Ethem Sancak zirveye işte böyle çıktı

Türkiye’nin silah sanayi büyük bir değişim geçiriyor. Bundan yalnızca 10 yıl evvel yükle kamu kuruluşları tarafından yapılan silah üretimi bugün Ethem Sancak’ın BMC’si ve Erdoğan’ın damadı Selçuk Bayraktar’ın şirketleri eliyle yürütülüyor.

Öte yandan iktidar medyası bu durumu daima "yerli ve ulusal silah sanayii atılımı" diye duyursa da, silah endüstrinin omurgası olan Makine Kimya Enstitüsü (MKE) azalan kârlılığı ve satışlarıyla gitgide küçülüyor, çalışan sayısı azalıyor. 1993 yılında Türkiye’nin en büyük 10’uncu sanayi kuruluşu olan MKE yıllar içinde listedeki yerini kaybetti. 2012 itibariyle birinci 100 listesinden de çıkan MKE, 2018’de Türkiye’nin en büyük 133’üncü sanayi kuruluşu olabildi.

1993'TE EN BÜYÜK 10'UNCU SANAYİ KURULUŞUYDU



BirGün’den Ozan Gündoğdu’nun haberine nazaran; İSO500 listesine nazaran 1993 yılında MKE, Türkiye’nin en büyük 10’uncu sanayi kuruluşuydu. O yıllarda en büyük 10 sanayi kuruluşunun 7’si kamuya aitti. MKE de Türkiye’nin devleriyle anılıyordu ve 11 bin 293 çalışanı bulunuyordu.

Vakit içindeki özelleştirme siyasetleri en büyük birinci 10’da hiç kamu şirketi bırakmadı, bu tahribattan MKE de hissesini aldı. MKE’nin bugün 5 bin 579 çalışanı bulunuyor. Üstelik çalışan sayısı azalmaya devam ediyor.

MKE 1993'TE DEVLERLE ANILIYORDU

1993'te en büyük 10 sanayi kuruluşu:

1-TÜPRAŞ: KAMU

2-Türkiye Elektrik Kurumu: KAMU

3-TEKEL: KAMU

4-TOFAŞ: ÖZEL

5-ARÇELİK: ÖZEL

6-OYAK: ÖZEL

7-Türkiye Şeker Fabrikaları: KAMU

8-Ereğli Demir Çelik AŞ: KAMU

9-PETKİM: KAMU

10-Makine Kimya Enstitüsü (MKE): KAMU



SATIŞLARA NAZARAN BÜYÜKLÜK SIRALAMASI

BMC MKE

2015 Birinci 500’de değil 130’uncu

2016 137’nci 121’inci

2017 79’uncu 131’inci

2018 61’inci 133’üncü

MKE'NİN YILLARA NAZARAN ÇALIŞAN SAYISI:

1993: 11 bin 293

2018: 5 bin 579 

MKE 2000’li yıllarda da büyümeye devam etti. Lakin 2012 ile 2015 ortasında satışlarından elde ettiği gelirler de azalmaya başladı. Azalma üstelik enflasyona karşın lira cinsinden yaşandı. İSO500 listesindeki sırası da gerilemeye başladı. Kurum 2012’den sonra hiç birinci 100’e ismini yazdıramadı. Üretimden satışlarla elde ettiği gelirler de hem tahlil sürecinin tesiri hem de özel şirketlerin teşvik edilmesiyle azalmaya başladı. Bu yıllar ortasında ise özel şirketlerin silah sanayii büyüme başladı. Lakin tahlil süreci bittikten sonra da kurumun gelirleri 2000’li yıllardaki düzeyine dönemedi.



2011 satış geliri: 762,8 milyon lira

2012 satış geliri: 720,4 milyon lira

2013 satış geliri: 738,4 milyon lira

2014 satış geliri: 658 milyon lira

SANCAK VE BMC'NİN YÜKSELİŞİ

2014'te iktidara yakın Star ve Akşam Gazeteleri'nin işvereni olan Ethem Sancak, o yıl Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) elinde olan BMC'yi ihaleye tek başına girerek satın aldı.

Sancak'ın o devir BMC için TMSF'ye ödediği bedel yalnızca 752 milyon liraydı. Öte yandan BMC, Ethem Sancak tarafından satın alındıktan sonra tabir yerindeyse uçtu. 752 milyon liraya üzerindeki yerin da altında bedelle satın alındığı argüman edilen BMC'nin 2018 yılındaki satış geliri tam olarak 2 milyar 676 milyon TL olarak gerçekleşti.



Yalnızca 752 milyon liraya alınan şirketin faal büyüklüğü ise 6 milyar 869 milyon liraya ulaşmış durumda. İSO500 listesine 2016'da 137'nci sıradan süratli giriş yapan BMC, yıllar içinde tepeye yükselmeye başladı.

Kamuya ilişkin MKE her geçen gün gerilerken, Saray'a olan aşkını her fırsatta lisana getiren Ethem Sancak'ın BMC'si İSO500 sıralamasında 2017’de 79’uncu, 2018’de ise 61’inci sıraya yükseldi. Tıpkı yıllarda TSK’ye silah üretmek için kurulan MKE listede her yıl geriledi.