Evrendeki En Eski Yıldızlardan Biri Keşfedildi

Bilim insanları 16 bin ışık yılı uzaklıkta kırmızı dev bir yıldız keşfetti. Kırmızı devin "Popülasyon II" diye sınıflandırılan, kainattaki birinci yıldızlardan biri olduğu düşünülüyor.




Fotoğrafta yeni keşfedilen SPLUS J2104-0049 yıldızına benzeyen kırmızı dev L2 Puppis görülüyor (Avrupa Güney Gözlemevi)

Büyük Patlama'dan sonra cihan, bugün bilinen ve gözlemlenen yıldızlarla dolu ihtişama sahip oldu. Uzmanlar bu yıldızlara dair çok şey öğrense de kainatın en eski yıldızları hala keşfedilmeyi bekliyor.

Bugünün yıldızları Popülasyon I diye isimlendiriliyor. Bunların metal açısından çok güçlü yıldızlar olduğu biliniyor.

Fakat cihan çok gençken doğan, eski yıldızların metalikliği çok az. Popülasyon II diye sınıflandırılan bu yıldızlara "ultra metal fakiri" ismi veriliyor.

Bunun nedeni, yıldızlar ortaya çıkmadan evvel kainatta ağır elementlerin bulunmamasıydı. Çünkü cihan çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşan bir cins çorbaya benziyordu. Lakin birinci yıldızlar oluştuğunda çekirdeklerindeki termonükleer füzyon sayesinde daha ağır elementler de ortaya çıktı.

Popülasyon III gizemini koruyor



İşte bu nedenle Popülasyon II yıldızları elde edebildikleri metali Popülasyon III diye sınıflandırılan en eski yıldızların süpernovalarından aldı. İlkel kozmosta ışıkları açan Popülasyon III yıldızları ise gizemini koruyor.

Günümüzdeki yıldız oluşum süreçleri bu birinci yıldızların nasıl bir ortaya geldiğine dair kimi ipuçları veriyor lakin onlardan birini bulana kadar bilim insanları sadece varsayımlarına dayanabiliyor.

Başka yandan en değerli ipuçları Popülasyon II yıldızlarından geliyor. Bu sınıf, Popülasyon III'ü izleyen sonraki birkaç jenerasyonu kapsıyor.

Öbür yandan bilim insanları, yıldızların yaydığı ve içindeki elementlerin kimyasal parmak izlerini içeren ışık spektrumunu tahlil ederek bir yıldızın bileşimini anlayabiliyor.

"Popülasyon III yıldızlarına dair bilgimizi artıracak"



Independent Türkçe'den Çağla Üren'in derlediği habere nazaran, ABD Ulusal Bilim Vakfı'ndan araştırmacılar, bu teknikle SPLUS J210428-004934 ismini verdikleri Popülasyon II yıldızını tespit etti.

Kelam konusu kırmızı dev, "ultra metal fakiri" bir yıldızda görülen en düşük karbon düzeyine sahipti. Bu da yıldızı son derece ilgi cazibeli kılıyordu.

Yıldızın nasıl oluştuğunu anlamak isteyen araştırmacılar, teorik modellemeye başvurdu.

Bunun sonucunda yıldızda görülen karbon ve öbür element düzeylerinin, lakin Güneş'in kütlesinin 29,5 katı büyüklüğündeki tek bir Popülasyon III yıldızının yüksek güçlü süpernovası tarafından oluşturulabileceği anlaşıldı.

Bu da bilim insanlarının uzun müddettir anlamaya çalıştığı Popülasyon III yıldızları açısından kıymetli bir ipucu manasına geliyor.

Araştırmanın müellifleri, bunu şöyle açıklıyor:

S-PLUS fotometrisiyle belirlenen ultra metal yoksulu yıldızlar, Popülasyon III yıldızlarına dair bilgimizi büyük ölçüde artıracak ve bugün galaksimizde hala yaşayan ve metal içermeyen, düşük kütleli bir yıldız bulma mümkünlüğünü mümkün kılacaktır.