iltasyazilim
FD Üye
Gazların Sıvılaştırılması,
Gazlar Nasıl Sıvılaştırılır?
Gazların sıvılaştırılması değişik yöntemler kullanılarak bir gazın sıvı durumuna getirilmesidir Bu yöntemler bilimsel ticari veya endüstriyel amaçlar için kullanılabilir Çoğu gaz alışılagelmiş atmosfer basıncı aşağı basitçe soğutularak akıcı haline getirilebilir Karbon dioksit gibi birkaç gaz için de hem basınç aşağı alıkoyma işlemi uygulanması gerekir
Sıvılaştırma gaz moleküllerinin temel özelliklerinin analizinde ve gazların depolanmasında kullanılır
Her bir gaz kendine has kritik bir sıcaklığın aşağı sıvılaştırılabilir CO2nin kritik sıcaklığı 31°C (304°K)dir Bu gaz zahmetsizce sıvılaştırılıp endüstride faydalanma gayesiyle basınçlı çelik silindirler içinde ambar edilir Hava, Oksijen, Azot, Hidrojen ve Helyumun kritik sıcaklıkları ise çok daha düşüktür Bu gazların sıvılaştırılması büyük bir teknik başarı olmuş ve çoğu endüstriyel uygulamalarla sonuçlanmıştır
Kaskat işlemi
1877 yılında İsviçreli fizikçi Raoul Pictet, buharlaşmanın soğutma ve basıncın sıvılaştırma etkilerini müştereken kullanarak, oksijeni sıvılaştırdı Oksijenin kritik sıcaklığın altındaki 140°C(133°K) sıcaklığına inmek için iki kademe kullanmıştır Birincil kademede SO2 sıkıştırılarak sıvılaştırıldı ve sonradan buharlaştırıldı Böylece yine sıkılaştırılarak sıvılaştırılmış CO2 ihtiva eden ikinci kademenin soğutulması sağlandı Bunun da buharlaştırılması ile üçüncü kademedeki O2 soğutuldu ve 500 atmosferlik bir basınç altında sıkıştırılıp akışkan Oksijen elde edildi Sıcaklık kademeler halinde düşürüldüğü için Pictetin metoduna kaskat işlemi denir Bu operasyon helyum ya da hidrojeni sıvılaştırmada kullanılamaz Çünkü hiçbir madde buharlaştırılarak Hidrojenin kritik sıcaklığı olan 240°C(33°K) elde edilemez
Linde Hampson metodu
1895 yılında Alman Kimyageri Karl von Linde, İngiliz Fizikçisi William Hampson bununla beraber bir jeneratif (geribesleme) sistemi keşfettiler Bir jikleyi terk eden gazdan faydalanarak, giren sıkıştırılmış gazın soğutulması sağlandı Giren gazın sıcaklığı böylece düşük olur oysa, meydana çıkan gazın bir kısmı sıvılaşır Diğer kısmı ise giren gazın ön soğutmasını karşılamak üzere devamlı geri beslenir
Hampsonun hava sıvılaştırıcısında sıkıştırılmış hava, bir ısı eşanjörünün borularından beslenir ve sonradan bir jikleden geçer Gazın bir kısmı akıcı hava olur Geri kalan kısmı boruların dışından geçirilerek içeri sıkıştırılmış havanın soğutulmasında kullanılır Bu metodla neon, hidrojen ve helyum hariç, herhangi bir gaz sıvılaştırılabilir
Claude metodu
1902de Fransız Kimyacısı George Claude a diyabetik genleştirme aracılığıyla hav ayı sıvılaştırmıştır Onun metodunda pistonlu bir makinanın içindeki yüksek basınçlı hava, çevresiyle herhangi bir ısı alışverişinde bulunmadan iş yapmaktadır Havanın iş yapması, iç enerjisinin azalmasına, dolayısıyla sıcaklığının düşmesine sebeb olur Soğutulmuş olan havanın bir kısmı, bir sıvılaştırıcının tüplerinin içine gönderilip sıvılaştırılır Öteki bir kısmı ise pistonlu makin Aya gelen yüksek basınçlı havayı önsoğutm aya tabi tutmak için kullanılır Önsoğutmadan geçen yüksek basınçlı havanın bir kısmı ise sıvılaştırıcının tüplerinin dış kısmına gönderilir Pistonlu makinanın teteranlı kullanılması sonucu, soğuk tüplerin üzerinden geçen hava sıvılaşır ve sıvılaştırıcının dibinde birikir CWP Heylandt da adiyabatik genleşmeyi kullanan bir hava sıvılaştırıcısı geliştirmiştir Onun metodunun Claude metodundan farklılığı pistonlu makinadaki adiyabatik genleşmeyi LindeHampson metoduna ilave olarak kullanmasıdır
özel baskı *
Gazlar Nasıl Sıvılaştırılır?
Gazların sıvılaştırılması değişik yöntemler kullanılarak bir gazın sıvı durumuna getirilmesidir Bu yöntemler bilimsel ticari veya endüstriyel amaçlar için kullanılabilir Çoğu gaz alışılagelmiş atmosfer basıncı aşağı basitçe soğutularak akıcı haline getirilebilir Karbon dioksit gibi birkaç gaz için de hem basınç aşağı alıkoyma işlemi uygulanması gerekir
Sıvılaştırma gaz moleküllerinin temel özelliklerinin analizinde ve gazların depolanmasında kullanılır
Her bir gaz kendine has kritik bir sıcaklığın aşağı sıvılaştırılabilir CO2nin kritik sıcaklığı 31°C (304°K)dir Bu gaz zahmetsizce sıvılaştırılıp endüstride faydalanma gayesiyle basınçlı çelik silindirler içinde ambar edilir Hava, Oksijen, Azot, Hidrojen ve Helyumun kritik sıcaklıkları ise çok daha düşüktür Bu gazların sıvılaştırılması büyük bir teknik başarı olmuş ve çoğu endüstriyel uygulamalarla sonuçlanmıştır
Kaskat işlemi
1877 yılında İsviçreli fizikçi Raoul Pictet, buharlaşmanın soğutma ve basıncın sıvılaştırma etkilerini müştereken kullanarak, oksijeni sıvılaştırdı Oksijenin kritik sıcaklığın altındaki 140°C(133°K) sıcaklığına inmek için iki kademe kullanmıştır Birincil kademede SO2 sıkıştırılarak sıvılaştırıldı ve sonradan buharlaştırıldı Böylece yine sıkılaştırılarak sıvılaştırılmış CO2 ihtiva eden ikinci kademenin soğutulması sağlandı Bunun da buharlaştırılması ile üçüncü kademedeki O2 soğutuldu ve 500 atmosferlik bir basınç altında sıkıştırılıp akışkan Oksijen elde edildi Sıcaklık kademeler halinde düşürüldüğü için Pictetin metoduna kaskat işlemi denir Bu operasyon helyum ya da hidrojeni sıvılaştırmada kullanılamaz Çünkü hiçbir madde buharlaştırılarak Hidrojenin kritik sıcaklığı olan 240°C(33°K) elde edilemez
Linde Hampson metodu
1895 yılında Alman Kimyageri Karl von Linde, İngiliz Fizikçisi William Hampson bununla beraber bir jeneratif (geribesleme) sistemi keşfettiler Bir jikleyi terk eden gazdan faydalanarak, giren sıkıştırılmış gazın soğutulması sağlandı Giren gazın sıcaklığı böylece düşük olur oysa, meydana çıkan gazın bir kısmı sıvılaşır Diğer kısmı ise giren gazın ön soğutmasını karşılamak üzere devamlı geri beslenir
Hampsonun hava sıvılaştırıcısında sıkıştırılmış hava, bir ısı eşanjörünün borularından beslenir ve sonradan bir jikleden geçer Gazın bir kısmı akıcı hava olur Geri kalan kısmı boruların dışından geçirilerek içeri sıkıştırılmış havanın soğutulmasında kullanılır Bu metodla neon, hidrojen ve helyum hariç, herhangi bir gaz sıvılaştırılabilir
Claude metodu
1902de Fransız Kimyacısı George Claude a diyabetik genleştirme aracılığıyla hav ayı sıvılaştırmıştır Onun metodunda pistonlu bir makinanın içindeki yüksek basınçlı hava, çevresiyle herhangi bir ısı alışverişinde bulunmadan iş yapmaktadır Havanın iş yapması, iç enerjisinin azalmasına, dolayısıyla sıcaklığının düşmesine sebeb olur Soğutulmuş olan havanın bir kısmı, bir sıvılaştırıcının tüplerinin içine gönderilip sıvılaştırılır Öteki bir kısmı ise pistonlu makin Aya gelen yüksek basınçlı havayı önsoğutm aya tabi tutmak için kullanılır Önsoğutmadan geçen yüksek basınçlı havanın bir kısmı ise sıvılaştırıcının tüplerinin dış kısmına gönderilir Pistonlu makinanın teteranlı kullanılması sonucu, soğuk tüplerin üzerinden geçen hava sıvılaşır ve sıvılaştırıcının dibinde birikir CWP Heylandt da adiyabatik genleşmeyi kullanan bir hava sıvılaştırıcısı geliştirmiştir Onun metodunun Claude metodundan farklılığı pistonlu makinadaki adiyabatik genleşmeyi LindeHampson metoduna ilave olarak kullanmasıdır
özel baskı *