Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Mavi gezegen Dünya'yı, Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlerden ayıran biricik özelliği sahip olduğu su Peki bu suyun nereden geldiğini hiç düşündünüz mü? Yeni bir çalışma, yeryüzündeki suyun yeraltından geliyor olabileceğini ve dahası yeraltındaki rezervlerde yüzeydeki okyanusların üç katı kadar suyun bulunabileceğini ortaya koyuyor
Dünya'daki okyanuslar toplamda yaklaşık 13 x 109 km3 hacim kaplıyor ve Dünya'nın toplam ağırlığının yaklaşık 4400'de 1'ini oluşturuyor Bu büyük miktarlardaki su kütlesinin, Dünya'ya nereden geldiğiyse bilim insanlarının uzun zamandır araştırdığı bir konu Bu alanda öne çıkan iki teoriden birine göre, Dünya'nın okyanusları su yüklü asteroidlerin Dünya'ya çarpması sonucu dolmuş olabilir Böyle astreoidlerin varlığı ve okyanusları dolduracak kadar su taşıdıkları biliniyor Diğer teori ise, yeryüzündeki suyun nihai kaynağının yerin altında, Dünya'nın derinliklerinde olduğunu öne sürüyor Ancak mantoda bu miktarda suyu bünyesinde barındırma kapasitesi bulunan bir katmanın olup olmadığı tartışılıyordu
Son elli yıldır, 410 ila 660 km derinlikteki, üst manto ile alt manto arasında bulunan geçiş bölgesinin, mineral bileşimi ve bulunduğu basınç aralığı açısından, yüksek su tutma kapasitesine sahip mineraller içerdiğinden şüpheleniyordu ancak yapılan deneysel çalışmalar çelişkili sonuçlar veriyordu Geçtiğimiz Mart ayında yayınlanan bir çalışmayla, bir elmasın içinde bulunan nadir ringwoodite mineralinin, mantonun ilgili katmanından geldiğini ve ağırlığının % 25'u kadar su tutmak için gerekli özelliklere sahip olduğunu doğrulanmıştı Ringwoodite daha önce meteoritlerde bulunmuş ancak yerin derinliklerinde de bulunduğu öngörülse de bir örneğine ulaşılamamıştı Bu çalışmadaki ringwoodite ilk Dünya kaynaklı örnek oldu ve böylece Dünya'nın derinliklerinde çok miktarda su bulunduğu teorisi de doğrudan desteklendi
Geçtiğimiz hafta yayınlanan yeni bir çalışmaysa, su barındıran minerallerin olduğu katmanın varlığına dair bir başka kanıt sunuyor Çalışmada, ABD'nin batısında yerleştirilmiş bulunan 2000 sismometre ile 500'den fazla depremin ürettiği sismik dalgalar incelendi Dalgaların, depremin merkezinden yüzeye doğru ilerlerkenki hızlarının, içlerinden geçtikleri ortamın yoğunluğu ve elastisitesine göre farklılaştığı prensibinden yola çıkan araştırmacılar, bu sismik dalgaların yüzeye doğru hareket ederken ne tip katmanlardan geçtiğini tespit etmeye çalıştılar Ringwoodite'i laboratuvarda oluşturan ve 700 km derinlikte bulunması gerektiği basınç ve sıcaklığa tabi tutan ekip, su barındıran ringwoodite katmanının, yapılan sismik ölçümle örtüşen bir ortam teşkil ettiğini gösterdi Yani üst manto ile alt manto arasındaki bu geçiş bölgesi gerçekten de su barındıran kayaçlar içeriyor olabilir
Bu bulgu, şimdilik ABD'nin altında kalan bölge için geçerli görünse de araştırmacılar bu katmanın tüm mantoyu çevrelediği görüşünde Eğer bu geçiş bölgesindeki kayaçlar ağırlıklarının sadece %1'i kadar bile su içeriyor olsalar, bu, mantoda yeryüzündeki okyanusları 3 kez doldurabilecek kadar su bulunduğu anlamına geliyor ve yeryüzündeki okyanusların milyonlarca yıl boyunca bu katmandan kaynak alarak oluştuğu tezini destekliyor Manto tabakasında bu miktarda su bulunduğu bilgisi, aynı zamanda magmatizma ve levha tektoniğinin de daha iyi anlaşılmasına imkan verecek
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
Dünya'daki okyanuslar toplamda yaklaşık 13 x 109 km3 hacim kaplıyor ve Dünya'nın toplam ağırlığının yaklaşık 4400'de 1'ini oluşturuyor Bu büyük miktarlardaki su kütlesinin, Dünya'ya nereden geldiğiyse bilim insanlarının uzun zamandır araştırdığı bir konu Bu alanda öne çıkan iki teoriden birine göre, Dünya'nın okyanusları su yüklü asteroidlerin Dünya'ya çarpması sonucu dolmuş olabilir Böyle astreoidlerin varlığı ve okyanusları dolduracak kadar su taşıdıkları biliniyor Diğer teori ise, yeryüzündeki suyun nihai kaynağının yerin altında, Dünya'nın derinliklerinde olduğunu öne sürüyor Ancak mantoda bu miktarda suyu bünyesinde barındırma kapasitesi bulunan bir katmanın olup olmadığı tartışılıyordu
Son elli yıldır, 410 ila 660 km derinlikteki, üst manto ile alt manto arasında bulunan geçiş bölgesinin, mineral bileşimi ve bulunduğu basınç aralığı açısından, yüksek su tutma kapasitesine sahip mineraller içerdiğinden şüpheleniyordu ancak yapılan deneysel çalışmalar çelişkili sonuçlar veriyordu Geçtiğimiz Mart ayında yayınlanan bir çalışmayla, bir elmasın içinde bulunan nadir ringwoodite mineralinin, mantonun ilgili katmanından geldiğini ve ağırlığının % 25'u kadar su tutmak için gerekli özelliklere sahip olduğunu doğrulanmıştı Ringwoodite daha önce meteoritlerde bulunmuş ancak yerin derinliklerinde de bulunduğu öngörülse de bir örneğine ulaşılamamıştı Bu çalışmadaki ringwoodite ilk Dünya kaynaklı örnek oldu ve böylece Dünya'nın derinliklerinde çok miktarda su bulunduğu teorisi de doğrudan desteklendi
Geçtiğimiz hafta yayınlanan yeni bir çalışmaysa, su barındıran minerallerin olduğu katmanın varlığına dair bir başka kanıt sunuyor Çalışmada, ABD'nin batısında yerleştirilmiş bulunan 2000 sismometre ile 500'den fazla depremin ürettiği sismik dalgalar incelendi Dalgaların, depremin merkezinden yüzeye doğru ilerlerkenki hızlarının, içlerinden geçtikleri ortamın yoğunluğu ve elastisitesine göre farklılaştığı prensibinden yola çıkan araştırmacılar, bu sismik dalgaların yüzeye doğru hareket ederken ne tip katmanlardan geçtiğini tespit etmeye çalıştılar Ringwoodite'i laboratuvarda oluşturan ve 700 km derinlikte bulunması gerektiği basınç ve sıcaklığa tabi tutan ekip, su barındıran ringwoodite katmanının, yapılan sismik ölçümle örtüşen bir ortam teşkil ettiğini gösterdi Yani üst manto ile alt manto arasındaki bu geçiş bölgesi gerçekten de su barındıran kayaçlar içeriyor olabilir
Bu bulgu, şimdilik ABD'nin altında kalan bölge için geçerli görünse de araştırmacılar bu katmanın tüm mantoyu çevrelediği görüşünde Eğer bu geçiş bölgesindeki kayaçlar ağırlıklarının sadece %1'i kadar bile su içeriyor olsalar, bu, mantoda yeryüzündeki okyanusları 3 kez doldurabilecek kadar su bulunduğu anlamına geliyor ve yeryüzündeki okyanusların milyonlarca yıl boyunca bu katmandan kaynak alarak oluştuğu tezini destekliyor Manto tabakasında bu miktarda su bulunduğu bilgisi, aynı zamanda magmatizma ve levha tektoniğinin de daha iyi anlaşılmasına imkan verecek
Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
