iltasyazilim
FD Üye
Edirne Antlaşmasının önemi
Edirne Antlaşması maddeleri
Edirne Antlaşmasının sonuçları
Edirne Antlaşması
1828 OsmanlıRus savaşı sonunda, Edirne'de imzalanan antlaşma (14 Eylül 1829)
Navarin faciasından (1827) sonradan başlayan (Eylül 1828) OsmanlıRus savaşı aleyhimizde gelişince, uzlaştırma ricası belirdi İngiliz ve Fransız elçilerinin teşebbüsleri ve Çarın kayınpederi Prusya kralının gönderdiği aracının çabalarıyla, bir mukavele hazırlığına girişildi 1829 yılı yazında, Çarlık orduları, Balkanları aşarak, İslimiye ve Yanbolu taraflarını zorlamaya başladı, doğuda Erzurum'u aldı Bu sırada Edirne de hafıza, savaşa bitirmek için, İstanbul'daki Prusya elçisi, denizden Tekirdağ'a gitti, Rus generali Dielitsch'e haber göndererek, ateşkes ilanını sağladı, iki tarafın Edirne'de barışma esaslarını görüşmelerine karar verildi bu vesileyle Edirne'nin doğusunda kalan Rus askerleri çekildiler Daha önce, İstanbul'daki İngiliz ve Fransız elçileri, hükümetlerinden aldıkları talimata dayanarak, Mora'nın (Yunanistan) istiklalini (bağımsızlığını) tanıması hususunda Babıâli'ye verdikleri resmî takrire yanıt istediler ve Bebek Köşkü'nde yapılan müzakereler sonucunda, ilgili devletlerin evvelce Londra'da (22 Mart) aldıkları kararları benimsemek gereği ortaya çıktı (6 Temmuz) Bu kararlar, Yunan hükümetinin tam bağımsız bir devlet olması, sınırlarının daha önce bahşedilen mazbatada istenilen şekilde çizilmesi; Yunan hükümdarlığının, müttefik devletlerde hükümran olan hanedanlardan birine mensup olmayan bir prense asaleten verilmesi, Devleti Aliyye ile Yunan devleti aralarında barışın korunması, iki tarafça genel affetme ilanı, Yunanistan'a göç etmek isteyen Rumlara bir yıl vakit tanınması vs gibi hükümleri, dokuz maddede kapsamakta idi
Askerî harekâta son verilerek, barışma müzakerelerine Edirne'de başlanması kararlaştırılınca, Babıâli tarafından, Sâdık Efendi birinci Eminbeyzâde Abdülkadir Bey ikinci murahhas tayin edildiler (15 Ağustos 1829) Bir ay kadar süren müzakerelerden daha sonra Edirne'de 16 maddelik bir mukavele imzalandı
Başlıca hükümleri şunlardı:
1 Karada ve denizde çarpışmalara son verilerek, iki devlet aralarında, sınırsız bir dostluk kurulacak; bu antlaşmanın şartlarına aykırı hareket edilmeyecektir
2 Rusya, Boğdan ülkesini eski sınırlarıyla, Osmanlı Devleti'ne bırakacak, Eflak bölgesinden Dobruca, Silistre, İshakçı, Pazarcık, Varna, Yanbolu, Aydost, Kırkkilise ve Edirne ile Rumeli'de işgal ettiği tüm yerlerden geri çekilecektir
3 Prut nehri, vaktiyle olduğu gibi, Boğdan arazisine bitiştiği yerden, Tuna'ya karıştığı yere değin, iki devlet arasında hudut olacak, Tuna kollarındaki bütün adalar Rusya'nın tasarrufunda kalacak, bu nehrin sağ kıyısı Osmanlıların olacak, 10 km'lik mesafe boşaltılacak, hiçbir tesis yapılmayacak, adalarda Rusya hiçbir bina ve istihkâm yapmayacak, Tuna nehrinde seyrü sefer, her iki devlet için serbest olacaktır
4 Gürcistan ve Kafkas tarafındaki çoğu eyalet, uzun zamandan beri Rusya hudutları içine girmiş; 1828'de İran Rusya arasındaki Türkânçay Antlaşması uyarınca Revan, Nahçıvan hanlıkları da Rusya'ya geçmişti Bu bakımdan iki devlet arasındaki yeni hudut, Ahıska, Poti, Anapa kaleleri Rusya tarafında; Kars, Bayazıt, Erzurum bölgeleri Osmanlılarda kalmak üzere düzenlenecektir
5 Eflak ve Boğdan'a yeni haklar tanınacak, EflakBoğdan beyleri, yaşadıkları sürece görevde kalacak, Eflak ve Boğdan'daki kaleler yıktırılacak, bu iki eyalette Osmanlı askeri bulunmayacaktır
6 Akkerman Antlaşması uyarınca Sırbistan'a ünlü olan imtiyazlar, yani Sırbistan muhtariyeti, bu antlaşma ile tekid edilecektir (sağlamlaştırılacaktır)
7 Rus ticaret gemilerine Boğazlardan geçiş hakkı tanınacak, Rus halkından olanlar, Osmanlı ülkelerinde serbestçe ticaret yapabileceklerdir
8 Osmanlı Devleti, Rusya'ya, on taksitte ödenmek üzere, on bir buçuk milyon duka altını tazminat ödeyecektir
9 Osmanlı Devleti, 6 Temmuz 1827'de Londra'da, Rusya, İngiltere ve Fransa arasında ve Yunanistan'ın bağımsızlığıyla ilgili antlaşmaya bütün muvafakat bildirecek; 22 Mart 1829'da bu esasa göre düzenlenen protokolü de kabul edecek; antlaşmanın tasdikinden sonra Rusya, İngiltere ve Fransa murahhaslarıyla birlikte ve mukavele esaslarının uygulanmasını saptamak üzere, Osmanlı Devleti tarafından murahhaslar tahsis edilecektir
10 Her iki devlet, savaş esnasında işgal ettikleri topraklarda genel bağışlama duyuru edecek, harp esirleri de bu antlaşmanın onaylanmasından sonra, hemen bağımsızlık bırakılacaktır
sonuçları
İstanbul Hükûmeti yeni Yunan sınırını ve statüsünü kabul etti Yeni Yunan Devleti de topraklarındaki Türk mallarının bedeli olarak, Osmanlı Devleti'ne muhakkak bir tazminat ödemeyi yüklendi *
Edirne Antlaşması maddeleri
Edirne Antlaşmasının sonuçları
Edirne Antlaşması
1828 OsmanlıRus savaşı sonunda, Edirne'de imzalanan antlaşma (14 Eylül 1829)
Navarin faciasından (1827) sonradan başlayan (Eylül 1828) OsmanlıRus savaşı aleyhimizde gelişince, uzlaştırma ricası belirdi İngiliz ve Fransız elçilerinin teşebbüsleri ve Çarın kayınpederi Prusya kralının gönderdiği aracının çabalarıyla, bir mukavele hazırlığına girişildi 1829 yılı yazında, Çarlık orduları, Balkanları aşarak, İslimiye ve Yanbolu taraflarını zorlamaya başladı, doğuda Erzurum'u aldı Bu sırada Edirne de hafıza, savaşa bitirmek için, İstanbul'daki Prusya elçisi, denizden Tekirdağ'a gitti, Rus generali Dielitsch'e haber göndererek, ateşkes ilanını sağladı, iki tarafın Edirne'de barışma esaslarını görüşmelerine karar verildi bu vesileyle Edirne'nin doğusunda kalan Rus askerleri çekildiler Daha önce, İstanbul'daki İngiliz ve Fransız elçileri, hükümetlerinden aldıkları talimata dayanarak, Mora'nın (Yunanistan) istiklalini (bağımsızlığını) tanıması hususunda Babıâli'ye verdikleri resmî takrire yanıt istediler ve Bebek Köşkü'nde yapılan müzakereler sonucunda, ilgili devletlerin evvelce Londra'da (22 Mart) aldıkları kararları benimsemek gereği ortaya çıktı (6 Temmuz) Bu kararlar, Yunan hükümetinin tam bağımsız bir devlet olması, sınırlarının daha önce bahşedilen mazbatada istenilen şekilde çizilmesi; Yunan hükümdarlığının, müttefik devletlerde hükümran olan hanedanlardan birine mensup olmayan bir prense asaleten verilmesi, Devleti Aliyye ile Yunan devleti aralarında barışın korunması, iki tarafça genel affetme ilanı, Yunanistan'a göç etmek isteyen Rumlara bir yıl vakit tanınması vs gibi hükümleri, dokuz maddede kapsamakta idi
Askerî harekâta son verilerek, barışma müzakerelerine Edirne'de başlanması kararlaştırılınca, Babıâli tarafından, Sâdık Efendi birinci Eminbeyzâde Abdülkadir Bey ikinci murahhas tayin edildiler (15 Ağustos 1829) Bir ay kadar süren müzakerelerden daha sonra Edirne'de 16 maddelik bir mukavele imzalandı
Başlıca hükümleri şunlardı:
1 Karada ve denizde çarpışmalara son verilerek, iki devlet aralarında, sınırsız bir dostluk kurulacak; bu antlaşmanın şartlarına aykırı hareket edilmeyecektir
2 Rusya, Boğdan ülkesini eski sınırlarıyla, Osmanlı Devleti'ne bırakacak, Eflak bölgesinden Dobruca, Silistre, İshakçı, Pazarcık, Varna, Yanbolu, Aydost, Kırkkilise ve Edirne ile Rumeli'de işgal ettiği tüm yerlerden geri çekilecektir
3 Prut nehri, vaktiyle olduğu gibi, Boğdan arazisine bitiştiği yerden, Tuna'ya karıştığı yere değin, iki devlet arasında hudut olacak, Tuna kollarındaki bütün adalar Rusya'nın tasarrufunda kalacak, bu nehrin sağ kıyısı Osmanlıların olacak, 10 km'lik mesafe boşaltılacak, hiçbir tesis yapılmayacak, adalarda Rusya hiçbir bina ve istihkâm yapmayacak, Tuna nehrinde seyrü sefer, her iki devlet için serbest olacaktır
4 Gürcistan ve Kafkas tarafındaki çoğu eyalet, uzun zamandan beri Rusya hudutları içine girmiş; 1828'de İran Rusya arasındaki Türkânçay Antlaşması uyarınca Revan, Nahçıvan hanlıkları da Rusya'ya geçmişti Bu bakımdan iki devlet arasındaki yeni hudut, Ahıska, Poti, Anapa kaleleri Rusya tarafında; Kars, Bayazıt, Erzurum bölgeleri Osmanlılarda kalmak üzere düzenlenecektir
5 Eflak ve Boğdan'a yeni haklar tanınacak, EflakBoğdan beyleri, yaşadıkları sürece görevde kalacak, Eflak ve Boğdan'daki kaleler yıktırılacak, bu iki eyalette Osmanlı askeri bulunmayacaktır
6 Akkerman Antlaşması uyarınca Sırbistan'a ünlü olan imtiyazlar, yani Sırbistan muhtariyeti, bu antlaşma ile tekid edilecektir (sağlamlaştırılacaktır)
7 Rus ticaret gemilerine Boğazlardan geçiş hakkı tanınacak, Rus halkından olanlar, Osmanlı ülkelerinde serbestçe ticaret yapabileceklerdir
8 Osmanlı Devleti, Rusya'ya, on taksitte ödenmek üzere, on bir buçuk milyon duka altını tazminat ödeyecektir
9 Osmanlı Devleti, 6 Temmuz 1827'de Londra'da, Rusya, İngiltere ve Fransa arasında ve Yunanistan'ın bağımsızlığıyla ilgili antlaşmaya bütün muvafakat bildirecek; 22 Mart 1829'da bu esasa göre düzenlenen protokolü de kabul edecek; antlaşmanın tasdikinden sonra Rusya, İngiltere ve Fransa murahhaslarıyla birlikte ve mukavele esaslarının uygulanmasını saptamak üzere, Osmanlı Devleti tarafından murahhaslar tahsis edilecektir
10 Her iki devlet, savaş esnasında işgal ettikleri topraklarda genel bağışlama duyuru edecek, harp esirleri de bu antlaşmanın onaylanmasından sonra, hemen bağımsızlık bırakılacaktır
sonuçları
İstanbul Hükûmeti yeni Yunan sınırını ve statüsünü kabul etti Yeni Yunan Devleti de topraklarındaki Türk mallarının bedeli olarak, Osmanlı Devleti'ne muhakkak bir tazminat ödemeyi yüklendi *