıyı açmayan, güler yüzlü olan ve hiçbir kimseyle çekişmeyen, bağırıp çağırmayan ve cimrilikten, çok konuşmaktan hoşlanmayan, boş şeylerle meşgul olmayan, daima çalışmayı teşvik eden bir Peygamber’dir
O, insanların hatalarını yüzlerine vurmaz, isim vermeden, genele konuşarak hataları düzelttirirdi4 Çocuklara ve kadınlara daha hassas davranırdı Zaman zaman onlarla şakalaşırdı5 İnsanların kusurlarının araştırılmasını, dedikodu yapılmasını hoş görmezdi Borçların ödenmesi konusunda titiz davranırdı Toplumda çıkacak fitneye her zaman engel olurdu6
Hz Muhammed (sav) sadece mü’minlere karşı değil kendisine inanmayanlara karşı da hassas davranırdı O, kendisine eziyet edenlere, kendisini öldürmeye kastedenlere bile beddua etmemiştir Resûlüllah, Taif dönüşü, Taif halkının ona yaptıkları hakaretler karşısında Cebrail gelerek, “Dilediğini emretmen için Allah beni gönderdi İstersen şu iki dağı kapayıvereyim demiş, ancak bu teklifi kabul etmemiş, bu toplumun Allah’a ibadet edecek bir toplum olması için dua etmiştir7 Uhud Savaşı’nda dişlerinden biri kırılan ve yüzü yaralanan Resûlüllah’a ashabı; müşrikler için beddua etmelerini istemiş, ancak Resûlüllah: “Ben lanetleyici olarak değil, davetçi ve rahmet olarak gönderildim buyurmuştur8
“Merhamet etmeyene merhamet edilmez9 prensibini yerleştiren Resûlüllah, “küçüğe şefkat ve büyüğe hürmet etmeyi dini bir prensip olarak ortaya koymuş, buna uymayanın dinden uzak kalacağını bildirmiştir10
Kadınerkek ilişkilerine büyük önem veren Peygamberimiz iyi bir aile reisiydi “Hanımlara iyiliği tavsiye ediniz, “Sizin en hayırlınız ailesine karşı en hayırlı olanınızdır Ben aileme karşı hayırlı olanınızım buyurmuştur
Sevgili Peygamberimiz, erkeklerin kadınlara karşı güleryüzlü olmalarını isterdi İnsanlar arasında güleryüzlü olup da evine eşinin yanına gittiğinde asık suratlı bir zorba olmayı asla tavsiye etmemektedir O, ailesine ev işlerinde yardım eder, eşleriyle şakalaşır hatta yarış bile yapardı Kadınların yanından geçerken onlara selam veren Resûlüllah, haftanın bir gününü kadınların eğitimine ayırmıştır
Kadınlardan şikayet eden birisine: “Her kadının sevilecek bir tarafı vardır diyerek onlarla ilişkilerin sağlamlaştırılmasını ve onlara karşı anlayışla davranılmasını istemiştir Hanımlarını asla dövmeyen Resûlüllah, Veda Hutbesi’nde: “Kadınların haklarını gözetmeyi ve bu hususta Allah’tan korkmayı tavsiye ederim Siz onları Allah’ın emaneti olarak aldınız, onların namuslarını ve iffetlerini koruyunuz buyurmuştur11
Peygamberimiz çocukları sever, öper,okşar, selam verir, onların hal ve hatırlarını sorardı Hastalandıklarında ziyaret eder, hatta kucağına aldığı çocuğun üstünü kirletmesine dahi kızmazdı Bütün çocukları severdi ve “Küçüklerimize şefkat göstermeyen bizden değildir buyururlardı
Akrâ bHâbis, Peygamberimizin Hz Hasan’ı öptüğünü görünce
Benim on tane çocuğum olduğu halde, hiçbirini öpmedim dedi Bunun üzerine peygamberimiz;
“Merhamet etmeyene merhamet olunmaz buyurdu
Hz Peygamber, çocuklarla şakalaşır ve onlarla eğlenirdi Bir defasında Mahmud b Rabi’ adındaki çocuğa bir kovadan su alarak üzerine püskürtmüştür Yine Resûlüllah da’vete giderken torunu Hüseyin’i götürmek istemiş, çocuk Resûlüllah’ı görünce kaçıp sallanarak koşunca, Resûlüllah da çocuk gibi sallanıp arkasından koşmuştur
Çocukların yanına gittiğinde onlara selam veren Resûlüllah, onları kendisine doğru koşturarak müsabaka yaptırır ve hediyeler verirdi Bir defasında amcası Abbas’ın çocuklarından Abdullah b Übeydullah’ı koşturarak “Kim önce gelirse ona şu var demiştir12
O, insanlardan öte, hayvanlara ve tabiata karşı da iyi davranmış ve ümmetinin de iyi davranmasını istemiştir Meselâ hayvanları aç susuz bırakmamayı, onlara güçlerinin üstünde yük yüklememeyi tavsiye etmiştir Ağacı ve yeşili sevmiş, onların korunmasını talep etmiş; çevrenin ve özellikle suların kirletilmemesini istemiştir
Çevresindekilere bu şekilde güzel davranan bir peygamberin takipçileri olarak bizlerin de, etrafımızdakilere sevgi, saygı ve şefkat dolu olarak davranması gerekmektedir
Dipnotlar: 1) Enbiya, 107 2) Tevbe, 128 3) Buhari, İman, 20 4) Ebu Davud, Edeb, 6 5) İbn Hanbel, VI264; İbn Mâce, Mukaddime, 11 6) Rûdânî, Cemu’lFevâid, 9764 vd 7) Buhari, Bedü’lHalk, 7 8) Müslim, Birr, 87 9) Müslim, Fedâil, 65 10) Ebu Davud, Edeb, 58 11) Ebu Davud, Menâsik,56; Müslim, Rıda’, 61; İbn Hanbel, VI264 12) Tirmizi, Birr, 15; Gazâlî, İhyâ, II, s 184; İbn Mâce, Mukaddime, 11; İbn Hacer, elİsâbe, III311