Farabi Hayatı ve Eserleri

Farabi Hayatı ve Eserleri

YAŞAMSAL
871 yılında Türkistan ’da doğan Farabi ’nin babasının kumandan olduğu dışarıda ailesi hakkında bilgi yoktur Doğduğu şehir halkı olan Farab ’da dini eğitimini tamamladıktan sonra bir vakit kadılık yaptı Ancak ilm öğrenme arzusu onu şehrinden çıkarttı ve hayatı her tarafında seyahat ederek önce Buhara daha sonra Semerkant, arkasında Merv, Belh, Bağdat ve İran gibi bölgeler de kültür seviyesini yükseltti Bağdat ’a vardığında 40 yaşını geçmiş olan Farabi burada mantık ve felsefe ilmini öğrendi 20 sene dek burada yaşayan Farabi eserlerinin çoğunu da burada kaleme aldı ve 941 yılında Dımaşk ’a gitti İlerlemiş yaşına rağmen 948 yılında Mısır ’a gitti ve 2 sene sonra 950 yılında 80 yaşlarındayken hayatını kaybetti

ŞAHSİYETİ
Maddiyata önem vermeyen, şöhret ve gösterişten nefret eden Farabi, ruhun ve ahlakın temizliğinin her şeyden üstün olduğunu düşünmektedir İlim ve sanat adamlarına büyük bedel verirdi Hayatı baştan başa münzevi bir yaşam yaşadı, hiç evlenmedi ve mal mal edinmedi

Şöhretten dehşet etse de yaşarken büyük bir şöhrete kavuşmuş olan Farabi ‘ ’Muallimi Sani ’ ’ sıfatı ile anılmaktaydı her zaman mütevazi bir şahsiyet sergileyen Farabi, ona ‘ ’Sen mi daha bilginsin, Aristo mu? ’ ’ diye sorulunca ‘ ’Eğer Aristo ’ya yetişseydim onun en seçkin talebelerinden olurdum ’ ’ Diyerek bunu kanıtlamaktadır

İLMİ BİRİKİMLERİ
Yaşadığı dönemde ilimlerin tasnifini yapmış ve her ilmin tanımını, teorik ve pratik açıdan değerini belirtmiştir İlimleri başlıklandıran filazof; dil, mantık, matematik, fizik ve metafizik, son olarak uygar ilimler adları aşağıda bilgilerini açıklamıştır Ayrıca ilim ve sanatları taşıdıkları bedel açısından da sınıflandırmıştır En büyük başarısını Mantık ’da gösteren Farabi, dil ile mantık aralarında sıkı bir ilişki kurmuştur Ona tarafından dil bilgisi kusursuz konuşmanın, mantık da içten düşünmenin kurallarını vermektedir

Felsefedeki düşüncesi ise varlık olarak varlığın bilgisidir Yani tüm kainatı kaplayan bir ilimdir Zaten Farabi, ‘ ’Filozof ’un yapması gereken şey kendi gücü ölçüsünde Allah ’a benzemektir ’ ’ diyerek filozofun fikren aydınlanarak Allah ’ın varlığının evrensel bilgisine sahip olmasını kastediyordu

Filozof varlıkları şu şekilde sınıflandırmıştır Onkoloji, KülliCüzi, VacibMümkin ve Sudur Teorisi Farabi ’nin fizik anlayışı ise kolay olsun birleşmiş olsun tabii cisimlerin ilkelerini, özelliklerini ve onlardaki değişimi sağlayan prensipleri içinde barındıran bir ilimdi

Farabi doğustan bilgi teorisini reddederek, yeni doğmuş bir çocuğun zihninin bomboş olduğunu savunur Us kavramını çoğu ayrı eserinde tüm boyutları ile incelemiş olan Farabi, aklı ameli ve nazari almak üzere ikiye ayırır

bunun dışında filozof faziletli bir hayatın ancak ideal bir toplumla gerçekleşebileceğini savunur Bu savında Eflatunun gerçekleşmesi imkansız devletinin izleri okunmaktadır

DİN FELSEFESİ
Farabi, din felsefesinin temel meselelerini şu şekilde sıralar;

Uluhiyyet, insan aklının ulaşabildiği en genel kavram varlık, en kutsal kavram ise Allah ’tır

Nübüvvet, bütüm semavi dinler vahye dayanır Peygamber, Allah kadar üstün yetenekler ile donatılmış, onun emir ve iradesinin insanlara ulaştırmakta görevlendirilmiş üstün bir kişilik olarak kabul edilir

Mead, insanın yapısında var olan ebediyet duygusu, onu ruhun ölümsüzlüğü fikrine ve ölümden sonraki ikinci bir hayatın varlığı üzerinde düşünmeye sevketmesidir

ESERLERİ
100 ’den pozitif eser yazmış olan düşünürün çoğu eseri diğer dillere de çeviri edilmiştir Esas eserlerine bakacak olursak; ElMedinetü ’lfazıla, EsSiyasetü ’lmedeniyye, Kitabü ’lMille, EtTenbih Sebili ’s Saade, Fusülü ’lUygar, ElCem Beyne reyeyi ’lhakimeyn, Risale Fima yenbagi en yükaddem kable teailümü ’lfelsefe, Fususü ’lhikem, Risaletü Zinnuni ’lKebir *