iltasyazilim
FD Üye
Dünyanın Kendi Ekseni Civarda Dönüşü
Dünyanın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşüne Ne Denir
Dünyanın Kendi Ekseni Etrafında Dönüşü ve Hızı
Dünya'nın Hareketleri
Dünya'nın Günlük (Dingil) Hareketi
Dünya batıdoğu doğrultusunda kendi ekseni civarda çabucak dönerek 24 saatte jurnal hareketini tamamlar Bu harekete dingil hareketi de denir
Dünyanın küresel şekli dönüş hızında farklılaşmalara niçin olur Ekvatorda hız 1670 kmsaat olur iken kutuplara gidildikçe sürat azalır Sırık noktalarında sıfır olur Bunun sonucunda;
Güneşin doğma ve batma hatıra ekvatordan kutuplara uzar
Benzer boylam üzerindeki bütün noktalarda lokal saat benzer olur
Günlük Hareketin Sonuçları
1 Gece ve gündüzler oluşur
2 Yerel saat farkları ortaya çıkar
3 Doğu ve batı yönleri ortaya çıkar
4 Dünya üzerinde herhangi bir yer, güneş ışınlarını gün içinde bambaşka açılarla alır
5 Jurnal sıcaklık ve basınç farklarının oluşması
Bunun sonucunda da:
Mekanik çözülme artar
Meltem rüzgarları oluşur
6 Aralıksız rüzgarların yönlerinde sapmalar olur
7 30° ve 60° enlemlerinde devingen basınç kuşakları oluşur
8 Okyanus akıntılarında sapma ve halkalar oluşur
9 Aynı enlem üstünde, Güneş farklı zamanlarda doğup batar
Dünya'nın Yıllık (Yörünge) Hareketi
Dünyanın yörüngesi elips şeklindedir ve gün çevresindeki bu yörüngede 365 gün 6 saatte turunu tamamlar
Güneş bu elipsin büyük çapı üstünde ve odaklardan birinde yer alır Bu yüzden Dünya Güneşe ara sıra yaklaşır (Günberi: 3 Ocak) bazen de uzaklaşır (Günöte: 4 Temmuz)
Bu uzaklaşma ve girişim mevsimlerin oluşumunu etkileyecek dek manâlı değildir Yalnızca kuzey ve güney yarıküreler arasındaki mevsim sürelerinin bambaşka olmasına neden olur Mevsimler Güneş ışınlarının düşme açısıyla ilgilidir Bu açının değişmesinin nedeni ise Dünyanın Ekseni ile yörünge düzlemi (Ekliptik) arasındaki açıdır (66°33') Ekvator düzlemi ile Ekvator yörünge düzlemi arasındaki açı da buna yan olarak oluşur (23°27')
Eksen Eğikliğinin Sonuçları:
1 Mevsimler oluşur
2 Güneş ışınlarının düşme açısı zaman içerisinde değişir
3 Gece gündüz süreleri değişir
4 Güneş ışınlarının dikey geldiği kesimlerin yıl içinde değişmesi ve Dönencelerin oluşması
5 Kutup dairelerinin enlem dereceleri oluşur
6 Benzer boylam üzerindeki noktalarda Güneş'in doğuş ve batış saatleri değişir
7 Direk noktaları ile daireleri aralarında sürekli gece ve gündüzler yaşanır
8 Kuzey ve Güney Yarım kürelerde bambaşka mevsimler yaşanır
9 Muson rüzgarları oluşur
10 Ekvatordan kutuplara gidildikçe gecegündüz süreleri arasındaki farkın artması
21 Haziran (Yaz Gündönümü)
Bu tarihte aşağıdaki şekilde de gösterildiği gibi Güneş ışınları Kuzey Yarım Kürede Yengeç Dönencesine dik (90°) açı ile gelirse Aydınlanma çemberi kutup dairelerine teğet geçer
21 Haziranda Kuzey Yarımkürede yaşanan olaylar altında verilmiştir Güney yarım kürede bu yatırma olayların tam tersi yaşanır
Kuzey Yarım Kürede;
1 Yaz mevsimi başlar
2 Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu aralarında gündüzler 24 saatten fazladır
3 En uzun gündüz ve kısa gece yaşanır
4 Türkiye'de saat 12oo 'de cisimlerin yıl içerisindeki en kısa gölgesi oluşur
5 Yengeç dönencesinde saat 12 oo 'de cisimlerin yıl içindeki en kısa gölgesi oluşur
6 Bu tarihten daha sonra gündüzler kısalır; geceler uzamaya başlar
21 Aralık (Kış Gündönümü)
Bu tarihten aşağıdaki şekilde de gösterildiği gibi Güneş ışınları Güney Yarımkürede Oğlak Dönencesine tepede olan gelir ve aydınlanma çemberi gönder dairelerine teğet geçer
21 Aralık Kuzey yarım kürede yaşanan olaylar aşağıda verilmiştir Güney Yarımkürede bu sırada bu dolayların tam tersi yaşanır
Kuzey Yarımkürede;
1 Kış mevsimi başlar
2 En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır
3 Türkiye'de saat 12oo'de cisimlerin sene içerisindeki en uzun gölgesi oluşur
4 Kuzey Yelken Direği dairesi ile Kuzey kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır
5 Yengeç dönencesinde saat 12oo de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgesi oluşur
6 Bu tarihten daha sonra geceler kısalmaya gündüzler uzamaya başlar
21 Mart 23 Eylül
(Ekinoks Gece, gündüz eşitliği) Bu tarihlerden güneş ışınları Ekvator'a tepede olan kazanç ve Aydınlanma Çemberi uç noktalarından geçer
Kuzey Yarımkürede 21 Mart ilkbahar, 23 Eylül sonbaharın başlangıcıdır Güney Yarımkürede ise, 21 Martta güz 23 Eylülde ilkbahar başlar ve şu olaylar yaşanır
1 Güneş bütün doğudan doğup bütün batıdan batar
2 Benzer meridyen üzerindeki noktalarda güneş sadece ekinoks günlerinde aynı anda doğar ve batar (12 saat ara ile)
3 Her iki gönder noktasında da Güneş görülür
4 Gelgit genliği en fazladır
5 Ekvator'da cisimlerin gölge boyu sıfır olur
6 Türkiye'de saat 12oo 'de oluş gölge boyu cismin boyuna en yakındır
*
Dünyanın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşüne Ne Denir
Dünyanın Kendi Ekseni Etrafında Dönüşü ve Hızı
Dünya'nın Hareketleri
Dünya'nın Günlük (Dingil) Hareketi
Dünya batıdoğu doğrultusunda kendi ekseni civarda çabucak dönerek 24 saatte jurnal hareketini tamamlar Bu harekete dingil hareketi de denir
Dünyanın küresel şekli dönüş hızında farklılaşmalara niçin olur Ekvatorda hız 1670 kmsaat olur iken kutuplara gidildikçe sürat azalır Sırık noktalarında sıfır olur Bunun sonucunda;
Güneşin doğma ve batma hatıra ekvatordan kutuplara uzar
Benzer boylam üzerindeki bütün noktalarda lokal saat benzer olur
Günlük Hareketin Sonuçları
1 Gece ve gündüzler oluşur
2 Yerel saat farkları ortaya çıkar
3 Doğu ve batı yönleri ortaya çıkar
4 Dünya üzerinde herhangi bir yer, güneş ışınlarını gün içinde bambaşka açılarla alır
5 Jurnal sıcaklık ve basınç farklarının oluşması
Bunun sonucunda da:
Mekanik çözülme artar
Meltem rüzgarları oluşur
6 Aralıksız rüzgarların yönlerinde sapmalar olur
7 30° ve 60° enlemlerinde devingen basınç kuşakları oluşur
8 Okyanus akıntılarında sapma ve halkalar oluşur
9 Aynı enlem üstünde, Güneş farklı zamanlarda doğup batar
Dünya'nın Yıllık (Yörünge) Hareketi
Dünyanın yörüngesi elips şeklindedir ve gün çevresindeki bu yörüngede 365 gün 6 saatte turunu tamamlar
Güneş bu elipsin büyük çapı üstünde ve odaklardan birinde yer alır Bu yüzden Dünya Güneşe ara sıra yaklaşır (Günberi: 3 Ocak) bazen de uzaklaşır (Günöte: 4 Temmuz)
Bu uzaklaşma ve girişim mevsimlerin oluşumunu etkileyecek dek manâlı değildir Yalnızca kuzey ve güney yarıküreler arasındaki mevsim sürelerinin bambaşka olmasına neden olur Mevsimler Güneş ışınlarının düşme açısıyla ilgilidir Bu açının değişmesinin nedeni ise Dünyanın Ekseni ile yörünge düzlemi (Ekliptik) arasındaki açıdır (66°33') Ekvator düzlemi ile Ekvator yörünge düzlemi arasındaki açı da buna yan olarak oluşur (23°27')
Eksen Eğikliğinin Sonuçları:
1 Mevsimler oluşur
2 Güneş ışınlarının düşme açısı zaman içerisinde değişir
3 Gece gündüz süreleri değişir
4 Güneş ışınlarının dikey geldiği kesimlerin yıl içinde değişmesi ve Dönencelerin oluşması
5 Kutup dairelerinin enlem dereceleri oluşur
6 Benzer boylam üzerindeki noktalarda Güneş'in doğuş ve batış saatleri değişir
7 Direk noktaları ile daireleri aralarında sürekli gece ve gündüzler yaşanır
8 Kuzey ve Güney Yarım kürelerde bambaşka mevsimler yaşanır
9 Muson rüzgarları oluşur
10 Ekvatordan kutuplara gidildikçe gecegündüz süreleri arasındaki farkın artması
21 Haziran (Yaz Gündönümü)
Bu tarihte aşağıdaki şekilde de gösterildiği gibi Güneş ışınları Kuzey Yarım Kürede Yengeç Dönencesine dik (90°) açı ile gelirse Aydınlanma çemberi kutup dairelerine teğet geçer
21 Haziranda Kuzey Yarımkürede yaşanan olaylar altında verilmiştir Güney yarım kürede bu yatırma olayların tam tersi yaşanır
Kuzey Yarım Kürede;
1 Yaz mevsimi başlar
2 Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu aralarında gündüzler 24 saatten fazladır
3 En uzun gündüz ve kısa gece yaşanır
4 Türkiye'de saat 12oo 'de cisimlerin yıl içerisindeki en kısa gölgesi oluşur
5 Yengeç dönencesinde saat 12 oo 'de cisimlerin yıl içindeki en kısa gölgesi oluşur
6 Bu tarihten daha sonra gündüzler kısalır; geceler uzamaya başlar
21 Aralık (Kış Gündönümü)
Bu tarihten aşağıdaki şekilde de gösterildiği gibi Güneş ışınları Güney Yarımkürede Oğlak Dönencesine tepede olan gelir ve aydınlanma çemberi gönder dairelerine teğet geçer
21 Aralık Kuzey yarım kürede yaşanan olaylar aşağıda verilmiştir Güney Yarımkürede bu sırada bu dolayların tam tersi yaşanır
Kuzey Yarımkürede;
1 Kış mevsimi başlar
2 En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır
3 Türkiye'de saat 12oo'de cisimlerin sene içerisindeki en uzun gölgesi oluşur
4 Kuzey Yelken Direği dairesi ile Kuzey kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır
5 Yengeç dönencesinde saat 12oo de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgesi oluşur
6 Bu tarihten daha sonra geceler kısalmaya gündüzler uzamaya başlar
21 Mart 23 Eylül
(Ekinoks Gece, gündüz eşitliği) Bu tarihlerden güneş ışınları Ekvator'a tepede olan kazanç ve Aydınlanma Çemberi uç noktalarından geçer
Kuzey Yarımkürede 21 Mart ilkbahar, 23 Eylül sonbaharın başlangıcıdır Güney Yarımkürede ise, 21 Martta güz 23 Eylülde ilkbahar başlar ve şu olaylar yaşanır
1 Güneş bütün doğudan doğup bütün batıdan batar
2 Benzer meridyen üzerindeki noktalarda güneş sadece ekinoks günlerinde aynı anda doğar ve batar (12 saat ara ile)
3 Her iki gönder noktasında da Güneş görülür
4 Gelgit genliği en fazladır
5 Ekvator'da cisimlerin gölge boyu sıfır olur
6 Türkiye'de saat 12oo 'de oluş gölge boyu cismin boyuna en yakındır
*