iltasyazilim
FD Üye
Halvetiye tarikatı hakkında data
Halvetiye
Suhreverdiye'nin bir kolu, Kübreverdiyye'nin bir şubesi olan ve Şeyh Ebu: Abdullah Sirâcüddin kadar kurulan tarikat Sirâcüddin Ebu Abdullah'a Halvetiyye'nin birinci piri denilmektedir Ebu Abdullah önceleri Tebriz yakınlarında Hoyşehrinde, sonradan Mısır'da ve oradan da Hicaza artan bir şekilde ilmî çalışmalarına başlamış; bir zaman daha sonra Sultan Üveys'in dâveti üstüne Herât'a gelmiş orada 7501349, öteki bir rivâyette 8001397 yılında vefat etmitir
Şeyh Sirâcüddin Ebû Abdullah'ın yedi kez hacca gittiği, sahralarda dolaşırken bir gün içi manâsız ve çok büyük bir çınar ağacı görüp, halvete niyetle kırk erba'în'i bir biri ardınca burada tamamladığı, tesis ettiği tarikatın namına Halvetiye denilmesinin sebebinin de bu olduğu bilinmektedir
Ebû Abdullah, gündüzleri anlamsız vakitlerini şeyhi Ali Muhammed b Nuri elHalvetî'ye hizmette geçirirdi Gece yarısından sonradan dağa çıkarak teheccüd namazını orada kılar ve her yerde zâviyesine dönerdi Halifeleri: Seyfeddin, Ebû Yezid, Zâhirüddin ve yerine geçen Ali Emre'dir
Ebû Abdullah'tan sonradan Halvetiyye'de ismi geçen şeyh Seyyid Yahya benzerŞirvâni elBakâvî ise, Şemah'ta doğmuş ve Şirvan'da Bakü şehrinde ölüm etmiştir (8691464) O'na tarikatın ikinci piri de denilmektedir Yahyâ Şirvânî; ilmiyle, dine bağlılığıyla ve takvâsıyla herkesin sevgi ve hürmetini kazanmıştır Halvetiyye şûbelerinde okunan Virdü'sSeftâronun te'lif ettiği bir eserdir Halifeleri: Dede Ömer Rûşenî, Alâaddin pir Şükrullah elEnsârî, Habib elKaramanî, Mehmed Bahaüddin Erzincânî'dir
Halvetiyye Tarikatının Özellikleri:
Abdullah Bosnevî, Semaratü'lfuâdadlı eserinde, halvet kelimesinin hısının, sivâ'dan kalb kuvvetine; lâmının zikir lezzetine; vav''ının zâhir ve bâtını korumak ile ahde vefâya; tesinin temkine; ye''sinin zorluklardan kolaylığa; hesinin ise müşahedeye delâlet ettiğini zikreder
Halvetîliğin temeli zikrullahtır İnsan kendisini her türlü geçici heveslerden, dünya nimetlerinden kurtararak Hakk'a yönelmelidir Zikrin amacı, Allah'tan diğer bir varlığı düşünmemek, her varlık türünde Allah'ı görmek, çokluktan kurtularak birliğe ulaşmaktır Buna vahdeti vücûd denir Zikir, biri gönülle, biri dille elde etmek üzere iki türlüdür İnsan, elinde olmayan birtakım sebebler yüzünden kötülükle kaynaşan ruhunu zikr ile arıtır; Allah'ın tecellisi için bir ayna niteliğindeki gönül her türlü arzu pasından temizler
Halvetî tarikatına girecek olanlar önce şeyhin katına (kolaylıkı pire) çıkarılır Talipli, şeyhin katında diz çöker; bütün dünya varlığından sıyrılır, yalnız Allah'ı düşünmeye başlar Şeyh, kendisine gerekli bilgileri verir Talipli bu sırada başını sağ omuzuna dürüst götürüp Lâilaheder Sonra, sol göğsü ortasından bir çizgi çeker gibi çevirip İllallahdiye zikreder Bunları söylerken, yüreğinin atışlarıyla ağızdan meydana çıkan sözler aralarında bir bağlantı kurar Bu Nedenle bir yandan dil ile, bir yana gönül ile zikir başlar
Nakk'ı zikretmenin üç bambaşka yolu vardır: İstiğfâr, salavât ve esmâi seb'a Bunları tamamlayan mürid, tarikat kurallarına tarafından halifelik makamına yükselir Tarikat, Esmâi Seb'a; yedi isim kalbi tasfiye, her lahza Kelimei Tevhidi dilden düşürmemek; mâsivadan uzaklaşıp, zikri Celâl ile meşgul olmaktır Esmâi Seb'a; Lâilaheillallah, Allah, Hû, Hakk, Hayy, Kayyûm, Kahhârdır Bunlara Vehhab, Fettâh, Vâhid, Ehad ve Samedismi şeriflerini ekleyenler de vardır
Halvetiyyede Zikir:
a) Mürid diz çöküp, kıbleye karşısında oturduktan ve mâsivâyı hatırdan çıkardıktan sonra, Allahu Teâlâ'yı düşünmeye başlar Önce başı sağ omuz tarafına çevirir Lailahe; sonradan sol tarafa çevirip illallahder Bunu otuz üç veya yüz altmış beş kere tekrarlar Hemen tüm tarikalarda bu zikir başlıca kabul edihniştir Yedi isimden önce Lailaheillallahla devam edilir Tevhîd kelimesinin sırları keşfolunmaya başlayınca ismi Celâle geçilir
b) Hakkı zikre, istiğfâr ile başlanır
Estağfirûllah ellezi Lailahe illa hüve'lHayyu'lKayyum ve etûbu ileyhyüz kere tekrarlanır
c) sonra yüz kez Salavâtgetirilir
Halvetiye tarikatına intisab etmiş bir mürid şeyhinin yakınında bulunmadığı takdirde Esmai Seba'nıntamamına devam etme durumunda kalabilir Bu hallerde mürid bu yedi ismi yüz bine vardırmak mecburiyetindedir Bu vazifeleri noksansız yerine getirip hilâfete hak kazanabilir
Halvetiyye Tarikatında yedi makam geçerli olup bunlar tamamlanınca Kemâle erme olayının gerçekleştiğine inanılır Bu makamlar şunlardır: Nefsi emmâre, Nefsi levvâme, Nefsi mülhime, Nefsi mutmainne, Nefsi radiyye, Nefsi mardiyye, Nefsi kâmile
Halvetiyyenin Şubeleri: Diğer birçok tarikatlarda olduğu gibi, Halvetiyyenin de bir hayfi kollan vardır: En önemlileri şunlardır:
a) Ruşeniyye Tarikatı: Büyükbaba Ömer Ruşenî'nin (ö 8921487) kurduğu koldur
b) Cemâliyye Tarikatı: Muhammed Hamidüddin Cemâlî elBekrî (ö 8991494)'nin oluşturduğu kol
c) Ahmediyye Tarikatı: Ahmed Şemseddin (ö 9101504)'nin önderliğini yaptığı Halvetiyyenin koludur
d) Şemsiyye Tarikatı: Şemseddin Ahmed b Ebi'lBerekât Muhammed b Hasan ezZilî (ö 10061597)'nin kurduğu kol
Muhiddin Ibnü'lArabînin us ve düşüncelerinden kaynaklanan dağıtılmış tasavvufi görüşleri ihtiva eden tarikat Vahdeti Vücudgörüşünü aksettirmektedir Bilhassa Halvetiyyenin Mısıiyye şubesinin kurucusu olan Niyâzî elMısrî elMalatyavınin görüşleri ibnü'lArabî'nin Vahdeti Vücud görüşünün tekrarlanmasından diğer bir şey değildir Vahdeti vücüd'un en çok işlendiği ve inanıldığı tarikadlardan biri Halvetiyye'dir *
Halvetiye
Suhreverdiye'nin bir kolu, Kübreverdiyye'nin bir şubesi olan ve Şeyh Ebu: Abdullah Sirâcüddin kadar kurulan tarikat Sirâcüddin Ebu Abdullah'a Halvetiyye'nin birinci piri denilmektedir Ebu Abdullah önceleri Tebriz yakınlarında Hoyşehrinde, sonradan Mısır'da ve oradan da Hicaza artan bir şekilde ilmî çalışmalarına başlamış; bir zaman daha sonra Sultan Üveys'in dâveti üstüne Herât'a gelmiş orada 7501349, öteki bir rivâyette 8001397 yılında vefat etmitir
Şeyh Sirâcüddin Ebû Abdullah'ın yedi kez hacca gittiği, sahralarda dolaşırken bir gün içi manâsız ve çok büyük bir çınar ağacı görüp, halvete niyetle kırk erba'în'i bir biri ardınca burada tamamladığı, tesis ettiği tarikatın namına Halvetiye denilmesinin sebebinin de bu olduğu bilinmektedir
Ebû Abdullah, gündüzleri anlamsız vakitlerini şeyhi Ali Muhammed b Nuri elHalvetî'ye hizmette geçirirdi Gece yarısından sonradan dağa çıkarak teheccüd namazını orada kılar ve her yerde zâviyesine dönerdi Halifeleri: Seyfeddin, Ebû Yezid, Zâhirüddin ve yerine geçen Ali Emre'dir
Ebû Abdullah'tan sonradan Halvetiyye'de ismi geçen şeyh Seyyid Yahya benzerŞirvâni elBakâvî ise, Şemah'ta doğmuş ve Şirvan'da Bakü şehrinde ölüm etmiştir (8691464) O'na tarikatın ikinci piri de denilmektedir Yahyâ Şirvânî; ilmiyle, dine bağlılığıyla ve takvâsıyla herkesin sevgi ve hürmetini kazanmıştır Halvetiyye şûbelerinde okunan Virdü'sSeftâronun te'lif ettiği bir eserdir Halifeleri: Dede Ömer Rûşenî, Alâaddin pir Şükrullah elEnsârî, Habib elKaramanî, Mehmed Bahaüddin Erzincânî'dir
Halvetiyye Tarikatının Özellikleri:
Abdullah Bosnevî, Semaratü'lfuâdadlı eserinde, halvet kelimesinin hısının, sivâ'dan kalb kuvvetine; lâmının zikir lezzetine; vav''ının zâhir ve bâtını korumak ile ahde vefâya; tesinin temkine; ye''sinin zorluklardan kolaylığa; hesinin ise müşahedeye delâlet ettiğini zikreder
Halvetîliğin temeli zikrullahtır İnsan kendisini her türlü geçici heveslerden, dünya nimetlerinden kurtararak Hakk'a yönelmelidir Zikrin amacı, Allah'tan diğer bir varlığı düşünmemek, her varlık türünde Allah'ı görmek, çokluktan kurtularak birliğe ulaşmaktır Buna vahdeti vücûd denir Zikir, biri gönülle, biri dille elde etmek üzere iki türlüdür İnsan, elinde olmayan birtakım sebebler yüzünden kötülükle kaynaşan ruhunu zikr ile arıtır; Allah'ın tecellisi için bir ayna niteliğindeki gönül her türlü arzu pasından temizler
Halvetî tarikatına girecek olanlar önce şeyhin katına (kolaylıkı pire) çıkarılır Talipli, şeyhin katında diz çöker; bütün dünya varlığından sıyrılır, yalnız Allah'ı düşünmeye başlar Şeyh, kendisine gerekli bilgileri verir Talipli bu sırada başını sağ omuzuna dürüst götürüp Lâilaheder Sonra, sol göğsü ortasından bir çizgi çeker gibi çevirip İllallahdiye zikreder Bunları söylerken, yüreğinin atışlarıyla ağızdan meydana çıkan sözler aralarında bir bağlantı kurar Bu Nedenle bir yandan dil ile, bir yana gönül ile zikir başlar
Nakk'ı zikretmenin üç bambaşka yolu vardır: İstiğfâr, salavât ve esmâi seb'a Bunları tamamlayan mürid, tarikat kurallarına tarafından halifelik makamına yükselir Tarikat, Esmâi Seb'a; yedi isim kalbi tasfiye, her lahza Kelimei Tevhidi dilden düşürmemek; mâsivadan uzaklaşıp, zikri Celâl ile meşgul olmaktır Esmâi Seb'a; Lâilaheillallah, Allah, Hû, Hakk, Hayy, Kayyûm, Kahhârdır Bunlara Vehhab, Fettâh, Vâhid, Ehad ve Samedismi şeriflerini ekleyenler de vardır
Halvetiyyede Zikir:
a) Mürid diz çöküp, kıbleye karşısında oturduktan ve mâsivâyı hatırdan çıkardıktan sonra, Allahu Teâlâ'yı düşünmeye başlar Önce başı sağ omuz tarafına çevirir Lailahe; sonradan sol tarafa çevirip illallahder Bunu otuz üç veya yüz altmış beş kere tekrarlar Hemen tüm tarikalarda bu zikir başlıca kabul edihniştir Yedi isimden önce Lailaheillallahla devam edilir Tevhîd kelimesinin sırları keşfolunmaya başlayınca ismi Celâle geçilir
b) Hakkı zikre, istiğfâr ile başlanır
Estağfirûllah ellezi Lailahe illa hüve'lHayyu'lKayyum ve etûbu ileyhyüz kere tekrarlanır
c) sonra yüz kez Salavâtgetirilir
Halvetiye tarikatına intisab etmiş bir mürid şeyhinin yakınında bulunmadığı takdirde Esmai Seba'nıntamamına devam etme durumunda kalabilir Bu hallerde mürid bu yedi ismi yüz bine vardırmak mecburiyetindedir Bu vazifeleri noksansız yerine getirip hilâfete hak kazanabilir
Halvetiyye Tarikatında yedi makam geçerli olup bunlar tamamlanınca Kemâle erme olayının gerçekleştiğine inanılır Bu makamlar şunlardır: Nefsi emmâre, Nefsi levvâme, Nefsi mülhime, Nefsi mutmainne, Nefsi radiyye, Nefsi mardiyye, Nefsi kâmile
Halvetiyyenin Şubeleri: Diğer birçok tarikatlarda olduğu gibi, Halvetiyyenin de bir hayfi kollan vardır: En önemlileri şunlardır:
a) Ruşeniyye Tarikatı: Büyükbaba Ömer Ruşenî'nin (ö 8921487) kurduğu koldur
b) Cemâliyye Tarikatı: Muhammed Hamidüddin Cemâlî elBekrî (ö 8991494)'nin oluşturduğu kol
c) Ahmediyye Tarikatı: Ahmed Şemseddin (ö 9101504)'nin önderliğini yaptığı Halvetiyyenin koludur
d) Şemsiyye Tarikatı: Şemseddin Ahmed b Ebi'lBerekât Muhammed b Hasan ezZilî (ö 10061597)'nin kurduğu kol
Muhiddin Ibnü'lArabînin us ve düşüncelerinden kaynaklanan dağıtılmış tasavvufi görüşleri ihtiva eden tarikat Vahdeti Vücudgörüşünü aksettirmektedir Bilhassa Halvetiyyenin Mısıiyye şubesinin kurucusu olan Niyâzî elMısrî elMalatyavınin görüşleri ibnü'lArabî'nin Vahdeti Vücud görüşünün tekrarlanmasından diğer bir şey değildir Vahdeti vücüd'un en çok işlendiği ve inanıldığı tarikadlardan biri Halvetiyye'dir *