Eski Turklerde Devlet Nedir?

Turkler orta asya etnik guruplarından birisinin adıdır Bolgede turklerden başka Cecen, cerkez, abaza, kırgız, ozbek, azeri, tacik, moğol, tatar, peştu, farsi ve bolşevik ırklar bulunmaktadır

Bolgede eski cağlarda cin hanedanlığı egemenken zaman zaman diğer ırklarında gucu ellerine gecirdiği olmuştur Devlet anlayışları daha cok adet ve geleneklere bağlıydı Kabile hayatı hiyerarşisi gecerli idi

Bilindiği gibi Orta Asya Turk devletlerinde hukumdarlar Tanhu (Shanyu) Kağan Han Yabgu İdikut İlteber gibi unvanlar taşır ve devlet başkanı olarak devlet teşkilatının en ustunde yer alırlardı Hanın başlıca gorevleri devleti duzenlemek varlığını korumak ve surdurmek halkın refahını sağlamak ve devletin sınırlarını genişletmek olarak tanımlanabilir

Han butun bunları yaparken eski Turklerde kanun demek olan Tore ye (Toru) uymak zorundadır Torenin kaynağı ise halk han ve kurultay dır Bu bakımdan Han yuksek ve tek otorite olmakla birlikte toreye –yani halka ve kurultaya bağlı olmak zorunda idi ki bu bize Turk devletlerinin birer meşrutiyet olduklarını gostermektedir

Hakan seciminin Toy tarafından yapılması ve hanlığın kabul edilerek meşrulaştırılması da bunu gostermektedir

İşte devlet meclisi Toy handan sonra devletin ic ve dış butun sorunlarının goruşulup kararlaştırıldığı yuksek bir kurul organdır Han Toyun aldığı kararların hepsine uymak zorunda değilse de onun kararlarını dikkate almak zorundaydı Kimi zaman Toy hanın uygulamalarını kabul etmeyebilirdi