Erdal Sağlam: KOBİ’lerde batık oranı yüzde 10’u aştı

Bankacılar, iktisat idaresinin ticari kredileri artırmak için yaptığı baskının devam etmesini bekliyor. Bu kapsamda zarurî karşılık düzenlemesinde, önümüzdeki günlerde bir değişiklik yapılacağı varsayım ediliyor.

Bir müddettir yapılan tartışmaların tekrar alevlendiği ve yeni bir düzenleme beklentisinin arttığı gözleniyor. Bilgi veren bankacılar, kredilerin artırılması için yapılan düzenleme nedeniyle, daha düşük karşılık tutma imkânından faydalanmak için, kredileri artırdıklarını söylediler. Fakat özel bankaların ticari krediden daha çok kişisel kredi vererek artış sağladığını hatırlatan bankacılar, hükümetin ise ticari kredilerin, bilhassa de KOBİ kredilerinin artırılması baskısının devam ettiğini hatırlattılar. Bankaların sağlam gördükleri büyük işletmelere kredi vermek istedikleri fakat bunlardan fazla talep gelmediği ortada.



KOBİ kredilerinin artırılmasına ise özel bankaların sıcak bakmadıkları, zira bu seviyedeki işletmelerin önemli zorluk içinde bulundukları, önümüzdeki devir için de işlerinin düzeleceği konusunda umut vermedikleri kaydediliyor.

İktisat idaresi kredilerde toplam yüzde 15 oranında artış sağlayan bankalara daha düşük mecburî karşılık uyguluyor. Bu hesap yapılırken ferdi kredi artışının lakin yarısı hesaba katılıyor. Buna karşın özel bankaların ferdî kredilerdeki artışa yüklenmesi ise iktisat idaresinde birçok açıdan tedirginlik yaratmaya başladı. Bu nedenle kişisel kredi artışının hesaplamadaki tartısının yapılacak yeni düzenleme ile yüzde 30’a, hatta yüzde 20’ye kadar indirilebileceği belirtiliyor. Hükümetin niyeti ve sayılara bakarak bir müddettir bu türlü bir düzenlemeyi bekleyen bankacıların, son günlerde beklentileri arttı.

TÜKETİM ARTIŞI VE ENFLASYON TELAŞI

Hükümetin ferdî kredilerdeki artış suratından huzursuz olmasının en büyük nedenlerinden biri iç tüketimdeki artışa ve enflasyona yansıma tehlikesi.

Bu yılın birinci 45 gününde ferdî kredilerde 27 milyar TL’lik artış olurken, bunun 9 milyar TL’sini kamu bankaları, 18 milyar TL’sini öbür bankalar sağlamış. Ticari kredilerde birebir devirde 41 milyar TL’lik artış sağlanırken, bunun 31 milyar TL’si kamu, 10 milyar TL’si ise öbür bankalarca verilmiş.



Bankacılar ferdî kredilerdeki artışın çok hızlandığını belirtirken, Merkez Bankası’nın 13 haftalık ortalamaları baz alarak yıllıklandırılmış artış suratı varsayım ettiğini, bu hesaplamada ferdî kredilerdeki artış suratının yüzde 30’u geçtiğini hatta 40’a kadar çıkabileceğinin beklendiği bilgisini verdiler.

Bu süratte artan ferdi kredilerin, son aylarda artan ithalat da göz önüne alındığında, tekrar cari açık sorunu yaratmasından korkuluyor. Kurlardaki görece istikrarla birlikte, tüketim malı ithalatının arttığı, kişisel kredilerdeki artışın ithalatı hızlandırıcı rol oynadığı kaydediliyor. Özcesi; bir yandan cari açık sorununu büyütme, öte yandan talep yoluyla enflasyonun kamçılanması tehlikesi, iktisat idaresini aşikâr ki kişisel kredilerdeki artış suratını yavaşlatmaya yöneltecek.

KOBİ KREDİLERİNDE BATIK YÜZDE 10’U AŞTI

Bankaların batık kredi tablosuna bakıldığında, bankaların neden kişisel kredileri tercih ettiği açıkça gözüküyor. 2019 sonunda yüzde 5.6 oranına çıkan takipteki kredilerin toplam kredilere oranında, kişisel kredilerdeki batık yüzde 3.4. Buna karşılık kurumsal kredilerdeki batık kredi oranı ise yüzde 6.2’yi buluyor.

KOBİ kredilerine bakıldığında ise 2019 sonunda batık oranının yüzde 10.1 olarak gerçekleştiği görülüyor. Bankacılar 2 yıl evvel bir furya halinde verilen “Hazine Garantili KGF” kredilerinin ise devlete ziyan yazılmasın, tedirginlik büyümesin diye daima olarak yüzdürüldüğünü, yani mecburî olarak birkaç kere tekrar yapılandırma yapıldığını, bunun batık oranlarına yansımadığını da çok yakından biliyorlar.

Hasılı; kamu bankaları KOBİ’lere de kredi vermek zorunda bırakılsalar da özel bankalar KOBİ kredilerine, makro ekonomik gidişata ait tasalarının da tesiriyle sıcak bakamıyorlar.

Motamot faizde olduğu üzere, kredilerde de kamunun zorlamalarının geçmişte çok olumsuz sonuçlar doğurduğunu daima birlikte gördük. Bankacılar da bunu görüyor.

Cumhuriyet