En Kutsal Gece Hangisidir Hepimiz biliyoruz ki dinimize kadar en mübarek gece Kadir Gecesidir Ve bin aydan hayırlıdırâyetinden ortaya meydana çıkan da bu gecenin günlerin efendisiolan cuma ve arefe gecelerinden de daha erdemli olmasıdır aynı zamanda bunda da hayli çekişme edilmiştir Bu âyet uyarınca bunun Mirâc gecesinden de daha erdemli olması gerekir Ama yukarıda da geçtiği üzere Resulullah hakkında Mirac gecesi daha faziletli, ümmet hakkında da Kadir gecesi daha erdemli olduğu söylenmiştir Ama Kadir gecesi, yıl içinde dönen kuytu bir gece olduğuna tarafından bu büyük olayların tümü birer Kadir gecesine rastlantı etmiş olması, bütün ihtilafı kaldıracak olan en güzel bir şekil olmuş olur Bunlar içinde Kur'ân'ın birincil nazil olduğu Kadir gecesi ise, hepsinden en faziletli olan yegane Kadir gecesi olması gerektir oysa, her Ramazan'ın yirmi yedinci gecesi, bunun her sene devretmiş olma şerefiyle bakımlı olan Kadir gecesine isabeti en çok düşünülen bir gece olduğu cihetle çoğunluğun görüşü burada toplanmıştır Bunun gündüzünde de gecesi gibi dua ve ibadet ile mücahede sünnet olur Fakat bunda dağıtılmış mütâlaalar sebebiyle meydana gelen farklılıklar da ortadan kaldırılmış olur Zira bilinmektedir fakat yer üzerinde bir yerde gece olurken, öteki bir yerde gündüz olur Her iklimde bulunan kendi gecesini ihya etmek suretiyle benzer hayır ve selametten faydalanırsa da gündüzüyle beraber hesap edilmesi, icabet için daha sağduyulu demektir Bütün bu açıklamadan daha sonra sûrenin kendisinden sonrasına bağlanmasından çıkacak olan mânâ da şu olur: O okunması emredilen Kur'ân'ı böyle bir Kadir gecesinde indiren biz büyük şöhret sahibi olan Rabbin olduğumuz için ancak bize secde et ve yaklaş Bu mânâda ise Mirac gecesinin daha yüksek oluşunu anlamak muhtemel olur Cenabı Allah biz kullarını da Kadir gecesinin hayır ve faziletine eren salih kullar zümresine soksun Alûsî'nin kaydettiği üzere Sofiyye ıstılahında Kadir gecesi, Allah yolunu tutanın, sevilen Hakk'a oranla kıymet ve mertebesini tanıyacağı özel bir tecelliye erdiği gecedir fakat, o gece hak yolcusunun aynı toplantıya ve marifette yetişkinler makamına birincil girdiği vaktidir Nitekim İbnü Farıd bu mânâda şu beyti ne güzel söylemiştir: Eğer o sevgili yaklaşırsa tüm geceler Kadir gecesidir, Nasıl ancak bütün kavuşma günleri Cuma günüdür