iltasyazilim
FD Üye
fatih sultan mehmetin sanata ilgisi
fatih sultan mehmetin sanata verdiği tartma
Fatih Sultan Mehmet'in Sanatkâr kişiliği
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul fatihi olduğu için batılı araştırmacıların da epeyce dikkatini çekmiştir Bahçıvanlıktan hoşlandığını ve ok yüzükleri, kemer tokaları ve kılıç kınları yaptığını biliyoruz Avnî mahlasıyla da şiir yazmıştır
Karikatür denemeleri
Topkapı Sarayı Müzesi kütüphanesinde Fatih Sultan Mehmet ’e ait bir defter var Defteri Sultan II Abdülhamit Han bulmuş ve büyük ihtiram göstererek ciltlettirip Yıldız Sarayı kütüphanesine koydurmuştur
Bu defter, şehzade II Mehmet ’in yani Fatih Sultan Mehmet ’in gençlik yıllarında kullandığı karalama defteridir 180 sayfadır Yıldız Sarayı ’nda kurulan Zülvecheyn Kütüphanesi ’ndeki cilthanede ciltenmiştir Kırmızı cilt üstüne çizgili defterde mürekkebin dağılmaması için aharlı kağıt kullanılmıştır Kimi yapraklarında su hattı mühürler bulunmaktadır
Defter besmele ile başlıyor Ardından ise “Mehmed bin Murad Han ibareli tuğra denemeleri, Arapça, Farsça, Grek alfabeleriyle yazı denemeleri ve portre çizimleri var Çizimlerin kimi uygun ince uçlu kamış kalem, kimi yerinde de fırça kullanılmış
Fakat ilginçtir, Topkapı Sarayı yetkililerinin verdikleri bilgiye göre defter bugüne kadar fazla artı bilim adamının dikkatini çekmemiştir Sadece bir dönem sanat tarihçisi OrdProf Dr A Süheyl Ünver ilgilenmiş ve konuyla ilgili olarak “Fatih ’in Defteri isminde bir kitap yazmıştır
Kendisiyle yapılan bir ropörtajda Prof Dr İskender Pala ise, Saray Hazinesi ’nde bulunan bu defterin bilim adamları kadar incelenmesi gerektiğini vurguluyor “Kriminoloji laboratuvarlarında bu çizimler incelenirse Fatih ’in kişiliğindeki ayrıntılara varabiliriz diyen Pala, “Kişilik tahlili ile çok bambaşka yönleri ortaya çıkabilir Portre çizimlerinde ne anlatmak istemiş Bu kayda değer bir konu Tarihsel anlamda da manâlı sonuçlar elde edilebilir diyor Fatih Sultan Mehmed ’in “Ben bir dünya devleti kuracağım Surlarını sanatla öreceğim! sözlerini de andıran Pala, “Bu çağrı da onun fiilen kültür sanat değerlerine fazla yük verdiğinin bir göstergesi Onun hayallerini yansıttığı bir eskiz çalışması olan bu defter de mutlaka incelenmeli diyor
Gözlem gücü
Defterde at, kuş, yaprak ve insan yüzü çizimleri var Karikatürcü gözüyle defteri incelediğimizde günümüzdeki karikatür çizim tekniklerine çok benzer olduklarını görüyoruz Çizgiler abartılı Yüz ifadeleri donuk değil Sevgi, hiddet ve şaşırma mimikleri çizgilere yansıtılmış
Portreleri çizilen şahısların kimler olduğu hakkında emin bir bilgiye sahip değiliz Ama bu çizimlerden Şehzade Mehmet ’in insanları gözlemleme yönünün ve yeteneğinin çok kuvvetli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz
Sahiden bu gözlemleme konusu her karikatürcüde olması gereken bir özelliktir Fakat maalesef günümüzde bilhassa karikatüre yeni başlayan gençlerde bu özelliğin artı olmadığını görüyoruz Karikatüre başlar başlamaz dergilerdeki tiplemeleri taklit ediyorlar Muhakkak bir yere kadar bu taklit etmeler normaldir Lakin çevrelerindeki insanları gözlemlemeyip aralıksız dergilerdeki tiplemeler üzerinden çizimlerini geliştirmeye çalıştıklarında, belirli bir vakit sonradan yeni tipler çizmekte zorlanmaya başlıyorlar Toplumdan soyutlanmış, insanları fakat dergilerdeki tiplere tarafından kategorize edebilen, gözlem ve us tembeli halk haline geliyorlar
Şehzade Mehmet ’in çizgi tekniğinde de deneyimsiz olmadığı görülüyor Çizgilerinde titreşim yok Kendinden belirlenmiş çizgilerHele ama bu çizimleri ince uçlu kamış kalemle yerine getirmek bilek hareketlerindeki kıvraklığın göstergesi
Defterdeki çizimlerden diğer derhal bildiğimiz başka çizimleri değil Fakat bahsettiğimiz defterdeki çizimleri incelediğimizde kendisinin daha önce de aynı çizimler yaptığını anlayabiliyoruz Çünkü çizgileriyle bu seviyeye gelmiş birinin daha önce çeşitlli karalamalar ve çizgi çalışmaları yapması gerekiyor Yani defterdeki çizgiler ilk defa çizim yapan birinin çizgileri yok Belli bir seviyede ve ustalıkta olan çizgiler *
fatih sultan mehmetin sanata verdiği tartma
Fatih Sultan Mehmet'in Sanatkâr kişiliği
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul fatihi olduğu için batılı araştırmacıların da epeyce dikkatini çekmiştir Bahçıvanlıktan hoşlandığını ve ok yüzükleri, kemer tokaları ve kılıç kınları yaptığını biliyoruz Avnî mahlasıyla da şiir yazmıştır
Karikatür denemeleri
Topkapı Sarayı Müzesi kütüphanesinde Fatih Sultan Mehmet ’e ait bir defter var Defteri Sultan II Abdülhamit Han bulmuş ve büyük ihtiram göstererek ciltlettirip Yıldız Sarayı kütüphanesine koydurmuştur
Bu defter, şehzade II Mehmet ’in yani Fatih Sultan Mehmet ’in gençlik yıllarında kullandığı karalama defteridir 180 sayfadır Yıldız Sarayı ’nda kurulan Zülvecheyn Kütüphanesi ’ndeki cilthanede ciltenmiştir Kırmızı cilt üstüne çizgili defterde mürekkebin dağılmaması için aharlı kağıt kullanılmıştır Kimi yapraklarında su hattı mühürler bulunmaktadır
Defter besmele ile başlıyor Ardından ise “Mehmed bin Murad Han ibareli tuğra denemeleri, Arapça, Farsça, Grek alfabeleriyle yazı denemeleri ve portre çizimleri var Çizimlerin kimi uygun ince uçlu kamış kalem, kimi yerinde de fırça kullanılmış
Fakat ilginçtir, Topkapı Sarayı yetkililerinin verdikleri bilgiye göre defter bugüne kadar fazla artı bilim adamının dikkatini çekmemiştir Sadece bir dönem sanat tarihçisi OrdProf Dr A Süheyl Ünver ilgilenmiş ve konuyla ilgili olarak “Fatih ’in Defteri isminde bir kitap yazmıştır
Kendisiyle yapılan bir ropörtajda Prof Dr İskender Pala ise, Saray Hazinesi ’nde bulunan bu defterin bilim adamları kadar incelenmesi gerektiğini vurguluyor “Kriminoloji laboratuvarlarında bu çizimler incelenirse Fatih ’in kişiliğindeki ayrıntılara varabiliriz diyen Pala, “Kişilik tahlili ile çok bambaşka yönleri ortaya çıkabilir Portre çizimlerinde ne anlatmak istemiş Bu kayda değer bir konu Tarihsel anlamda da manâlı sonuçlar elde edilebilir diyor Fatih Sultan Mehmed ’in “Ben bir dünya devleti kuracağım Surlarını sanatla öreceğim! sözlerini de andıran Pala, “Bu çağrı da onun fiilen kültür sanat değerlerine fazla yük verdiğinin bir göstergesi Onun hayallerini yansıttığı bir eskiz çalışması olan bu defter de mutlaka incelenmeli diyor
Gözlem gücü
Defterde at, kuş, yaprak ve insan yüzü çizimleri var Karikatürcü gözüyle defteri incelediğimizde günümüzdeki karikatür çizim tekniklerine çok benzer olduklarını görüyoruz Çizgiler abartılı Yüz ifadeleri donuk değil Sevgi, hiddet ve şaşırma mimikleri çizgilere yansıtılmış
Portreleri çizilen şahısların kimler olduğu hakkında emin bir bilgiye sahip değiliz Ama bu çizimlerden Şehzade Mehmet ’in insanları gözlemleme yönünün ve yeteneğinin çok kuvvetli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz
Sahiden bu gözlemleme konusu her karikatürcüde olması gereken bir özelliktir Fakat maalesef günümüzde bilhassa karikatüre yeni başlayan gençlerde bu özelliğin artı olmadığını görüyoruz Karikatüre başlar başlamaz dergilerdeki tiplemeleri taklit ediyorlar Muhakkak bir yere kadar bu taklit etmeler normaldir Lakin çevrelerindeki insanları gözlemlemeyip aralıksız dergilerdeki tiplemeler üzerinden çizimlerini geliştirmeye çalıştıklarında, belirli bir vakit sonradan yeni tipler çizmekte zorlanmaya başlıyorlar Toplumdan soyutlanmış, insanları fakat dergilerdeki tiplere tarafından kategorize edebilen, gözlem ve us tembeli halk haline geliyorlar
Şehzade Mehmet ’in çizgi tekniğinde de deneyimsiz olmadığı görülüyor Çizgilerinde titreşim yok Kendinden belirlenmiş çizgilerHele ama bu çizimleri ince uçlu kamış kalemle yerine getirmek bilek hareketlerindeki kıvraklığın göstergesi
Defterdeki çizimlerden diğer derhal bildiğimiz başka çizimleri değil Fakat bahsettiğimiz defterdeki çizimleri incelediğimizde kendisinin daha önce de aynı çizimler yaptığını anlayabiliyoruz Çünkü çizgileriyle bu seviyeye gelmiş birinin daha önce çeşitlli karalamalar ve çizgi çalışmaları yapması gerekiyor Yani defterdeki çizgiler ilk defa çizim yapan birinin çizgileri yok Belli bir seviyede ve ustalıkta olan çizgiler *