Genler indir biyoloji

Genler indir biyoloji GEN SAYIMIZ 30 BIN CIVARINDA 60100 bine vardigi varsayım edilen insan genleri sayisi, meyve sineginin yalnizca iki kesin Insanin gen yapilarinin bilinmesiyle hastaliklarin evvelden belirlenebilecegini, bunun da ahali arasinda ayrimciliga niçin olcagi ileri sürülüyor Yaklasik 3040 bin genden olusan 31 milyar DNA kodunu siraya dizen bilim adamlari, insan ile meyve sinegi arasindaki bilimsel farkin zannedildiginden de eksik oldugu sonucuna ulasti Kisa zaman öncesine kadar 60100 bine vardigi varsayım edilen insan genleri sayisi, meyve sineginin yalnizca iki kesin Arastirmalarda ayrica hastaliklarin kökenini bulma konusunda da oldukça mesafe kaydedildi Buna göre hastaliklarin çogu kalitimsal ve genetik mutasyonlardan ileri geliyor Bilim adamlari, tüm genleri ortaya çikararak ve islevlerini belirleyerek bilim ve alıcı alaninda yeni bir çigir açilacagini, insan oglunun bilgisini inanilmaz ölçüde genisletecegini, yeni teshis ve çare yöntemlerinin mümknü olacagini söylüyor Projede çalisan Cambridge Sanger Center’dan Dr Tim Hubbard, bilim ve herif alaninda bir ihtilal yapilacagindan söz ediyor ve ekliyor: “Bizi biz yapan hersey gen dizilimimizde sakli Amerikan Milli Saglik Enstitüsü eki baskani olan, halen New York Memorial SloanKettering Kanser Merkezi’nin direktörlügünü yapan Dr Harold Varmus, aniden bütünün görülmeye baslandigini ve bunun son derece heyecan verici oldugunu belirtiyor Insan gen haritasi projesi ABD, Britanya, Japonya, Fransa, Almanya ve Çin’den toplam 20 bilim adami ekibinin ortaklasa çalismalari ile yürütülen bir çalisma Haziran ayinda kalıtımsal kodlarla ilgili birincil bilgilerin gün isigina çiktigi arastirmanin sonuçlari Nature dergisinin son sayisinda yayinlanacak Celera Genomics sirketi bünyesinde çalismalarini sürdüren diger ekip ise sonuçlarini Science dergisinin Cuma günü piyasaya çikacak olan sayisinda yayinliyor Birbirinden bagimsiz olarak çalismalarini sürdüren iki takım de birbirine fazla yakin sonuçlar elde etti Celera 2639 bin arasinda geni dizmeyi basarirken, diger grup 3040 bin geni dizmeyi basardigini açikladi Her iki gruptaki uzmanlar da en iyi ihtimalin 35 bin genden az oldugu konusunda kararlaştırılmış SIRLAR AYDINLANIYOR Gen diziliminin demin baslangicinda olan bilim adamlari, islemin ayrıntılarıyla sonuçlanmasinin daha birkaç yil alacagini bildiriyor Ama bir grup genin yapisi, kökeni ve diger genlerle aralarindaki farklar gibi birincil sirlar simdiden açiklaniyor Simdiki tahminlere tarafından insan genlerinin sayisi 25 bin genden olusan Arabidopsis thaliana bitkisinden, 19 bin genlik bir solucan tarzında ya da 13 bin genden meydana gelen meyve sineginden çok da farkli degil Cambridge’deki Whitehead Gen Aarastirmalari Enstitüsü direktörü Eric Lander, pek çok insanin meyve sinegi ile arasinda fazla fazla fark olmadigi gerçeginden rahatsizlik duydugunu söylüyor ve bunun, insanin magruriyetine darbe indirdigini kaydediyor Öyleyse insan nasil oluyor da meyve sineginden veya solucandan fazla daha karmasik oluyor? Bu sorunun yaniti gizemini korumakta Ama bilim adamlari, gen sayisinin karmaşık bir yapi için yalnizca bir çikis noktasi oldugunu ifade ediyor Genlerin birçogu, vücuda kesin proteinleri üretmesini söyleyerek etkisini gösteriyor Insan genleri, meyve sinegi ve solucana göre fazla daha pozitif çogul protein üretimi komutu veriyor Ayrica insan genlerinin farki fazla yönü olan olmasi Tekrar genlerin zamanlamasi, hangi dokularda etkin olduklari da etkileri üstünde büyük söz sahibi Her iki ekip de verilerinin bilim adamlarina hastaliga yol açan genleri teshis etmelerinde büyük yardimi dokundugunu açıklama ediyor CINSIYETLER ARASINDAKI AYRIM Konsorsiyum, erkek vücudunda kadinlara göre iki misli daha fazla kalitimsal mutasyon meydana geldigini dogruladi Maymunlarda iki cins arasindaki ayrmin daha da belirgin oldugu belirtildi Cinsler arasindaki bu farklilik erkekler için karmasik bir mesaj tasiyor Bir yanlamasına evrimsel degisimler için daha büyük bir üstünlük saglarken, diger taraftan hastalik riskini artiriyor Gen haritasinin çikarilmasindan elde edilecek en büyük üstünlük ise ilaç gelistirilmesinde olacaga benziyor Kisinin genetik özellikleri belirlendiginde, kisiye özel ilaç üretimi gündeme gelebilecek Ayrica hastaligin erken teshisi de saglanacak Halen 500’ün altinda hastalik için hap mevcutken, bilim adamlari genetik alaninda kaydedilecek gelismelerden sonra bu sayinin binlerle açıklama edilecegini açıklama ediyor YAPILACAK ÇOK IS VAR Insan gen haritasi projesi Haziran’dan bu yandan çok ilerledi ve bilim adamlari öyle çok boslugu doldurmayi basardi Ancak dizilimin tamamlanmasi için demin çok is oldugu belirtiliyor Projenin basariya ulasmasi için dünyanin her tarafinda binlerce bilim adaminin emek sarfettigi belirtilirken, konunun ciddi hukuki, etik ve sosyal tartismalar gündeme getirecegi de ekleniyor Uzmanlarin ortak görüsüne göre, bu çalismanin faydalarini dünyaya yaymak ve esit sekilde paylastirmak için anlayis ve erdem gerekecek TAHMINLER DOGRU ÇIKMADI Insanin gen haritasinin ayrintilari üstünde çalisan bilim adamlari, insanda sanilardan eksik gen bulundugunu belirlediler Insan vücudunda 60 bin ila 100 bin gen bulundugunu varsayım eden arastirmacilar, son arastirmalarla bu sayinin 3040 bin arasinda oldugunu gördüler Bilim adamlari, insani meyve sinegi ve fareden farkli kilan genlerin sayisinin artı bir ayrım olusturmadigini saptarken, bunu yüzyilin herif alanindaki sürprizi olarak nitelendirdiler Celara Genomatics laboratuvarindan Craig Venter ve arkadaslari ile diger grup Harward Herif okulu bilim adamlarinin yaptigi arastirmalarda, insanin gen haritasiyla ilgili sonuçlarin birbirine yakin oldugu saptandi Arastirmacilar, Journal Nature dergisinde yayimlanan sonuçlarin bütün dünyadaki bilim adamlarina açik olarak degerlendirilebilecegini belirtti MILLET ARASINDA AYRIMCILIK ABD’deki birtakim sivil toplum kuruluslari, insanlarin gen yapilarinin bilinmesiyle meydana gelecek hastaliklarin önceden belirlenebilecegini ve bunun da halk müziği arasinda ayrimlarin dogmasina neden olacagini kaydediyor Insanlarin saglik durumlariyla ilgili bilgilerin kuytu olmamasi durumunda, gelecekteki saglik durumlari saptanabilen insanlarin, is bulgu konusunda zorluklarla karsilasabilecegi ve eleman alacak firmalarin bu bilgileri kullanarak, insanlar arasinda ayrima gidebilecegi öne sürülüyor ABD’de bu konuda yapilan kamooyu yoklamalarinda, insanlarin kendileriyle ilgili saglik bilgilerinin paylasilmasindan hosnut olmadiklarini ortaya koydu Insanlarin hastaliklarinin genler vasitasi ile fazla evvelden belirlenmesinin, saglik sigortasi yapan sirketlere de büyük paralar kazandirabilecegi, bu yüzden insanlarin saglik bilgilerinin bir sir olarak saklanmasinin gerektigi belirtiliyor Celara bilim firmasi ilgilileri, elde ettikleri insan gen haritasi ile ilgili sonuçlarin bütün dünyadaki bilim adamlarina açik oldugunu ve bu konuda herhangi bir kisitlamaya gidilmeyecegini açikladi Daha önce, firmanin kendi parasiyla yaptigi arastirmalari satisa sunacagi iddialari ortaya atilmisti sırası gelmişken, özel arastirma firmalarinin, büyük paralar dökerek yaptiklari arastirmalari, herhangi bir avantaj saglamadan bilim adamlarinin hizmetine sunmayacagi yorumlari da yapiliyor ILAÇLAR DEVIR YARATACAK Insan genlerininin siralanmasi ile ilgili bilgiler isiginda, bilim adamlarinin insan biyolojisi ile ilgili yeni bir baslangiç olusturdugu ve yeni tedavi uygulamalarininin, ihtilal yaratacak ilaçlarla gündeme gelecegi bildirildi Simdiye değin insan ile ilgili olarak düzinelerle bilinmeyene yanıt olusturan arastirmalar sonucunda, hastaliklarin daha az bağlı etkilerle tedavisinin olası kilinacagi açiklandi Arastirmalarda, genlerin tek basina durumlarinin yani sira genler arasindaki iliskilerin de anlasilabildigi, ahali arasindaki farkliliklarin cevabinin, milyonlarda DNA kodlarindaki farkli varyasyonlar ile ortaya çiktigi kaydedildi DNA kodlarinin her bir varyasyonunun kromozomlar için bir belirleyici oldugu ve bu sayede, genlerin tasidigi mikroskopik yapinin incelenebilecegi belirtildi Bilgisayarin genlerin arastirilmasi konusunda bir hiz kazandirdigina deginen bilim adamlari, insan vücudunda incelenecek DNA’larin, bilgisayar ortaminda çabuk arastirilarak sonuçlandirilabildigini kaydediyor Bilgisayar yardimi ile hastalikli genlere benzeyen bilinmeyen genlerin de hizli bir sekilde inceleme edilebilecegi, bu sekilde DNA’larin tek basina arastirilmasina gerek kalmayacagi bildiriliyor Böylece DNA’larin analizine harcanan yillar sürecek arastirmalarin kisa bir zamana sigdirilabildigi kaydediliyor Insanin biyolojik yapisinin sirlarini ortaya koyan gen siralamasinin ilk olarak yürek hastaliklari, kanser, asap sistemi bozukluklari, enfeksiyonlar ve çevresel etkenlerin yol açtigi hastaliklar ile mücadelede kullanilacagina uyarı çeken bilim adamlari, önümüzdeki yillarda bu konularda, insanlara büyük müjdeler verilebilecegini ve insan ömrünün giderek uzayabilecegini ileri sürüyor Gen haritasi ile ilgili yapilan son arastirmalar, bugüne dek insanin biyoloji ile ilgili yapisi ile ilgili olarak tip dünyasinin fazla az bilgilere sahip oldugunu da ortaya koymus oldu ÖZEL SEKTÖR VE KAMU SEKTÖRÜ ARASTIRMACILARI KARSI KARSIYA GELDI Insanin gen haritasinin çikarilmasina iliskin çalismalar, özel ve kamusal sektörde çalisan Amerikali ve Avrupali bilim adamlarini rakip kamplara ayirmaya basladi Insanin gen haritasiyla ilgili çalismalarin basini çeken Amerikan Celera Genomics ve Genome Humain firmalarinin ayrintili çalismalarinin dün internette yayinlanmasindan daha sonra Paris, Londra ve Tokyo’da basin toplantilari yapan bazi bilim adamlari, Amerikan sirketlerini açik ya da kapali bir dille elestirdiler Insanin gen haritasinin çikarilmasina iliskin uluslararasi projeye katilan Ingiliz heyetinin baskani John Sulston, Insanin gen haritasi satilik degil dedi ve gen arastirmalarini sadece özel sektöre birakmanin suç oluşturan olacagini söyledi Sulston, Bizim disimizdakiler, insana kalıtımsal sifrelerini belirlemek için insan irkina çok büyük maliyet ödetmek istiyorlar dedi Paris’te basin toplantisi yapan Fransiz bilim adami Jean Weissenbach da Celera firmasinin kamu sektörünün verilerinden yararlanarak bugünkü sonuca ulasabildigini söyledi Celera’nin kullandigi teknigin yürümedigini bahis eden Fransa Gen Arastirmalari Merkezi yöneticisi, Yöntemleri, genlerin tam incelenmesini saglamaya yetmedi, fakat firma bunu itiraf etmek istemiyor Bu yaptiklari sahtekarlik diye konustu Tokyo’da basin toplantisi yapan Profesör Yosiyuki Sakaki de Celera sirketinin, öteki uluslarin ekiplerine verileri analiz olanagi vermedigini, bunun da bilime yaralamak anlamina geldigini söyledi FARENIN DNA SIFRELERI ÇÖZÜLDÜ Bilim adamlari farenin gen kodlarinin desifre edildigini, bunun insan biyolojisine isik tutacagini açikladi Celera Genomics sirketinden Mark Adams, farenin kalıtımsal kodlarinin insanla yaklasik ayni uzunlukta (3 milyar civarinda) oldugunu söyledi Bilim adamlari farenin kalıtımsal kodlarinin çözümünü çoğu nedenden istiyorlar Bu nedenlerden birisi, insanin genetik kodlariyla karsilastirma amacini tasiyor Bu noktada benzerlik ve farkliliklardan insanin DNA‘si hakkinda daha pozitif veri edinmeyi umuyorlar Adams, çalismanin, bilim adamlarinin iki ayri türün (fare ve insan) biyolojisindeki farklari anlamasina yardimci olacagini söyledi Bu Nedenle, örnegin kanserle mücadelede kanserin farelerde neden farkli gelistiginden yola çikilarak insanlar için yeni tedavi yöntemlerinin saglanabilmesi umuluyor