Evrensel Kod Nedir?

Evrensel kod, altyapı, yazılım ve dilden bağımsız olarak her yazı karakteri için bir sayı sunar

İlke olarak, bilgisayarlar sadece sayılarla işlem yaparlar Kelimelerin ve yazı karakterlerinin her biri için birer sayı atarlar ve böyle saklarlar Evrensel Kod keşfedilmeden önce, bu sayıları atamak için birçok şifreleme yöntemi vardı Ancak, tüm bu dilleri gösterebilecek, örneğin; Avrupa Topluluğu bünyesindeki tüm ülkelerin dillerini kapsayacak bir tek şifreleme yöntemi yoktu Bunun yanısıra, sadece İngilizcedeki harfleri, noktalama işaretlerini ve teknik sembolleri kapsayan tek bir şifreleme yöntemi de bulunmamaktaydı

Bu şifreleme yöntemleri kendi aralarında çelişmektedir İki farklı şifreleme, aynı sayıyı iki farklı karaktere vermiş olabilir ya da farklı sayılar aynı karakteri kodlayabilir Bilgisayarlar, özellikle sunucular, birçok şifrelemeyi desteklemek zorundadırlar; veriler, farklı şifreleme ve altyapılardan geçerken bozulma riski taşırlar

İşin oldukça teknik kısımlarını açıklamak yerine bizim için anlam ifade eden pratik uygulamalara geçelim Bir web sayfasında göstermek istediğimiz karakterlerin doğru görünmesi için sayfamıza eklememiz gereken kod aşağıdaki gibidir :

Kod:



Bu ifadenin ne anlattığını ve nerede yer alması gerektiğini inceleyelim Bilindiği üzere HTML yapısı iki kısımdan oluşur: baş ve gövde yani head ve body Diğer dinamik diller için de yapı aynı kalmaktadır Burada sayfanın tamamına etki edecek olan açıklamaları head takıları arasında belirtmek gerekir Bu durumda sayfanın karakter kodlaması tam olarak burada yer almalıdır Bu cümlenin tam anlamına gelirsek belgenin içerik tipi olarak text kullanıldığı ve bunun html olarak yorumlanması gerektiğini anlıyoruz Sayfanın kodlanması içinse UTF8 kullanılmış


UTF8 yani evrensel kodlama kullanmasak ne olur?

Sorunun cevabına geçmeden önce geleneksel metodlara göz atmak yerinde olur Sayfada görünmesini istediğimiz karakterler genellikle bir lisanın öğeleridir Yani İngilizce, Fransızca veya bir başka lisanın alfabesi olabilir Bu durumda hangi lisanı sayfada göstermek istersek o lisana ait karakter setinin bulup sayfanın baş kısmında belirtmeliyiz Aşağıda bazı örnekler var:

Kod:
Türkçe(ISO) Arapça(Win) Orta Avrupa(ISO) İngilizce, Fransızca vs



Açıkça görülüyor ki kodlamak istediğimiz farklı lisanların farklı charset kodları var Bazı lisanlar benzerlik gösterdiğinden çeşitli gruplamalar yapılmış ve tek kod kullanılıyor olsa da bu metod başta belirtilen soruna çare bulamıyor Aynı sayfada hem Arapça hem de Türkçe karakter kullanmak istersek ne yapacağız Ya da Japonca ve Rusça aynı sayfada gösterilebilir mi? Sorunun yanıtı klasik yöntemlerle hayır olarak cevaplanabilir Bu noktada yardıma evrensel kodlama geliyor ve bu durumu mümkün kılıyor

Evrensel kodlama ile aynı sayfada farklı lisanları göstermek mümkün oluyor Ayrıca özel hazırlanmış klavyeler ile matematiksel ifadeleri de yazmak mümkün Bütün bu farklı karakterler UTF8 sayesinde aynı sayfada görünebiliyor Tabii işin can alıcı bir noktası daha var Eski stil kodlama ile türkçe karakterlerin aslında latin alfabesinde olmayan ya da özel işaretli harflerin de gösterimi için oldukça karışık olan harf ve rakam dizgileri kullanmak gerekiyordu Mesela Ş harfini yazmak için Ş küçük ş içinse ş yazmak gibi

Elbette istediğimiz harf için gerekli olan dizgileri bize sağlayan kitaplar, kataloglar var ancak bunlara bakmak işi yavaşlatacağından en uygunu yazdığımız karakteri olduğu gibi kabul eden bir sisteme geçmektir Gerçekten de şu anda okuduğunuz sayfanın kaynak koduna bakarsanız yazdığımız Türkçe karakterlerin rakam ve harf dizgileri yerine; görünümünü bildiğimiz haliyle durduklarına tanıklık edeceksiniz Böylece özel harflerin gösterimi için fazla çabaya girmemiş oluyoruz


İşin özü nerede peki?

Bu noktada durup işin biraz teknik detayını vermekte fayda var Çok farklı lisanlara (güncel ve tarihi diller, resim ve sembol dilleri de dahil) ait karakterlerin aynı sayfada gösterilmesi bir yana, matematik sembollerini de hesaba katalım; ayrıca para birimlerini de unutmamak lazım; peki ya noktalama işaretleri; ya da müzik notaları Ne kadar çok sembol oldu değil mi? Bu kadar sembolin kodlaması nasıl mı oluyor Unicode Transformation Format kullanarak 1 milyondan fazla karakter kodlanabilmektedir Sıklıkla kullanılan 65536 karakterin kodlaması bu 1 milyondan fazla kodlamada ilk sıralarda yer almaktadırlar

Sonuç

Uygun coğrafi bölgede uygun yazılımlar ile Unicode kodlaması yapılmış bir sayfadaki karakterleri sorunsuz izlemek mümkün olmaktadır Gerekli olan tek şey belgenin karakter setini UTF8 olarak ayarlamak Yazar: Deniz Kumsal Obuz