Epilepsi hakkında doğru olarak bilinen yanlışlar

Epilepsi hakkında toplumda doğru olarak bilinen yanlışlar

Epilepsi nobetleri her yaşta gorulse de sıklıkla cocukları ve ileri yaştaki bireyleri etkiliyor

Halk arasında sara hastalığıolarak da bilinen epilepsi, beyin hucrelerinin ceşitli nedenlerle normal olmayan elektriksel boşalması ile ortaya cıkan tekrarlayıcı, beyine ait kontrol dışı hareket bozuklukları olarak nitelendiriliyor Tum dunyada olduğu gibi ulkemizde de nufusun yaklaşık yuzde 1’inin epilepsi hastası olduğu biliniyor


Epilepsi nobetleri her yaşta gorulse de sıklıkla cocukları ve ileri yaştaki bireyleri etkiliyor Bu hastaların coğunda nobetlere yol acacak etkenler saptanamıyor Bazılarında ise kafa travmaları, menenjit, yuksek ateş ile seyreden hastalıklar ve beyin tumorleri gibi beyin dokusunu etkileyen etkenler saptanıyor Epilepsi, hastaların sağlığı kadar sosyal yaşamını da olumsuz yonde etkileyen bir hastalık Cunku epilepsi hakkında ‘zihinsel bir bozukluktur’ gibi toplumda ‘doğru’ olarak bilinen hurafeler bu hastaların sosyal cevreden uzaklaşmalarına, kendi iclerine kapanmalarına ve toplum tarafından kabul gormemelerine neden olabiliyor Ayrıca ‘nobetler mutlaka şiddetli kasılmalarla seyreder’ veya ‘nobet sırasında soğan koklatılması gerekir’ gibi yanlış bilgiler de tablonun daha da ciddileşmesine neden olabiliyor

Epilepsi hakkında toplumda ‘doğru’ olarak bilinen ‘yanlışlar’, hastaların sosyal yaşamını adeta kabusa donuşturduğu gibi hatalı uygulamalar, tablonun daha da ciddileşmesine yol acabiliyor İşte, epilepsili hakkında doğru bilinen 7 yanlış bilgi!


YANLIŞ: EPİLEPSİ COCUKLUK CAĞI HASTALIĞIDIR

DOĞRU: Epilepsi genellikle doğum travmasına bağlı olarak doğumdan hemen sonra veya cocukluk cağında ortaya cıkıyor ve yakınmalar ergenlik doneminde azalıyor Ancak daha once hicbir sağlık sorunu olmayan kişiler de, gecirmiş oldukları trafik kazası, kurşun yaralanmaları, menenjit veya beyin tumorleri gibi nedenlerle erişkin yaşta da epilepsiye yakalanabiliyor Ustelik gunumuzde omrun uzamasıyla birlikte epilepsi artık ileri yaşlardaki kişilerde cocuklardan daha fazla goruluyor Bu hastalığın gorulme oranı ozellikle 65 yaşından sonra hızla yukselişe geciyor

YANLIŞ: EPİLEPSİ ZİHİNSEL BİR BOZUKLUKTUR

DOĞRU: Epilepsinin zihinsel bir bozukluktan kaynaklandığı veya hastalık ortaya cıktıktan sonra zihinsel kapasite kaybına yol actığını duşunuluyor Oysa epilepsinin zihinsel bozukluklarla bir ilgisi yok ve ancak istisna sayılabilecek durumlar dışında zeka gerilemesine yol acıyor Hatta epilepsili hastalar arasında Buyuk İskender, Julius Caesar, Fyodor Dostoyevsky, Socrates, Napoleon Bonaparte, Vincent Van Gogh gibi cok zeki isimler de bulunuyor Epilepsili cocuklar arasında zihinsel ozurlulerin sayısının normal populasyona gore daha fazla olmasının nedenini ise şoyle acıklamak mumkun: Epilepsi genellikle doğum travması gibi beyin hasarının bir sonucu olarak ortaya cıkıyor Eğer ciddi bir hasar meydana gelirse, doğal olarak bundan zeki gelişimi de olumsuz yonde etkileniyor Yani, zeka duzeyindeki geriliğin kaynağı epilepsi olmuyor, tam aksine zekadaki geriliğe yol acan beyin hasarı epilepsiyi oluşturuyor Aynı şekilde dikkatin dağılması aşırı sinirlilik, cekingenlik gibi davranış bozuklukları da epilepsiden değil, bu nobetlerin temel nedeni olan beyin hasarından kaynaklanıyor

YANLIŞ: NOBET MUTLAKA KASILMALARLA SEYREDER

DOĞRU: Epilepsi denilince hemen hepimizin aklına ‘sert kasılmalar ve ağızdan akan salyalar’ ile gelişen nobet tabloları geliyor Ancak ‘boşluk nobeti’ olarak adlandırılan ve belirtilerin cok silik olduğu nobetler de var Orneğin bazı epilepsi nobetlerinde hasta hantal ve yorgun gorunebiliyor, cok az konuşuyor ve adeta bir kukla gibi hareket ediyor Bazı nobet turlerinde ise aniden dalarak cevreyle irtibatı koparıyor Saniyeler sonra da ‘bana ne oldu’ deyip, yaşadığı nobeti hatırlamayabiliyor Bazı epilepsi nobetleri de sadece el titremesi veya aniden yerinden sıcrama şeklindeki belirtilerle seyrediyor Eğer bu belirtiler dikkat alınmaz ve doktora başvurulmazsa epilepsi nobetleri zamanla beynin kasılmasıyla seyreden tehlikeli nobetlere donuşebiliyor

YANLIŞ: NOBET SIRASINDA HASTANIN AĞZINA BİR ŞEY SOKULMALI

DOĞRU: Nobet sırasında dilini ısırmasını onlemek icin hastanın ağzına sert bir cisim yerleştirmek gerektiğine yonelik yanlış bir bilgi daha var Oysa nobet geciren hastanın ağzına kesinlikle bir cisim konulmamalı Aksi halde dişler kırılabileceği gibi boğaz bolgesine kacabilecek bir cisim hastanın nefes almasını onleyerek hayatını tehdit edebiliyor Bu nedenle nobet sırasında; kusma ve salyalar solunum yolunu tıkayabileceği icin hasta yan yatırılmalı, başını carpmaması icin altına yastık konulmalı, cevresindeki zarar verici eşyalar uzaklaştırılmalı, rahat soluk alabilmesi icin varsa kravatı gevşetilmeli ve gozlukleri cıkarılmalı En onemlisi de nobet 5 dakikadan uzun surerse mutlaka bir ambulans cağrılarak hastanın sağlık merkezine ulaştırılması sağlanmalı

YANLIŞ: SOĞAN KOKLATMAK HASTAYI AYILTIR

DOĞRU: Nobet geciren hastayı ayıltır duşuncesiyle ‘soğan koklatmak’ da yaygın olarak yaptığımız hatalardan biri Soğan koklatmak epilepsi nobeti geciren hastayı ayıltmadığı gibi, solunum yolunu kapattığı takdirde hastanın nefes almasını da onleyerek hastanın hayatını tehdit edebiliyor

YANLIŞ: HASTALARIN SPOR YAPMALARI SAKINCALI

DOĞRU: Halk arasındaki yaygın inanışın aksine epilepsili hastaların spor yapmalarında bir sakınca yok Tabii futbol, voleybol ve basketbol gibi kalabalıkta oynanan ve risk icermeyen spor turlerini yaptıkları takdirde Epilepsili hastaların dağcılık, kaya tırmanışı, araba yarışları ve yuzme gibi riskli spor turlerinden ise uzak durmaları gerekiyor

YANLIŞ: TEDAVİ EDİLEMEZ BİR HASTALIKTIR

DOĞRU: Halk arasında epilepsinin yaşam boyu surduğu ve tedavi edilemediğine dair bir inanış var Ancak yaygın inanışın aksine epilepsi tedavi edilebilen bir hastalık İlac tedavisi ile epilepsili hastaların yuzde 60’ında nobetler tamamen durdurulabiliyor Geriye kalan ve tedaviye direncli epilepsi olarak adlandırılan grupta ise ilacla tedaviye yanıt alınamıyor Bu hastalarda da cerrahi operasyona başvuruluyor