Fransa ' da hukuk

Fransa ' da hukuk fransada hukuk fransız hukuk sistemi fransa sistemi Bibliyografya Chapus, idare genel Hukuk, op cit, c Ben, s 1213, 747755; Vedel ve Delvolvé, op cit, c Ben, s 8687; Laubadère, Venezia ve Gaudemet, Mukavele, op cit, c Ben, s 346348 1 İdarî Yargının Ortaya Çıkışı Fransa'da Fransız ihtilalinden sonradan, 1624 Ağustos 1790 tarihli Kanunla , “idari ve adli makamların ayrılığı (prensip) idarî ve adlî makamların ayrılığı ilkesi10 kabil edilmiş ve hakimlerin idareye karşısında gevşemiş davalara bakmaları, idarî işler hakkında karar vermeleri ceza tehdidi aşağı yasaklanmıştır11 Bu Kanunun İkinci Bölümünün 13'üncü maddesi şöyle demektedir: “Adlî görevler, idarî görevlerden ayrıdırlar ve ona süre farklı kalacaklardır 12 Hakimler, hangi şekilde olursa olsun idarî makamların işlerine karışamazlar, görevleri dolayısıyla idarecileri mahkemelere çağıramazlar; aksi takdirde ödev suçu işlemiş olurlar Hem 16 Fructidor sene İlköğretim Okulu III 1795 tarihli bir Kararname “onunla türde olursa olsun mahkemelerde idarî işlemler hakkında dava açılamayacağını hüküm altına almıştır Fransa'da 1624 Ağustos 1790 tarihli Kanun, gerekse 16 Fructidor sene İlköğretim Okulu III 1795 tarihli Kararname hâlâ yürürlüktedir ve uygulanmaktadır 13 Örneğin Fransız Anlaşmazlık Mahkemesi kararlarının “vize (visa)lerinde 1624 Ağustos 1790 tarihli Kanunu süre zikreder Fransa'da idareyle ilgili uyuşmazlıklar hakkında mahkemelerde dava açılması bu şekilde yasaklanınca, idarenin eylem ve işlemlerinden hasar görebilen vatandaşlar, mahkemelere başvuramadıkları için direkt idareye başvurup zararlarının giderilmesini istediler 14 Bu durumda yöneticilik ile bireyler arasındaki anlaşmazlık hakkında direkt tekrar idare karar veriyordu 15 denmektedir (sistem yöneticisiyargıç ) Yöneticilik ile vatandaşlar arasındaki anlaşmazlık hakkında idarenin kendisinin karar vermesi sistemine “yöneticiegemen sistemi 16 Bu ıse hak ve hakkaniyete aykırıydı 17 etken oluyordu bu Çünkü, yöneticilik benzer davada ayrıca taraf, ayrıca 18 tahlilleri ile takip vaka (nemo debet esse iudex) Bu ıse “kimse kendi davasında baskın şey olamaz biçiminde açıklama edilen evrensel hukuk ilkesine aykırıydı Sonunda devlet (Devlet Şurası, Danıştay) konsey deta okunur Devlet Neticede bu durumu bir ölçüde de olsa gidermek için 22 Frimaire yıl İlköğretim Okulu VIII (13 Aralık 1799) Anayasasıyla “Konsey kuruldu ve idare ile yurttaş arasındaki uyuşmazlıkları çözme görevi Yönetim Kurulu19 verildi Son devlet olan uyuşmazlıklar hakkında karar verme yetkisi yoktu Ama yönetim kurulu 20 Uyuşmazlık hakkında bir karar tasarısı hazırlayıp devlet başkanına bunu bir önerge olarak sunuyor; kararı devlet başkanı veriyordu 21 Buna “tutulmuş yargı sistemi (hak sistemi retenue) denir 22 sonu bununla beraber yönetim kurulu da devletin prestiji ve otoritesi hukukî pek yerleşti ki, yetmişbeş yıl İlköğretim Okulu her tarafında, sonu uyuşmazlıkların çözümü konusunda Yönetim Kurulu durumu da önerilerinin aşağı yukarı hepsi devlet başkanı elçiler benimsendi Danıştay bu dönemde bir “duruşma, üyeleri bir “başat değildi ve idarenin bir parçası durumundaydı bununla beraber uyuşmazlıkları çözümlerken öyle ya da böyle bir yargısal usul uyguluyordu Sonunda devlet Nihayette 24 Mayıs 1872 tarihli Kanunla, Kurulu23 uyuşmazlıklar hakkında belirlenmiş karar verme yetkisi tanındı Bu Nedenle “delege adalet devredilmiş adalet sistemi (sistem )don geçilmiş oldu24 Devlet bir idarî yargı organı olarak atkin olarak çalışmış ve yöneticilik hukukunun o kadar fazla manâlı kavram olan 1872'den bu yana Konsey, kurum ve ilkesini geliştirmiştir Kısacası, Devlet Fransa'da 1790 yılında mahkemelerin idarî uyuşmazlıklar hakkında karar vermesinin yasaklanması ve ortaya meydana çıkan boşluğun adim adim Konseyi elçiler doldurulmasıyla idare hukuku doğmuş ve gelişmiştir Eğer Fransa'da 1624 Ağustos 1790 tarihli Kanunla hakimlerin idarî uyuşmazlıklar hakkında karar vermesi yasaklanmasaydı, yani bu uyuşmazlıklara hakimler baksaydı, o kadar olasılıkla bir idare hukuku doğmayacaktı; (iki taraflı hukuk) zira bu hakimler ülkenin karşılıklı ve genel hukukunu, yani bugünkü tabirle özel hukuku uygulayacaklardı Nitekim İngiltere'da bu böyle olmuş; yöneticilik ile bireyler arasındaki uyuşmazlıklara sıradan mahkemeler bakmış ve bu mahkemeler bu uyuşmazlıklara (müşterek hukuk) da ülkenin genel hukukunu uygulamışlar ve sonuç olarak hiçbir süre bağımsız bir idare hukuku doğmamıştır sonuç olarak şunu söyleyebiliriz oysa, yöneticilik hukuku, sonunda devlet Fransa ' da Kurulu olan idarî uyuşmazlıklara bakması sonucu doğmuştur Georges Vedel ve Delvolvé Taş'nin muhabere ettikleri gibi Fransa'da idare hukuku, idarî yargı organlarını değil; Devletin idarî adalet organı (yani Konseyi) yöneticilik hukukunu yaratmıştır