Fibromiyalji

Yaygın sancı ve sızılar, bitkinlik, halsizlik, uyku bozukluğu, sabahleyin yorgunluğu ve yaygın hassasiyet gibi şikayetlerle ortaya çıkabilen fibromiyaljiye kalıtımsal, ailesel ve psikolojik o kadar çok etken zemin hazırlayabiliyor 12 Mayıs Fibromiyalji Farkındalık Günü dolayısıyla data veren Hacettepe Üniversitesi Fizik Çare ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı öğretim üyesi ve Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği üyesi Prof Dr Ayşen Akıncı Tan, genç kadın hastalığı gibi görülmesine karşın fibromiyaljinin, her cinsiyette ve her yaşta görülebileceğini vurguladı “Fibromiyalji yaşlılarda, hatta çocuklarda da ortaya çıkabilir Kronik fibromiyalji hastaları çare edilmezse tükenmişlik sendromu da yaşayabilir*
Kronik sızı sendromu olarak tanımlanan fibromiyalji yaygın sızıağrı, yorgunluk, tutukluk, halsizlik, uyku bozukluğu, sabahtan halsiz kalkma, yaygın hassasiyet gibi yakınmalara neden oluyor Hem eklem ağrıları, baş ağrısı, sık idrara çıkma, us ve konsantrasyon bozuklukları gibi bir çok hastalığı taklit edebilecek bulgular da çoğunlukla tabloya eşlik edebiliyor Fibromiyaljiye genetik, ailesel ve çevresel böylece fazla faktörün zemin hazırladığını bildiren Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof Dr Ayşen Akıncı Tan şunları söyledi: “Şimdiye kadar pek fazla neden öne sürülmüş olsa da bugün için kabul edilen görüşe tarafından fibromiyaljinin nedeni ağrı seziş sistemlerinde yaşanan bir bozukluktur Ağrıyı beynimize taşıyan yolaklarda fazla bir aktivite, ağrıyı azaltması gereken yollarda ise bir fonksiyon eksikliği laf konusudur Beyindeki sızı merkezlerindeki şansın dönmesi de buna katkı yapar Sonuçta kişide fazla bir sızı algılaması oluşur Enfeksiyonlar, maddesel ve psikolojik gerginlik de hastalığı tetikleyebilir
Fibromiyalji her yaşta, herkeste görülebilir
Fibromiyaljinin çoğunlukla genç kadınların hastalığı olarak görülmesine rağmen, *gerçekte her yaşta görülebileceğini bildiren Prof Dr Ayşen Akıncı Tan şöyle devam etti: “Fibromiyalji yaşlılarda, hatta çocuklarda da ortaya çıkabilir Başlıca erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülse de bu, erkeklerin daha az doktora başvurması ile ilişkilidir Bu rahatsızlık dünya genelinde %210 oranında görülmektedir Türkiye verileri de benzerdir
Fibromiyalji başka hastalıklarla karışabilir
Fibromiyalji sendromunda bulgular fazla farklı alanlara yönlendirilmiş olduğu için birçok hastalıkla karışabiliyor “Önemli olan aynı yakınmaları yapabilecek diğer hastalıkları akla getirip ayırıcı teşhis için gerekli tetkikleri yapmaktır Fibromiyalji sendromunda laboratuvar bulguları normaldir, tanı koyduracak bir test yoktur Ayrıntılı hikaye, iyi bir fizik ve nörolojik muayene ile tanı konulabilir Fakat fibromiyalji diğer hastalıklara da eşlik edebilir; yani hastanın hem osteoartriti, hem fibromiyaljisi ya da keza iltihaplı eklem romatizması, keza de fibromiyaljisi olabilir
Fibromiyalji çare edilmezse yorgunluk sendromuna niçin olabilir
Önceden fibromiyaljinin yalnızca depresyonlu hastalarda ortaya çıktığının düşünüldüğünü fakat bunun içten olmadığını vurgulayan Prof Dr Ayşen Akıncı Tan şunları söyledi: “Günümüzdeki araştırmalar depresyonun, hastaların takriben beşte birinde görüldüğünü göstermiştir Fibromiyaljide depresyondan daha sık olarak anksiyete tablosuyla karşılaşmaktayız Takatsizlik sendromu ise daha çok şehvetli bir çöküş, tükenmişlik şehvetli olup, bir duyarsızlaşma hali şeklinde açıklama edilebilir Her ne kadar kişinin hissi durumu fibromiyalji gibi kronik sancı sendromlarının oluşumuna etkide bulunsa da tek faktör bu olamaz Fakat kronik ağrılı hastalar zaman içerisinde tedavi edilmezlerse bitkinlik sendromu da yaşayabilirler
Fibromiyalji hastaları hastanelerden “bir şeyin yok diye geri çevrilebiliyor
Fibromiyaljide hem hapdışı keza de ilaç tedavilerinin birlikte uygulanması gerektiğini bildiren Prof Dr Ayşen Akıncı Tan tanı ve çare sürecini şöyle anlattı: “Fibromiyaljili hastalar çoğunlukla hekim hekim dolaşıp bütün tetkikleri ve muayeneleri adi çıktığı için teşhis konamayan ya da “bir şeyin yok diye geri çevrilen hasta grubudur Öncelikle bu hastalara yakınmalarının bir adı olduğu, sahiden “fibromiyalji diye bir rahatsızlık bulunduğu ve tedavisinin olası olduğu anlatılmalı, teminat verilmelidir* Bu kişileri yataktan uzaklaştırıp günlük hayata döndürmek, hafif egzersizler yapmaya razı etmek çok önemlidir Ayrıca hastalar mutlaka ilaçlarını önerilen dozda ve sürükleyici kullanmalıdırlar Hekimler de, varsa bağlı etkiler konusunda hastaları bilgilendirilip önlemleri anlatmalı ve tabi etkilerin zamanla azalacağı bilgisini vermelidir* Fiilen de hap düşük dozdan başlanıp yavaş yavaş arttırılacağı için etkisi yavaş başlayacaktır, benzer şekilde ilk kullanımda görülen yan etkiler de zaman içinde azalıp kaybolacaktır Ağrının tam sıfırlanamayabileceğini, *ancak sancı azalmasıyla birlikte yaşam kalitesinin artacağını mutlaka hasta bilmelidir; sabırlı davranmalıdır Ilaç avantaj ettikten daha sonra da mutlaka hekimin önerdiği zaman tedaviye devam etmeli, kendiliğinden ilacı kesmemelidir Bu ilaçlar bağımlılık yapmazlar, başka rahatsızlık gruplarında olduğu gibi gerekirse ömür boyu kullanılmalarında bile sakınca yoktur Ama ek başka hastalığı olanlar, diğer ilaç da kullananlar doktorlarının önerilerine mutlaka uymalıdırlar Fibromiyalji ilk olarak elde etmek üzere kronik ağrının günümüzde en azından semptomatik tedavisi mümkündür Ne dek erken tanı ve tedavi yapılırsa da galibiyet şansı öyle pozitif olur