iltasyazilim
FD Üye
Dünyanın Özellikleri Nelerdir
Dünyanın Özellikleri
Dünyanın Fiziki Özellikleri
Dünya kutuplarından hafif basık olan bir küre şeklindedir Çapı; Ekvatorda 12 756 km, kutuplar arasında 12 712 km ’dir Hacmi; 1 083 260 km3 , kütlesi 61 x1024 kg ’dır
Dünyanın Yoğunluğu: Yoğunlukları bakımından dünyayı meydana getiren barisfer, çekirdek zarfları, sima ve sial bambaşka değerler göstermektedir Barisferin yoğunluğu öteki zarflardan fazladır Dünyanın derinliklerindeki yoğunluk farklılaşması merkezden yeryüzüne dürüst azalarak devam etmektedir Dünyanın ortalama yoğunluğu 552 dir
Yeriçinin sıcaklığı: Yerin sıcaklığı neredeyse 30 m derinlikte hissedilmeye başlar ve buradan sonradan derinlere inildikçe sıcaklık artar Maden ocaklarında tünel ve petrol kuyularında bu sıcaklık en iyi şekilde hissedilir
Yeryuvarı bir ısı makinesi gibidir Yerin iç kısmından yeryüzüne dürüst aralıksız bir ısı akımı (ısı akışı) vardır Yeriçindeki ısı, güneşten gelen ısıya kıyasla az olmasına karşın, birçok volkanlar, depremler ve dağ oluşumu için zorunlu enerjinin kaynağını meydana getirir Yeryuvarının litosfer ve üstteki manto bölgesindeki yüksek radyoaktivite ile daha derinlerde faktör olan gravitasyon enerjisinin termal enerjiye dönüşümü, yeriçi ısısının ve sıcaklığının esas kaynaklarıdır
En çok rastlanan mağmatik kayaçlardaki radyoaktif ısı üretimi, bunların içerdikleri radiojenik Uranyum, Toryum ve Potasyumun miktarlarına göre değişmektedir maksimum radyoaktif element içeren granit ve granitik kayaç grupları en fazla ısı üretirler
Jurnal yaşantımızda yer ısısının farkında olan olmayışımızın nedeni, yer kabuğunun ısı iletkenliğinin düşük olması, ısının yeryüzüne çok yavaş gelmesidir
Dünyanın merkezine dürüst inildikçe ısı devamlı olarak artar Yerin sıcaklığının 1 C0 artması için inilmesi gereken derinlik her bölgede aynı değildir yaklaşık olarak her 33 mde yerin sıcaklığı 1 C0 artar Buna Jeotermik gradyan denir
Yerin içinden yeryüzüne içten akan ısı enerjisine yerin ısı akısı denir Bunun değeri jeotermik gradyana ast olduğu gibi, ısının içinden geçtiği kayaç kütlesinin ısı iletkenliğine bağlıdır
Jeotermik derece; ısının bir derece yükselmesi için bilinmesi gereken derinlik olup, sıradan 300 m ’dir Yer ısısı derecesine aşağıdaki faktörler etki eder
• Geçilen tabakanın iletkenliği veya yalıtkanlığı
• Kayaçların cinsleri
• Tabakaların Şistozite dereceleri
• Bölgede volkanik faaliyetin olup olmadığı
• Radyoaktif minerallerin yokluğu yada varlığı
Yerçekimi ve İzostasi; Serbestçe salınım yapan bir sarkacın kesintisiz hareketi, boşluğa bırakılan ya da havaya fırlatılan bir cismin yeryüzüne düşmesi, yeryuvarının bir çekim kuvvetine sahip olduğunun açık belirtileridir
Yerçekimi değeri, çekim kuvvetinin ivmesi ile belirtilir ve g ile gösterilir Yeryuvarı geometrik olarak bütün bir küre olmadığından, yerçekimi ivmesinin kutuplardaki değeri ekvatordaki değerinden fazladır (Kutuplarda 983 gal, ekvatorda 978 gal)
Yeryüzünde bir noktadaki çekim kuvveti; bu noktanın yer merkezine olan uzaklığına, noktanın deniz seviyesine tarafından yüksekliğine ve noktayı çevreleyen maddelerin yoğunluğuna bağlı olarak değişir
Yer kabuğunun kütleleri ve yoğunlukları birbirinden öbür büyük parçaları arasındaki denge durumuna izostasi denir Jeolojik olaylarla yerkürede çoğu şansın dönmesi meydana kazanç Sedimantasyon, yer kabuğu hareketi ve mağmatik faaliyetler izostatik dengeyi bozar
Dünyanın mıknatıslığı: Mıknatıslık özelliğinin büyük bir kısmı litosfere aittir Litosfer yapısındaki minerallerin ayrı mıknatıslanma kabiliyetinde olmaları, muhtelif litosfer bölgelerindeki magnetik alan şiddetlerinin bambaşka olmasına sebep olmaktadır Kuvars, kalsit, kayatuzu gibi mıknatıslanma kabiliyeti az olan (0001 gauss) diamagnetik minerallerin bulundukları litosfer bölgelerinde, magnetik alan şiddetleri azalır Buna mukabil mıknatıslanma kabiliyetleri pozitif olan (2002000 Gauss) minerallein bulundukları bölgelerde ise, litosferin magnetik bölge şiddeti artar Dünyanın magnetik alan şiddeti 05 gauss ’tur Mıknatıslanma kabiliyetleri pozitif olan minerallere paramagnetik mineraller denir Litosferin muhtelif bölgelerindeki magnetik bölge şiddetlerini magnetometre ile değer biçmek mümkündür
*
Dünyanın Özellikleri
Dünyanın Fiziki Özellikleri
Dünya kutuplarından hafif basık olan bir küre şeklindedir Çapı; Ekvatorda 12 756 km, kutuplar arasında 12 712 km ’dir Hacmi; 1 083 260 km3 , kütlesi 61 x1024 kg ’dır
Dünyanın Yoğunluğu: Yoğunlukları bakımından dünyayı meydana getiren barisfer, çekirdek zarfları, sima ve sial bambaşka değerler göstermektedir Barisferin yoğunluğu öteki zarflardan fazladır Dünyanın derinliklerindeki yoğunluk farklılaşması merkezden yeryüzüne dürüst azalarak devam etmektedir Dünyanın ortalama yoğunluğu 552 dir
Yeriçinin sıcaklığı: Yerin sıcaklığı neredeyse 30 m derinlikte hissedilmeye başlar ve buradan sonradan derinlere inildikçe sıcaklık artar Maden ocaklarında tünel ve petrol kuyularında bu sıcaklık en iyi şekilde hissedilir
Yeryuvarı bir ısı makinesi gibidir Yerin iç kısmından yeryüzüne dürüst aralıksız bir ısı akımı (ısı akışı) vardır Yeriçindeki ısı, güneşten gelen ısıya kıyasla az olmasına karşın, birçok volkanlar, depremler ve dağ oluşumu için zorunlu enerjinin kaynağını meydana getirir Yeryuvarının litosfer ve üstteki manto bölgesindeki yüksek radyoaktivite ile daha derinlerde faktör olan gravitasyon enerjisinin termal enerjiye dönüşümü, yeriçi ısısının ve sıcaklığının esas kaynaklarıdır
En çok rastlanan mağmatik kayaçlardaki radyoaktif ısı üretimi, bunların içerdikleri radiojenik Uranyum, Toryum ve Potasyumun miktarlarına göre değişmektedir maksimum radyoaktif element içeren granit ve granitik kayaç grupları en fazla ısı üretirler
Jurnal yaşantımızda yer ısısının farkında olan olmayışımızın nedeni, yer kabuğunun ısı iletkenliğinin düşük olması, ısının yeryüzüne çok yavaş gelmesidir
Dünyanın merkezine dürüst inildikçe ısı devamlı olarak artar Yerin sıcaklığının 1 C0 artması için inilmesi gereken derinlik her bölgede aynı değildir yaklaşık olarak her 33 mde yerin sıcaklığı 1 C0 artar Buna Jeotermik gradyan denir
Yerin içinden yeryüzüne içten akan ısı enerjisine yerin ısı akısı denir Bunun değeri jeotermik gradyana ast olduğu gibi, ısının içinden geçtiği kayaç kütlesinin ısı iletkenliğine bağlıdır
Jeotermik derece; ısının bir derece yükselmesi için bilinmesi gereken derinlik olup, sıradan 300 m ’dir Yer ısısı derecesine aşağıdaki faktörler etki eder
• Geçilen tabakanın iletkenliği veya yalıtkanlığı
• Kayaçların cinsleri
• Tabakaların Şistozite dereceleri
• Bölgede volkanik faaliyetin olup olmadığı
• Radyoaktif minerallerin yokluğu yada varlığı
Yerçekimi ve İzostasi; Serbestçe salınım yapan bir sarkacın kesintisiz hareketi, boşluğa bırakılan ya da havaya fırlatılan bir cismin yeryüzüne düşmesi, yeryuvarının bir çekim kuvvetine sahip olduğunun açık belirtileridir
Yerçekimi değeri, çekim kuvvetinin ivmesi ile belirtilir ve g ile gösterilir Yeryuvarı geometrik olarak bütün bir küre olmadığından, yerçekimi ivmesinin kutuplardaki değeri ekvatordaki değerinden fazladır (Kutuplarda 983 gal, ekvatorda 978 gal)
Yeryüzünde bir noktadaki çekim kuvveti; bu noktanın yer merkezine olan uzaklığına, noktanın deniz seviyesine tarafından yüksekliğine ve noktayı çevreleyen maddelerin yoğunluğuna bağlı olarak değişir
Yer kabuğunun kütleleri ve yoğunlukları birbirinden öbür büyük parçaları arasındaki denge durumuna izostasi denir Jeolojik olaylarla yerkürede çoğu şansın dönmesi meydana kazanç Sedimantasyon, yer kabuğu hareketi ve mağmatik faaliyetler izostatik dengeyi bozar
Dünyanın mıknatıslığı: Mıknatıslık özelliğinin büyük bir kısmı litosfere aittir Litosfer yapısındaki minerallerin ayrı mıknatıslanma kabiliyetinde olmaları, muhtelif litosfer bölgelerindeki magnetik alan şiddetlerinin bambaşka olmasına sebep olmaktadır Kuvars, kalsit, kayatuzu gibi mıknatıslanma kabiliyeti az olan (0001 gauss) diamagnetik minerallerin bulundukları litosfer bölgelerinde, magnetik alan şiddetleri azalır Buna mukabil mıknatıslanma kabiliyetleri pozitif olan (2002000 Gauss) minerallein bulundukları bölgelerde ise, litosferin magnetik bölge şiddeti artar Dünyanın magnetik alan şiddeti 05 gauss ’tur Mıknatıslanma kabiliyetleri pozitif olan minerallere paramagnetik mineraller denir Litosferin muhtelif bölgelerindeki magnetik bölge şiddetlerini magnetometre ile değer biçmek mümkündür
*