Dunyanın şeklinin sonucları

DUNYANIN ŞEKLİ VE SONUCLARI
Dunyamız Samanyolu Galaksisi'nde guneş sisteminde yer alır Butun gezegenler elips şeklinde bir yorungede hareket ederler
AY VE OZELLİKLERİ
Ay dunyamızın 150 ’si kadardır Bu sebeple Ayda yercekimi azdır (dunyadakinin 16 ’sı kadardır)
Ayda atmosfer yoktur Bunun sonucunda; hava ve su yoktur Meteorolojik olay (iklim) gorulmez Meteorlar doğrudan ay yuzeyine duşer Sonucta buyuk krater cukurlukları oluşmuştur Gunluk sıcaklık farkı fazladır Bu sebeple mekanik cozulme fazladır Canlı hayatı yoktur İc ısısını kaybetmiştir Bundan dolayı volkanik olay gorulmez
AYIN HAREKETLERİ
1) Kendi ekseni cevresindeki hareketi
2) Dunya cevresindeki hareketi
3) Dunya ile birlikte guneş cevresindeki hareketi
*** Ay hem kendi hem de dunya cevresindeki bir turunu aynı surede (29,5 gun) tamamladığı icin dunyadan ayın surekli aynı yuzeyi gorulur
Ay gunu: Dunyadaki herhangi bir meridyenin ard arda iki kez Ayın karşısından gecinceye kadar gecen suredir Bu sure 24 saat 50 dakikadır
Guneş gunu: 24 saattir
*** Ay gunu ile guneş gunu arasındaki zaman farkından dolayı bir yerde Ay her gun bir onceki gune gore daha gec gozlenir ve gelgit olayı daha gec oluşur
AYIN EVRELERİ
Ayın aydınlık yuzunun dunyadan gorunuşunde bir ay boyunca meydana gelen değişikliklerdir
Yeniay ve dolunay evrelerinde buyuk gelgit yaşanır Sebebi dunya, ay ve guneşin aynı doğrultuda olmasıdır İlk ve son dordunde ise kucuk gelgit yaşanır
Guneş tutulması, Ayın Guneş ile Dunya arasına girmesi ve bazı ozel koşulların sağlanmasıneticesinde meydana gelirTutulmanın olabilmesi icin, Ayın, Dunya etrafındaki yorungesiyle Dunyanın Guneş etrafındaki yorungesinin kesişim yerlerini belirleyen duğum noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir
Bilindiği uzere bir yıl icerisinde Ay, Dunya etrafında 12 kez dolanır Dolayısıyla, eğer Ayın yorunge duzlemi Dunya ’nınkiyle cakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Guneş tutulması meydana gelebilirdi Fakat durum boyle değildir Ayın yorunge duzlemi ileDunya ’nınki arasında yaklaşık 5° 9 ’ lık bir acı vardır Bu acı nedeniyle Dunya, Ay ve Guneş, Ayın Dunya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar Boylece her ay bir Guneş tutulması oluşması engellenmiş olur Nitekim bir yılda en az iki, en cokbeş Guneştutulması meydana gelebilir
Ay dunya etrafındaki yorungesini tamamlarken, dunyanın guneş ve ay arasında kalmasına neden olabilir Bu durumda ay yuzeyine duşen guneş ışınları dunya tarafından engellenmiş olur Karanlıkta kalan ay kısa sureli de olsa dunyadan gozlenemez bu olaya ay tutulması adı verilir Bulutsuz bir gecede cıplak gozle rahatlıkla fark edilebilen bu olay, guneş tutulmasına gore, dunya yuzeyinde daha geniş bir alandan gozlenebilir Ay tutulmasının dunya yuzeyinden gozlenebildiği alan dunyanın yarısından 24º kadar fazladır
DUNYANIN ŞEKLİ VE SONUCLARI
Dunyamızın Ekvatorda şişkin, Kutuplarda basık olan kendine has şeklineGEOİD denir
DUNYANIN BOYUTLARI
· Ekvator cevresi: 40076 km
· Kutuplar cevresi: 40009 km
· Ekvator yarıcapı: 6378 km
· Kutuplar yarıcapı: 6357 km
· Karalar yuzolcumu:149 milyon km2(%29)
· Denizler yuzolcumu: 361 milyon km2(%71)
· KYK ’de karalar %39 denizler %61
· GYK ’de ise karalar %19 denizler %81 dir
DUNYANIN ŞEKLİNİN SONUCLARI
· Ekvatorun uzunluğu tam dairelik bir meridyenin uzunluğundan fazladır
· Paralellerin uzunluğu kutuplara doğru azalır
· İki meridyen arasındaki uzaklık kutuplara doğru azalır
· Guneş ışınlarının duşme acısı kutuplara doğru azalır
· Yer şekilleri haritaya gerceğe tam uygun olarak aktarılamaz
· Aynı anda Dunyanın yarısı aydınlık (gunduz) yarısı karanlık (gece) olur
· Dunyanın cizgisel donuş hızı kutuplara doğru azalır
· Yer cekimi kutuplara doğru artar