iltasyazilim
FD Üye
Gnome Arayüzüne Genel Bir Bakış
Gnome kelimesi ile linux forumlarında sık sık karşılaşırsınız Gnome linux sistemlerde kullanılan bir arayüz türüdür Pardus ’da dahil çoğu linux dağıtımı bu arayüzü kullanmakta ve kullanıcılarına arayüz tercihi olarak sunmaktadır Herbir dağıtım, bu arayüze farklı bir özellik katarak gelişimine katkı sağlar
NedenNiçin Değil ?
Sadeliği ve hızı seçim sebebidir Çok fazla teçhizat ihtiyacı istemediği için, eski bilgisayarlarınıza gün doğar Lakin Windows ’a fazla fazla farklı Aslında kullanıcıları bu arayüzden uzaklaştıran sebep Windows ’ta daha aşağı kısımda bulunan panel uygulamasının Gnome arayüzünde üst ve alt almak üzere 2 adet bulunması ve asıl görevlerin üst panelde bulunmasıdır
Diğer arayüzlere göre(KDE,Cinnamon vb) daha stabildir Bu özellik ayrıca uygulamalarda, hemde arayüzün kendisindedir Görme engelliler için hazırlanan ve özgürlük yazılım ürünü olan ekran okuma programı ORCA, en etkili şeklide bu arayüzde çalışmaktadır Bu da arayüzün sade ve kararlı yapısından kaynaklanmaktadır
Montaj
Montaj için Synaptic Paket Yöneticisi ve Yazılım Merkezinde “gdm3 olarak aratıldığında meydana çıkan eklentiyi kurmak yeterlidir Ya Da komut satırında “sudo aptget install gdm3 yazarak karşılaşılan önergeleri yanıtlayarak kurulum yapılabilir
Kurulumdan sonra kullanıcı giriş ekranında “Gnome, Gnome Classic şeklinde 2 farklı isimle yerleşecektir Herhangi biri tercih edilerek bu arayüze geçiş yapılır
Genel Dış Görünüş
İki adet panel vardır, sırasıyla değinelim
Üst Panel
Panel boyutları ve ögelerin yerleşimi UygulamalarSistem AraçlarıSistem AyarlarıPanel ’den ayarlanabilir Panel üzerindeki ögelere değinelim;
Uygulamalar: Ekranın sol üst köşesinde bulunur Uygulamalar belirtilen kategoriler halinde bu menüde listelenir Örneğin fotoğrafpdf düzenleyici ve görüntüleyici uygulamalara “Grafik sekmesinden erişebilirsiniz
UygulamalarSistem AraçlarıTercihler‘deki Asıl Mönü uygulaması ile uygulamaların kategorilerini değiştirebilir, kendi kategorinizi oluşturabilirsiniz
Yerler: Uygulamalar sekmesinin yanındadır, hızlı erişim yerleri listeler
Başlangıç klasörü kullanıcınıza ait dosyaların bulunduğu klasördür Bilgisayarınıza taktığınız USB,Harici diskleri ve sahip olduğunuz HDD,SDA disk birimlerinizi de bu ekranda listeler Network ile ağınızdaki bilgisayarlara, Sunucuya Bağlan ile uzaktan bilgisayarlardaki dosyalarınıza “SSH, FTP gibi seçenekler ile erişim sağlayabilirsiniz
Bu listede görünmesini istediğiniz klasör içerisindeyken klavyeden “Ctrl +D tuş kombinasyonu ya da üst kısımdaki seçeneklerden “Yer imleri Yer İmi Ekle‘ye tıklayabilirsiniz Bu menüyü hazırlamak için “Ctrl +B ya da “Yer İmlerini Düzenle‘ye girebilirsiniz
Varolan ve eklenen yer imlerinin konumunu ve isimlerini değiştirebilirsiniz
SaatTarih: Ekranın üstteki orta kısmındadırNormalde tek satırda tarih ve saat biçiminde görünür
Üzerine tıklandığında sağ taraftaki ekran ile karşılaşılır Düzenle butonu ile tarihsaat gösterim şeklini değiştirebilir ve hava durumu gibi eklentileri etkin edebilirsiniz
Sistem Çekmecesi: Ağ bağlantıları, ses düzeyi, dil tercihleri gibi ayarlar ekranın sağ üst köşesinde bulunur
Kullanıcı adınızın yazılı olduğu menüde sistem ayarları, oturumu ve bilgisayarı kapatma tercihleri sunulur UygulamalarTercihler yolu ile de erişilen sistem ayaları, bu menüye seri erişim için eklenmiştir Yeniden kullanıcı değişiklik ve ekranı kilitleme işlemi bu kısımdan gerçekleştirilir
Alt Panel
Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü vardır Masaüstü mantığı tüm linux sürümlerinin müşterek tecihidir Kullanıcılar seri erişim için sık kullandıkları başvuru formu ve belgeleri masaüstüne yerleştirirler Dolayısıyla sonra aradığı belgeyi bulmakta zorlanırlar Birdenbire artı masaüstünde çalışmakta ise aynı doküman ve uygulamaları ayrı masaüstünde toplayabilirsiniz Mesela bir masaüstünde internette gezinirken öteki masaüstünde projelerinizi açabilir, başka masaüstünde okuduğunuz kitabı açarak istediğiniz zaman bütün pencereleri ya da uygulamaları kapatmadan kolayca kullanabilirsiniz Linux sistemlerin kullandığı Swap mantığı sayesinde çalıştırmadığınız ve aktif kullanmadığınız işler, ram bellekten harddisk ’e aktarılır böylece bilgisayarınız bu masaüstlerinde açmış olduğunuz başvuru formu ve belgelerden nedeniyle yavaşlamayacaktır
İşte ekranın sol kısmında açılan başvuru ve belgeler sembol halinde gösterilir Sağ daha aşağı kısımda ise yukarıda bahsedilen masaüstleri bulunur
Masaüstü
Her arayüzde bazı işler masaüstünde sağ tıklayarak yapılır Özellikle kullanıcının sık kullandığı kopyalayapıştır, yeni evrakklasör oluşturma, masaüstü simgelerini düzenleme gibi işlemler bu göreve atanmış haldedir
Gnome arayüzünde de yukarıdaki resimde görülen işlemler yapılabilir
Arkaplan
Masaüstünde yapılan işlemler ram bellekte tutulduğu için hıza önem veren kullanıcılar sade bir dış görünüş seçim edeler Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü arkaplan seçeneği vardır
– Duvar Kağıtları
Varsayılan olarak bu mönü açılır Listelenen duvar kağıtlarının üstüne tıklayarak faal hale getirebiliriz
– Resimler Klasörü
Ev klasörümüzün altındaki “Resimler klasörü açılır Varsayılan klasör bu olsada bambaşka yerlerdeki resimleri de bu listeye alarak arkaplan olarak atayabiliriz
Resimler, bulunduğu klasörlerden silinse de bu listede görünecektir
– Renkler ve Renk Geçişleri
Bu sekme de 3 seçenek bulunur Ilk seçenek de ancak “Düz Renk ile ekran tek renge boyanır
İkinci seçenekte “Düşey Renk Geçişi etkin olur
Düşey renk geçişinde iki bambaşka renk seçimi yapılabilir Renk seçimi için resim simgelerine tıklamak yeterlidir Ekranın alt kısmı ile üst kısmı seçilen iki renge boyanır Arasında artandan azalana renk geçişi görülür
*Renkler arası geçiş butonu ile tercihleri yer değiştirilebiliriz
Üçüncü seçenek olan “Yatay Renk Geçişi&‘inde ise dikey renk geçişindeki ayarlar yatay da faal olur
– Flickr
Flickr, yahoo şirketinin fotoğraf paylaşım sitesidir Ücretsiz üyelikle resim barındırılabilen bu siteden indirdiğiniz resimleri listeye ekleyebilir, arkaplan olarak belirleyebilirsiniz
Kaynakça:
http:wwwgnomeorgtr
Gnome kelimesi ile linux forumlarında sık sık karşılaşırsınız Gnome linux sistemlerde kullanılan bir arayüz türüdür Pardus ’da dahil çoğu linux dağıtımı bu arayüzü kullanmakta ve kullanıcılarına arayüz tercihi olarak sunmaktadır Herbir dağıtım, bu arayüze farklı bir özellik katarak gelişimine katkı sağlar
NedenNiçin Değil ?
Sadeliği ve hızı seçim sebebidir Çok fazla teçhizat ihtiyacı istemediği için, eski bilgisayarlarınıza gün doğar Lakin Windows ’a fazla fazla farklı Aslında kullanıcıları bu arayüzden uzaklaştıran sebep Windows ’ta daha aşağı kısımda bulunan panel uygulamasının Gnome arayüzünde üst ve alt almak üzere 2 adet bulunması ve asıl görevlerin üst panelde bulunmasıdır
Diğer arayüzlere göre(KDE,Cinnamon vb) daha stabildir Bu özellik ayrıca uygulamalarda, hemde arayüzün kendisindedir Görme engelliler için hazırlanan ve özgürlük yazılım ürünü olan ekran okuma programı ORCA, en etkili şeklide bu arayüzde çalışmaktadır Bu da arayüzün sade ve kararlı yapısından kaynaklanmaktadır
Montaj
Montaj için Synaptic Paket Yöneticisi ve Yazılım Merkezinde “gdm3 olarak aratıldığında meydana çıkan eklentiyi kurmak yeterlidir Ya Da komut satırında “sudo aptget install gdm3 yazarak karşılaşılan önergeleri yanıtlayarak kurulum yapılabilir
Kurulumdan sonra kullanıcı giriş ekranında “Gnome, Gnome Classic şeklinde 2 farklı isimle yerleşecektir Herhangi biri tercih edilerek bu arayüze geçiş yapılır
Genel Dış Görünüş
İki adet panel vardır, sırasıyla değinelim
Üst Panel
Panel boyutları ve ögelerin yerleşimi UygulamalarSistem AraçlarıSistem AyarlarıPanel ’den ayarlanabilir Panel üzerindeki ögelere değinelim;
Uygulamalar: Ekranın sol üst köşesinde bulunur Uygulamalar belirtilen kategoriler halinde bu menüde listelenir Örneğin fotoğrafpdf düzenleyici ve görüntüleyici uygulamalara “Grafik sekmesinden erişebilirsiniz
UygulamalarSistem AraçlarıTercihler‘deki Asıl Mönü uygulaması ile uygulamaların kategorilerini değiştirebilir, kendi kategorinizi oluşturabilirsiniz
Yerler: Uygulamalar sekmesinin yanındadır, hızlı erişim yerleri listeler
Başlangıç klasörü kullanıcınıza ait dosyaların bulunduğu klasördür Bilgisayarınıza taktığınız USB,Harici diskleri ve sahip olduğunuz HDD,SDA disk birimlerinizi de bu ekranda listeler Network ile ağınızdaki bilgisayarlara, Sunucuya Bağlan ile uzaktan bilgisayarlardaki dosyalarınıza “SSH, FTP gibi seçenekler ile erişim sağlayabilirsiniz
Bu listede görünmesini istediğiniz klasör içerisindeyken klavyeden “Ctrl +D tuş kombinasyonu ya da üst kısımdaki seçeneklerden “Yer imleri Yer İmi Ekle‘ye tıklayabilirsiniz Bu menüyü hazırlamak için “Ctrl +B ya da “Yer İmlerini Düzenle‘ye girebilirsiniz
Varolan ve eklenen yer imlerinin konumunu ve isimlerini değiştirebilirsiniz
SaatTarih: Ekranın üstteki orta kısmındadırNormalde tek satırda tarih ve saat biçiminde görünür
Üzerine tıklandığında sağ taraftaki ekran ile karşılaşılır Düzenle butonu ile tarihsaat gösterim şeklini değiştirebilir ve hava durumu gibi eklentileri etkin edebilirsiniz
Sistem Çekmecesi: Ağ bağlantıları, ses düzeyi, dil tercihleri gibi ayarlar ekranın sağ üst köşesinde bulunur
Kullanıcı adınızın yazılı olduğu menüde sistem ayarları, oturumu ve bilgisayarı kapatma tercihleri sunulur UygulamalarTercihler yolu ile de erişilen sistem ayaları, bu menüye seri erişim için eklenmiştir Yeniden kullanıcı değişiklik ve ekranı kilitleme işlemi bu kısımdan gerçekleştirilir
Alt Panel
Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü vardır Masaüstü mantığı tüm linux sürümlerinin müşterek tecihidir Kullanıcılar seri erişim için sık kullandıkları başvuru formu ve belgeleri masaüstüne yerleştirirler Dolayısıyla sonra aradığı belgeyi bulmakta zorlanırlar Birdenbire artı masaüstünde çalışmakta ise aynı doküman ve uygulamaları ayrı masaüstünde toplayabilirsiniz Mesela bir masaüstünde internette gezinirken öteki masaüstünde projelerinizi açabilir, başka masaüstünde okuduğunuz kitabı açarak istediğiniz zaman bütün pencereleri ya da uygulamaları kapatmadan kolayca kullanabilirsiniz Linux sistemlerin kullandığı Swap mantığı sayesinde çalıştırmadığınız ve aktif kullanmadığınız işler, ram bellekten harddisk ’e aktarılır böylece bilgisayarınız bu masaüstlerinde açmış olduğunuz başvuru formu ve belgelerden nedeniyle yavaşlamayacaktır
İşte ekranın sol kısmında açılan başvuru ve belgeler sembol halinde gösterilir Sağ daha aşağı kısımda ise yukarıda bahsedilen masaüstleri bulunur
Masaüstü
Her arayüzde bazı işler masaüstünde sağ tıklayarak yapılır Özellikle kullanıcının sık kullandığı kopyalayapıştır, yeni evrakklasör oluşturma, masaüstü simgelerini düzenleme gibi işlemler bu göreve atanmış haldedir
Gnome arayüzünde de yukarıdaki resimde görülen işlemler yapılabilir
Arkaplan
Masaüstünde yapılan işlemler ram bellekte tutulduğu için hıza önem veren kullanıcılar sade bir dış görünüş seçim edeler Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü arkaplan seçeneği vardır
– Duvar Kağıtları
Varsayılan olarak bu mönü açılır Listelenen duvar kağıtlarının üstüne tıklayarak faal hale getirebiliriz
– Resimler Klasörü
Ev klasörümüzün altındaki “Resimler klasörü açılır Varsayılan klasör bu olsada bambaşka yerlerdeki resimleri de bu listeye alarak arkaplan olarak atayabiliriz
Resimler, bulunduğu klasörlerden silinse de bu listede görünecektir
– Renkler ve Renk Geçişleri
Bu sekme de 3 seçenek bulunur Ilk seçenek de ancak “Düz Renk ile ekran tek renge boyanır
İkinci seçenekte “Düşey Renk Geçişi etkin olur
Düşey renk geçişinde iki bambaşka renk seçimi yapılabilir Renk seçimi için resim simgelerine tıklamak yeterlidir Ekranın alt kısmı ile üst kısmı seçilen iki renge boyanır Arasında artandan azalana renk geçişi görülür
*Renkler arası geçiş butonu ile tercihleri yer değiştirilebiliriz
Üçüncü seçenek olan “Yatay Renk Geçişi&‘inde ise dikey renk geçişindeki ayarlar yatay da faal olur
– Flickr
Flickr, yahoo şirketinin fotoğraf paylaşım sitesidir Ücretsiz üyelikle resim barındırılabilen bu siteden indirdiğiniz resimleri listeye ekleyebilir, arkaplan olarak belirleyebilirsiniz
Kaynakça:
http:wwwgnomeorgtr