Fıtık!

Fıtık nedir?

Bir organın sıradanda bulunduğu taraftan pres altında kalması sebebiyle bölge değiştirmesine fıtık denir.

Fıtık hangi organlarda görülür?

Fıtık deyince aklımıza daha çok karın fıtıkları ve bel fıtığı gelir.

Umumî cerrahinin tedavisini üstlendiği fıtıklar karın içindeki organların karın duvarından dışarı taştığı kasık, göbek, ameliyat tarafı ve öteki karın yeri fıtıklarıdır.

Fıtık nasıl oluşur?

İki formda fıtık oluştuğunu kabul ediyoruz. Birincisi doğuştan olanlardır, bebek ve çocuklarda görülürler. Bu çeşit fıtıklar, karın duvarında veladet devrine kadar kapanmış olması gereken delikler kapanmadığı için oluşurlar. Bilhassa bebeklerin ağlaması, ıkınması durumunda karın içi basınç arttığı için görünür hale gelirler.

Gayrısı, yaşlanma ile dokuların yıpranması sonrasında, yeniden karın içi basıncını artıran durumlarda oluşan fıtıklardır. Her ikisinde de karın içi basıncının artması temel etkendir.

Karın içi basıncını artıran etkenler nelerdir?

Var olan fakat görülmeyen fıtığın görülmesine, zayıf deliklerin yırtılıp fıtık oluşmasına yol açan, karın içi basıncını artıran hikayeler şunlardır: ağır cisim kaldırma, mütemadi öksürük, kabızlık yada prostat marazı sebebiyle ıkınmak, ağır spor yapmak.

Fıtığın belirtileri nelerdir?

Fıtık varlığında görülecek iki şikayet vardır; şişlik ve ağrı. Fıtığın olduğu bölgede gözle görülen yahut muayene ile tesbit edilen şişlik vardır. Vakit devir da bu şişliğe ağrı eşlik eder. Bazen de fıtık kesesinin içindeki barsaklar rahat çalışamadığından kabızlık olabilir, barsak sesleri bu fıtık üzerinde duyulabilir.

Fıtık nasıl tesbit edilir?

Şişlik ve ağrının fıtık belirtisi olduğunu bilen hastalarımız bazen kendi teşhislerini kendileri koyarak bize başvururlar. Ancak çoğunlukla şikayet konusu olan alanda şişliği görerek teşhis koyarız. Fıtığa ilişkin şişliklerin üzerine bastırılınca fıtık içeriği karın içine gittiğinden şişlik kaybolur, öksürmekle tekrar çıkar.

Fıtığın çeşitleri var mıdır?

Tanım ederken de söylediğimiz üzere çok sayıda fıtık çeşidi vardır. En sık görülenler bebek ve çocuklarda kasık ve göbek fıtıkları; yetişkinlerde kasık, göbek ve ameliyat bölgesi fıtıklarıdır. Daha nadir görülen fıtıklar da vardır.

Fıtığın tedavisi nasıl yapılır?

Fıtığın tek tedavisi ameliyattır, ameliyat dışı bir süreç yahut ilaç ile tedavisi yoktur. Bunun bir istisnası bebeklerdeki göbek fıtığıdır. Bebeklerde iki yaşına kadar göbek fıtıkları bizatihi kapanabilirler. Bu kapanma bahtını kullanmak için göbek fıtıklarında iki yaşına kadar beklenir. Bu yaştan sonra hâlâ göbek fıtığı kapanmıyorsa ameliyat yapmak gerekir.

Ameliyat olmam koşul mıdır, olmazsan ne olur?

Fıtık ameliyatı yapmamızın iki sebebi vardır. Birincisi fıtık yerindeki ağrı, şişlik üzere şikayetleri gidermek, gayrı sebebi de oluşabilecek barsak boğulmasından korunmak.

Barsak Boğulması Nedir?

Fıtık kesesi içine giren barsakların el ile bastırılıp karın içine gönderilememesi durumudur. Acil ameliyat gerektiren bir vakadır. Hastada ağrı, fıtık konumunda hassasiyet, bulantı, kusma, kabızlık olabilir. Barsakların kan dolaşımı bile bozulabilir. Bu türlü bir durumda hadise fıtık marazı boyutunu aşıp barsakların dolaşım bozukluğu durumuna çıkar. Altı saat içinde ameliyat edilemeyen barsaklarda çürüme başlayabilir.

Ameliyatta ne yapılıyor?

Bebek ve çocuklarda fıtık ameliyatları çok kolaydır. Yalnızca fıtık deliğinden taşan “fıtık kesesi” diye isimlendirdiğimiz kılıfı almak, deliği kapatmak umumiyetle kafidir. Yetişkinlerde ise fıtık kesesi alındıktan sonra zayıf olan nahiyeyi kuvvetlendirmek gerekir. Kuvvetlendirme bazen dokuları birbirine dikmekle bazen de zayıf nahiyeye bu iş için hususî üretilmiş bir yama koymakla yapılabilir.

Yama yabancı cisim değil mi, vücuda zararı olmaz mı?

Fıtık tamiri için şahsi bir materyal olduğundan vücuda bir zararı yoktur, yalnızca mikrop kapmaması için önlem almak gerekir.

Ameliyat için anestezi gerekir mi?

Fıtık ameliyatlarını umumiyetle genel anestezi altında yapıyoruz. Ancak tutarlı hastalar için bölgesel yahut lokal uyuşturma ile de ameliyat yapılabilir.

Ameliyatın riskleri nedir?

Fıtık ameliyatları hayli itimatla yapılan ameliyatlar sınıfındandır. Yeniden de her ameliyatta birtakım riskler vardır. Bu riskler şunlardır; ameliyat bölgesinde kanama, likit birikimi, iltihaplanma.

Ameliyat ağrılı mıdır?

Ameliyat esnasında anestezi sayesinde rastgele bir ağrı olmaz. Ameliyat sonrası olan ağrılar da sıradan ağrı kesicilerle geçebilir seviyededir.

Ameliyat nasıl bir cerrahi süreçtir?

Ameliyatın iki ana prosedürü var. Açık ve gizli (laparoskopik) yaklaşımlar. Her iki prosedürde de fıtık deliğinin kapatılması esastır. Gizli yollarda fıtık deliğinin iç kısmına yama konur. Açık sistemlerde yama kullanarak yahut kullanmadan da dokular birbirine dikilerek delik kapatılabilir.

Diğer tedavi teknikleri nelerdir?

Fıtık durumunun ameliyattan gayrı tedavisi yoktur. Kasık bağı üzere dışardan pres yapan kemerler, fıtık şikayetlerini ve barsak boğulmasını engellemezler. Başkaca dokuları zayıflattıkları için yapılacak ameliyat zayıf dokularla olur; bu durumda fıtığın tekrarlaması ihtimali artar.

Ameliyat sebebiyle hastanede kalmam gerekir mi?

Bebek ve evlat fıtıklarında ameliyattan birkaç saat sonra meskene gidilebilir. Yetişkinler bazen birebir gün bazen bir gün hastanede kaldıktan sonra taburcu olabilirler.

Ameliyat sonrası hayatım nasıl olacak? Ne vakit işime dönebilirim?

Taburcu olduktan sonra hafif hareketler bağımsız, ağır kaldırmak mahsurludur. Yiyeceklerde bir kısıtlama yoktur. Banyo yapmak özgürdür. Açık ameliyat için bile 10 gün sonra alışılagelmiş işe dönülebilir.İlk birkaç gün otomobil kullanmamak gerek (ani pedala basmak kasıkta zorlanma, ağrı ve fıtık nüksüne sebep olur.)

Ameliyat sonrası spor ne devir yapabilirim?

Birinci haftadan sonra karın içi basıncı artırmayacak hafif spor yapılabilir. Ağrı azaldıkça spor hareketleri artırılabilir. 6 aydan sonra her türlü spor yapılabilir. Cinsî hayata ağrılar geçince dönülebilir.

Fıtık tekrarlar mı?

Tekrarlayabilir. Münhasıran ameliyat sonrası ağır kaldırma, mütemadi öksürme, ıkınma üzere karın içi basıncı artıran faaliyetler fıtığın tekrarlamasına sebep olur. Bazen dokuların zayıf olması sebebiyle bile fıtık tekrar edebilir.

Hangi usul tekrarı azaltır?

Çocuklarda tekrar az görüldüğünden ameliyatta ek bir şey yapılmaz. Yetişkinlerde, münhasıran 40 yaşın üzerinde yama ile ameliyat, fıtık tekrarını azaltır. Ameliyatın açık ya da örtük olmasının fıtık tekrarı üzerine direkt tesiri yoktur.

Fıtık ameliyatı kısırlığa sebep olur mu?

Hatunlar için bu türlü bir risk yoktur. Erkeklerde meni kanalı ameliyat ortamında olduğu için yaralanması yahut bağlanması durumunda hastalar kaygıya kapılıyorlar. Bu kanallar sağ ve solda iki taraflı olduğundan bir tarafının hasar görmesi kısırlık yapmaz. İki taraflı zarar olursa kısırlık gelişebilir.