Enerji şirketleri, krizi bekleyerek geçiriyor

Enerji şirketleri, krizi bekleyerek geçiriyor 1549326528 1549326528 enerjisirketlerikrizibekleyerekgeciriyor5c58d8c495408enerjisirketlerikrizibekleyerekgeciriyor5c58d8c495408 http:imagesihlassondakikacomresimkljkj%28143%29 Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, ekonomik krizin bir dönemin kapandığı yeni bir dönemin başladığı anı ifade ettiğini belirterek, Bir dönem kapandığı doğrudur, ancak yeni bir dönem hemen şimdi başlamamıştır Yani hala belirsizliklerin devam ettiği bir dönemi yaşıyoruz Onun için yatırımdan sözünden dönme değil, bekleme, bir arz daha bankalarla röportaj, öngörülebilir bir piyasaya geçişi umma gibi bazı değerlendirmeler olabilir Fakat bilin fakat, Türkiye'de krizi fırsata dönüştürebilecek temel unsurlar vardır, bunların başında da enerji piyasası gelmektedirdedi EPDK Başkanı Hasan Köktaş, 2008 yılı değerlendirmesi ve yılına ilişkin hedeflerine ilişkin Cuma günü Monec Otel'de bir basın toplantısı düzenledi 2008 yılının dünyadaki parasal krizin etkisi aşağı geçtiğini belirterek, enerji sektörü açısından da son derece hareketli bir sene olduğunu kaydetti Yatırımların seri devam ettiğini de bildiren Köktaş, bununla birlikte 2008'in fazla fiyat hareketlerinin olduğu bir yıl olduğunu söyledi Hem petrol hem de doğalgazda önemli fiyat hareketlilikleri olduğunu açıklayan Köktaş, petrolün aynı yıl içinde tarihinin en yüksek bununla beraber da asgari fiyatlarından birine ulaştığını hatırlattı 2008 yılında enerji piyasalarında derinlik oluşmaya başladığını da belirten Köktaş, özel sektör payının gitgide artarak artmaya başladığını ve özlem ettikleri rekabetçi piyasayı oluşturmaya karşın çok önemli adımlar atıldığını söyledi Halen özel sektörün elinde 20 milyar doların üstünde devam etmekte olan yatırım bulunduğunu ve bunun yaklaşık 22 bin megavat gücündeki bir kurulu gücü, elektrik üretimi açısından da 112 milyar kilowatt saatlik (kWh) bir enerji üretimine denk geldiğini kaydetti yılının ise uluslararası parasal krizin etkilerini reel sektörde göstermeye başladığı bir yıl olacağını ifade den Köktaş, Çünkü 2008'in son iki çeyreğinde bu başlamıştır Bir tedarik daha devam edecektir Hepimiz biliyoruz fakat bu parasal kriz ABD merkezli bir krizdir Bu krizin kaynağı olan enstrümanlar ve ülkeler vardır Fakat bununla birlikte bu krizden etkilenen ülkeler vardır Ülkemiz de bu krizden etkilenen ülkelerden bir tanesidir Lakin barındırdığı fırsatlarla krizi fırsata dönüştürebilecek nadir ülkelerden de bir tanesidirdiye konuştu SEKTÖRLE RANDEVULAŞMA TOPLANTILARI 14 OCAK'TA BAŞLAYACAK Köktaş, 14 Ocak tarihinde petrol sektörü ile başlayacak olan ve Mart ayının ortasına dek devam edecek olan 'Özel Sektörle Randevulaşma Toplantıları' yapacaklarını bildirdi Köktaş, toplantılarda 2008 ve yıllarını değerlendireceklerini, aynı zamanda sektör taleplerini dinleyeceklerini ve EPDK olarak isteklerini dile getireceklerini söyledi Köktaş, Bu toplantıları yaparak sektörümüze krize aleyhinde daha dirençli ışık halkası getirmeye çalışıyoruzdedi Bu yıl elektrik ve doğalgaz sektöründe derinliğin artacağını gösteren Köktaş, Elektrik sektörümüzde dağıtımın takriben yüzde 98'u kamunun elindeydi Son dönem yapılan özelleştirmelere, tayin edilmemiş olanlar da dahil, yaklaşık özel sektörün payı yüzde 25'lere ulaşmış oluyor Yani daha rekabetçi bir piyasa oluşturmaya yönelik çalışmalarımız seri bir şekilde devam edecek Olabildiğince özel sektörümüz payını artırarak rekabetçi koşulları oluşturmaya çalışacağız Yani monopol piyasalardan, rekabetçi, fazla oyunculu bir piyasaya geçiş çalışmaları devam etmiş olacakdiye konuştu Elektrik üretiminde de yüzde 83 kamunun elindeyken, süratli bir şekilde özel sektörün payının arttığını gösteren Köktaş, 'da da bu artışın devam edeceğini kaydetti BOTAŞ'IN PAZAR PAYININ DÜŞÜRÜLMESİ Doğalgazın miktar ayağında yalnızca BOTAŞ'ın faaliyet gösterdiğini andıran Köktaş, EPDK'nın verdiği lisanslarla yılında özel sektörün de kontrat devirlerinden kaynaklanan doğalgaz alımlarına başlamış olacağını söyledi Köktaş, Dolayısıyla özel sektörümüz de ithalata başlamış olacak şu anda BOTAŞ'ın haricen iki tane özel sektör şirketimiz de (Shell, Bosphorus) lisanslarını almış durumdadır Dolayısıyla ithalata başlamış olacakdedi Köktaş, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda 2008 yılının sonuna kadar BOTAŞ'ın piyasa payının yüzde 20'ye indirilmesinin öngörüldüğünü anımsatarak, Maalesef bu, bugüne kadar gerçekleştirilememiştir Bunun için Enerji Bakanlığımız bir kanun tasarısı çalışması yapmakta ve buna tüm ilgili kurumların katkısıyla doğalgaz piyasasını daha rekabetçi koşullara ulaştıracak, dolayısıyla pat diye artı oyuncunun faaliyet gösterebildiği bir piyasa haline dönüştürecek incelemeler süratli bir şekilde devam etmektedir Bu konuya ilişkin biz de EPDK olarak kendi görüşlerimizi bakanlığa ilettikifadelerini kullandı Köktaş, BOTAŞ'ın ithalat kontratlarının yüzde 65'ini kanun gereği ilana çıktığını ancak yüzde 10'luk bir kısmının karşılık gördüğünü hatırlatarak, Gerekçelerini incelemek yerine biz sağlıklı, rekabetçi bir piyasayı oluşturmaya karşın çalışmalar yapıyoruz Biz aylar önce böyle bir çalışmayı yaparak, piyasanın nasıl olması gerektiği, ithalatın hür bırakılmasından tutun da, arz devirlerinin olabildiğince hızlandırılarak, koşullarının iyileştirilmesi ve kolaylaştırılmasına yönelik bir dizi tedbiri taşıyan kurulumuzda bir karar aldık ve Enerji Bakanlığı'na bir komite görüşü olarak bildirdikdedi GÜNEŞ YILI OLACAK, BILGIN FİYATI ARTACAK Köktaş, daha önce başvuruları gücenmiş olan rüzgar enerjisine ilişkin çalışmaların hukuki alt yapı olarak az kalsın bittiğini belirterek, komite olarak, rüzgar enerjisi başvurularını Elektrik İşleri Etüt İdaresi'ne (EİE) gönderdiklerini söyledi yılı güneş yılı olacakdiyen Köktaş, güneş enerjisi ile ilgili de yasal alt yapının fazla hızlı bir şekilde bu sene tamamlanacağını söyledi Köktaş, Enerji Bakanlığı'nda güneş enerjisinin satın alınması için belirlenen 55 centeuroluk tarifelerde değişim yapılacağını da belirterek, Bunu daha da yükseltmeye karşın egzersiz son aşamaya gelmiş durumda TBMM'ye sevk edildikten daha sonra ümit ederim bir yeni fiyat oluşmuş olacak ve güneş enerjisine olan ilgiyi, başvuruları artırmaya yönelik bir alıştırma olmuş olacak ve yılı içinde yasal daha aşağı yapı tamamlanır tamamlanmaz tatbik alabilecek noktaya gelmiş olacağız HES'lerle ilgili yoğun etkinlikler devam ediyor Bin 640 tanesi devam ediyor Halen yatırımı devam ediyor Bir kısmı çözümleme aşamasında bir kısmı da DSİ de ihale aşamasında da ayrıca hidroelektrik hem rüzgar keza güneş enerjisi üretimi açısından bir yenilenebilir enerji yılı olacağını söyleyebilirizdiye konuştu DENETİMLERE TEKNOLOJİ DESTEĞİ Köktaş, EPDK olarak teftiş faaliyetlerine de yılında olabildiğince sürat vereceklerini ve teftiş yöntemlerimizi değiştireceklerini kaydeden Köktaş, Yeni denetleme mekanizmalarını devreye koymuş olacağız Dolayısıyla daha kaynağından, daha elektronik ortamı, teknolojileri işin içine koyarak denetim mekanizmalarımızı da geliştirmiş olacağız bütçemizin yüzde 33'ünü kontrol faaliyetlerine ayırdık Dolayısıyla daha etkili bir denetim yılı olacakbiçiminde konuştu Buna yönelik TÜBİTAK'la bir alıştırma yaptıklarını bildiren Köktaş, Denetimin felsefesi şudur; sağlıklı bir piyasa oluşturma açısından hileli rekabetlerin ortadan kaldırılması, kalitesiz ürünü piyasaya girmesinin önlenmesi, hileli ÖTV'nin ortadan kaldırılmasına karşın değişikliklerdir Sadece teftiş yaklaşımımızda öbür bir unsur olacağını ifade edeyim Proje bazında ayrıntılı bilgi derhal vermiş olmayayımdedi Köktaş, kurumsal açıdan da bu yıl bazı değişiklikleri uygulamaya koyacaklarını söyledi ENERJİ ŞİRKETLERİ KRİZİ 'BEKLEYEREK' GEÇİRİYOR Köktaş, 'Kriz sebebiyle EPDK'ya lisans talebinde bulunanlardan finans bulamadığı gerekçesiyle başvurusunu geri çekenler oldu mu?' şeklindeki soru üzerine, şunları kaydetti: Krizin yatırımcılar üzerindeki etkilerini minimize etmek için ne yapabileceğimizi defalarca çalıştık 'Ben krizden dolayı bunu geri çekiyorum' dendiğini ben duymadım, fakat hepimiz biliyoruz ama, kriz itibariyle bir dönemin kapandığı yeni bir dönemin başladığı anı ifade ediyor Fakat bir dönem kapandığı doğrudur, fakat yeni bir dönem demin başlamamıştır Yani hala belirsizliklerin devam ettiği bir dönemi yaşıyoruz Onun için yatırımdan cayma yok, umma, bir miktar daha bankalarla mülâkat, öngörülebilir bir piyasaya geçişi umma gibi bazı değerlendirmeler olabilir Ama bilin fakat, Türkiye'de krizi fırsata dönüştürebilecek temel unsurlar vardır, bunların başında da enerji piyasası gelmektedir Çünkü önümüzdeki dönemde tanıdık olmayan anapara girişini hem ilk elden yatırım yoluyla keza de finansman paketleri aracılığıyla Türkiye'de yabancı anapara girişlerini hızlandıracak en önemli etmen enerji yatırımlarıdır Çünkü enerji yatırımlarının Türkiye'de öngörülebilirliği yüksektir Yatırım iklimi son derece iyidir Düzenlenmiş bir piyasa var İkincil mevzuatı oldukça sağlıklıdır Ve bununla beraber ürettiğiniz ürünün pazarda karşılık bulması mümkündür Satın alınamaması diye bir şey değil Böylesi bir daha alçak inşa dünyada sadece birkaç ülkede var Köktaş, Türkiye'de tereddüd ortamının kalkmasıyla yabancı sermayeyi en seri çekecek sektörün enerji sektörü olacağını da belirterek, Dolayısıyla da bundan daha sonra enerji Türkiye'de taşıyıcı sektörlerden bir tanesine olacak Bunu fazla net bir şekilde söyleyebilirimdedi ELEKTRİK DAĞITIM VE IMAL ÖZELLEŞTİRİLMESİ Elektrik dağılım ve üretim şirketlerinin özelleştirilmesi ile ilgili bir soru üstüne Köktaş, en önemli sorun olan hukuki daha aşağı yapının değiştirilerek özelleştirmenin alt yapısı açısından mümkün kılındığını belirtti Finansman paketlerinin hazırlanması konusuna bakıldığında ise, piyasada 'bekleyelim görelim' yaklaşımı olduğunu ifade eden Köktaş, şunları kaydetti: Bankalar için en riskli para eldeki paradır Bir lahza önce bankalar da eldeki paralarını finansman yapmaya karşın faaliyette bulunacaklar Buna mecburdurlar Milletlerarası piyasadaki bir arz iyileşmeyle beraber bankalar bu cins finansmana başlamış olacaklar Başladıklarında birincil yapacakları finansman paketleri daima enerji sektörüne olacak Hali hazırda dünyanın en büyük krizi yaşanıyor olmasına rağmen, enerji sektöründeki proje finansmanı hala devam ediyor Bir miktar zorluklar var, maliyetler yükselmiştir, bu doğrudur fakat kısa süre daha sonra bu eski haline dönmüş olacak Böyle olduğunda da keza bölüştürme keza üretim özelleştirmeleri hızla devam edecek Çünkü dağılım ve üretim şirketleri yatırımcı açısından alımlılık merkezidir Türkiye'de yatırım ortamı açısından dünyanın en yerinde ülkelerinden bir tanesidir Bütün bunları topladığımızda bu tereddüd ortadan kalktıktan sonradan bu özelleştirmelerin tam şipşak devam edeceğini ben düşünüyorum' AKARYAKITTA ÜCRET YÜKSEK Mazot fiyatları üzerindeki ödenti yükü ile ilgili bir soruya ise Köktaş, ÖTV veya ödenti rejimleri hükümetlerin bir politikasıdır Ben vergiyle ilgili 'şöyle tesir, şöyle netice oluşturuyor' diyemem Hepimiz sonuçlarını yaşıyoruz Bunu daha önce de söyledim Ama çıkıp ben ödenti rejimlerini tartışmam Ben yalnızca rekabetçi bir piyasayı oluşturmaya yönelik yapısal değişiklikleri tartışırım İlgili kuruluşlarda görüşürüz, hayata geçiririz Vergilerin yüksek olduğunu cümbür cemaat söylüyor, kişisel olarak ben de söylüyorum, Ama dediğim gibi aidat rejimini tartışarak biz bir yere varamayız Ücret rejimi hükümetlerin işidirdedi Mon 20 30 yıldır akaryakıtta vergi oranlarının takriben hep aynı olduğunu gösteren Köktaş, Bu dönem içinde de Türkiye'deki bütün siyasi partiler az kalsın iktidara gelmiştir Böyle baktığımızda anlaşılıyor fakat, bu önemli bir gelir kaynağıdır Dolayısıyla hükümetler çok ciddi şansın dönmesi yapmıyorlar Çünkü vergilerin büyük kısmı 34 kalemden alınıyor Biz EPDK vergiyi düşürün, artırın diyemeyizdedi NÜKLEER ENERJİ Köktaş, doğalgazdan sonradan nükleerde de Rusya'ya bağımlı ayla gelineceği yönündeki eleştirilerle ilgili de konuştu Köktaş, Enerji ülkelerin dış politika enstrümanı olmaktan çıkarılmalıdır Bunu yapamadığımız vakit irrasyonel fiyatlandırma geliyor, maliyet bazlı fiyatlandırma ortadan kalkıyor Ülkeler enerjiyi bir tabanca gibi, dış politika enstrümanı gibi kullandıkları zaman enerjinin esas itibariyle bir girdi, bir ara mülk, nihai bir tüketim ürünü olmaktan çıkıyor; başka bir şey oluyor Petrol 2008 yılı içinde tarihinin en yüksek, fakat minimum fiyatlarından da birini aynı yıl içinde fark etti Ne oldu da 148 dolar oldu? Ondan daha sonra ne oldu de 33 dolarlara değin indi? Ne oldu? Örneğin dünyada hangi imal faaliyetlerinde değişim oldu da böylesine olağanüstü bir fiyat farkı benzer yıl içinde olabildi? Buradan bir şey ortaya çıkıyor Ülkelerin bu konuyu bir dış politika arabulucu veya bambaşka bir araç olarak kullanmaya kalktıklarında maliyet bazlı fiyatlandırma ortadan kalkıyor Diğer bir şey oluyor ve tüm dünyada ekonomiler bunun finansal bedelini ödüyor Geçen sene Türkiye 34,7 milyar dolar enerji bedeli ödemişizdiye konuştu Kaynak çeşitlendirmenin Türkiye için fazla önemli olduğunu da vurgulayan Köktaş, 2020 projeksiyonunda, Milli Enerji Strateji Belgesinde de göreceksiniz; kaynak çeşitlemesine nükleer de dahil Nükleer kayda değer bir enerji kaynağıdır ve bu ülke nükleer enerjiyi bir lahza önce gerçekleştirmelidir Nükleer enerjiye yönelik ihalede tek bir öneri var Yerli yabancı konsorsiyum Sonuçlanmayan bir ihale üzerinden görüş demeç edemem Evet, Rusya da ortağıdır 'Doğalgazda zaten oraya bağımlıyız, nükleerde de bağımlı olcağız' diyemem Çünkü ihale süreci devam ediyor Nasıl biteceğini de bilmiyoruzifadelerini kullandı Köktaş, rafineri başvuruları ile ilgili bir soru üstüne de bu konudaki yasal daha aşağı inşa eksikliğini giderdiklerini ve sürecin devam ettiğini söyledi 'de en fazla gerçekleştirmek istedikleri hedefin ne olduğunun sorulması üstüne ise Köktaş, Bir parça başına doğalgaz piyasasında tedarikin de rekabetçi ülkü gelmesi İkincisi de elektrikte imal ve dağıtım ayağında kamu payını yüzde 50'nin altına indirmek Bu de tek başına olacak bir şey değildir Bir vizyon atama açısından söylüyorum Bu iki öğe tüketiciyi gözetmek için çok önemli ve elzem bir unsurdurdedi netgazete