Faydalı PHP fonksiyonları

PHP çalışmalarında kullanabileceğin işe yarar ve alternatif fonksiyonlarla tanışmaya hazır mısın?

İçerikleri detaylı yönetmek, tarih saat yazdırmak, bir PHP dosyasına farklı dosyalar dahil etmek, rastgele rakamlar üretmek ve daha bir çok alanda işlemler yapmamızı sağlayan birbirinden acayip, işe yarar fonksiyonlar mevcut ve hepsi senin onları keşfetmeni bekliyor!

Şimdi ben sana bu keşif yolculuğunda biraz yardımcı olup bazılarını yazacağım. Hadi başlıyalım.

Str_replace fonksiyonu ile istediğin terimleri değiştir​

Bir metinin içindeki istediğin terimleri istediğin terimler ile değiştirmene yarayan bu fonksiyon ile bir çok düzeltme ve sansürleme gibi işlemleri rahatlıkla yapabilirisin.

str_replace fonksiyonu 3 parametre ile çalışır, ilk parametreye bulunacak değeri, ikinci parametreye bulanan değerin ne ile değiştirileceğini, son parametreye ise değişikliliğin yapılacağı metini ya da metinin olduğu değişkeni yazarız.

Ekranda Bugün hava çok sıcak yazar. Metin değişkeninde soğuk metnini sıcak ile değiştir.

Bu fonksiyon ile bir güzel örnek daha verelim. Bir dizi, bir foreach döngüsü ve str_replace fonksiyonu ile kelime vurgulaması yapalım:

Ekran çıktısı:
Merhaba ben Musa. Bu da php için örnek bir çalışma.

Oluşturduğumuz $kelimeler dizisinin içerisine yazdığımız kelimeleri metin içinde <b>…</b> etiketleri arasına alarak kalın yaptık ve vurgulamış olduk. Metnimiz ne olursa olsun diziye yazacağımız kelimeleri seçip vurgulayacaktır.

Explode fonksiyonu ile metinleri böl​

Diyelim uzun bir metinin içinden yanlızca ilk cümleyi almak istiyoruz, bunu nasıl yaparız? En basit açıklaması ve yolu; metnin başından ilk noktaya kadar olan kısmını alarak.

Explode fonksiyonu ile bir metni istediğimiz karakterden parçalara ayırabiliyoruz. Mesela boşluktan ayır diyerek metin içindeki tüm kelimelere tek tek ulaşabiliriz.

Explode fonksiyonu parçalara böldüğü metinlerin sonucu dizi haline getirir ve her bir parçayı bir eleman yapar.

2 parametre ile çalışır, ilk parametresine bölünecek karakter, ikinci paramteresi ise parçalara ayrılacak olan metin ya da metnin buldunduğu değişken yazılır.

Ekranda Bu birinci cümle yazar. Bunun sebebi explode fonksiyonunu ile noktadan bölüp oluşan sonucun ilk elemanını almış olamamız. Dizi elemanları sayısal olarak 0 dan başlar bu nedenle ilk parçamız dizinin 0 anahtarlı elemanı oluyor.

İkinci cümleyi yazdırmak isteseydik echo $cumle[1]; dememiz gerekirdi.

Rand fonksiyonu ile rastgele sayılar üret​

Eğlenceli fonksiyonlardan birisi. 2 parametre ile çalışan bu fonksiyon ile yazdığın aralıkta rastgele sayılar üretebiliyorsun.

Karmaşık şeyler yaparken, şifreler üretirken ya da kararsız kaldığın yerlerde bir rakam sallamak istediğin zaman kullanabilirsin.

Ekranda her çalışmasında 0 ile 100 arasında rastgele bir sayı yazar. Sadece bu fonksiyon ve bir kaç ifade ile bir zar atma oyunu yapabilirsin.

PHP dosyalarına başka PHP dosyaları yükle​

Bir PHP çalışmanı içerisinde gerçekleştireceğin işlemlere göre parçalara ayırıp sonrasında istediğin bir PHP dosyasında birleştirebilirsin.

Mesela sitenin üst kısmı ile alt kısmı hep aynıdır, ama orta kısım yani içeriklerin yer aldığı kısım her sayfada farklılık gösterir. Üst ve alt aynı olduğu halde 5-6 tane farklı içerik sayfasında aynı şeyleri tekrar tekrar yazmak yerine ya da üst kısımda değişiklilik yapacağımız zaman tüm her yerdeki üst kısımları değiştirmek yerine ust.php ve alt.php adında PHP dosyaları oluşturup diğer tüm sayfalarda bu üst ve alt kısmı çağırarak acayip bir kolaylık sağlamış oluruz.

Nasıl yapacağımızı söylemeyi unuttum sanırım. Bu işi yapmanın bir çok yolu yordamı var.

Eğer çağıracağın dosya çok önemli ve olmazsa olmaz ise require fonksiyonunu kullanman gerekir. Require kullandığında eğer bir sorun çıkarsa PHP ölümcül hata verir, fakat çok önemli bir sayfa dahil etmeyecek isen include fonksiyonunu kullanabilirsin. Include ifadesi ile çağırdığında bir hata meydana geldiğinde ölümcül hata değil yanlızca uyarı verir.

ust.php oluşturalım ve içine şunları yazalım:

Ve bir de sayfa.php yapalım;

sayfa.php’ye girdiğimizde ekranda çıkacak olanlar:

Ayrıca bu şekilde yaptığımız yükleme işlemlerinde diğer PHP dosyasında tanımladığımız tüm değişken, fonksiyon vs. olduğu gibi diğer sayfayada gönderilmiş olur. Yani aynen kopyalayıp yapıştırmış gibi diğer kodlarda çalışır.

Tarih ve saat yazdırma​

PHP ile bugünün tarihini saatini bulup ekrana yansıtmanız gayet basittir. Hatta istediğiniz formatı seçip beğenip o şekilde yazdırabilirsin. İstersen 1 saat öncesi ya da sonrası gibi tarihleride ekrana yazdırabilirsin.

Tarih ve saat formatını belirleyecek kodların tablosuna bu adresten ulaşabilirsin. Ben burada kabaca ve en sık kullanılan gün.ay.yıl saat:dakika:saniye cinsini göstereceğim sadece.

Diğer formatları incelemek için tabloyı inceleyebilirsin.

Ekranda Tarih: 12.06.2010 01:02:03 şeklinde şu anki tarih yazar ve her sayfa yenilenmesinde güncellenir. Mesela sadece günü yazdırmak için echo date(‘d’); dememiz yeterlidir. Ya da sadece saati yazdırmak için echo date(‘H:i:s’);

Eğer ilerki ya da gerideki tarihleri yazdırmak için ise 2. parametresi kullanılır:

Sonuna eklediğimiz time() + (60*60*24) şu anki zamana + 60*60*24 saniye yani +1 gün demek oluyor. Bu nedenle ekranda benim şu anki zamanıma göre 1 gün sonraki tarihi yazar.

Eval ile PHP kodu çalıştır​

Konu başlığı burada biraz saçma oldu, ama demek istediğim bir değişkene atadığın PHP kodu değerini çalıştırmak.

Bu fonksiyon bayağı bir tehlikeli, sakın olaki $_GET gibi dışarıdan alacağımız verilerle direkt olarak kullanılmasını sağlama. Aksi takdirde dışarıdan isteyen herkes sitene senin gibi kodlar yazıp çizebilir.

$kod değişkenindeki kodu çalıştırır ve ekrana Selam Dünya! yazar.

Exit ile PHP kodlarını durdur​

PHP’de bir sorun farkettiğinde ya da giriş yapmamış kullancıları belirlediğinde koduna ekleyeceğin bir exit fonksiyonu ile tüm kodları olduğu yere çivileyip ilerlemesini engelleyebilirsin.

Kodlarının bir hata algıladığında exit diyerek hatadan sonra daha fazla çalışmamasını sağlayabilirsin.

Ekranda yanlızca Bu yazıdan sonra kodlar duracak yazar.

Aynı şekilde die fonksiyonu kullanarakta yapabilirsin. Fazladan içine scripti öldürmeden önce söylemek istediğin son sözü yazabilirsin:

Ekranda sadece Elveda yazar.

Adını andığımız bu güzel ve işe yarar fonksiyonları PHP programlama hayatın boyunca hatasız kullanman dileğiyle.
Bir sonraki PHP serüvenlerinde görüşmek üzere esen kalın!