Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
DÖRT HALİFE DÖNEMİ
Hz Ebu Bekir Dönemi (632634)
Sevgili Peygamber Efendimiz (tez) ile peygamberliğinden önce de dost olan Hz Ebu Bekir, onun tebliği üstüne Müslüman olan ilk insanlardan biridir Hz Ebu Bekir, İslamiyet'in açıkça anlatılmaya başlanmadığı bir dönem olan Peygamberimiz'in (iddia) az önce yalnız olduğu dönemde İslamiyet'i kabul etmiştir Hz Muhammed (sav)'in yakın dostu ve İslam ahlakının güzel bir temsilcisi olan Hz Ebu Bekir, aralarında Hz Osman, Talha b Ubeydullah, Sa'd b Ebi Vakkas, Zübeyr b Avvam, Abdurrahman b Avf ve Ebu Ubeyde b Cerrah başta elde etmek üzere birçok kişinin İslam dinini yaşamasına vesile olmuştur
Hz Muhammed (iddia) hastalandığında, Müslümanlara imamlık yapma görevini Hz Ebu Bekir'e vermiştir Onun vefatından daha sonra ise, Hz Ömer ve arkadaşlarının önerisi üzerine Hz Ebu Bekir halife seçilmiştir Tarihi kaynaklarda bulunan, Hz Ebu Bekir'in Hilafet görevini üstlendikten sonradan halka hitaben yaptığı şu konuşma epeyce anlamlıdır:
Ey halkım! Ben size yönetici oldum Hâlbuki sizin en hayırlınız değilim Eğer iyi işler yaparsam, bana destek ediniz Eğer hatalı işler yaparsam bana içten yolu gösteriniz Doğruluk, emanettir Yalan Söyleme, hıyanettir Sizin en zayıfınız benim yanımda güçlüdür oysa, onun hakkını müdafaa ederim En güçlünüz benim yanımda zayıftır ama, başkasının hakkını ondan alırım
Hz Ebu Bekir bu sözleriyle ideal bir yöneticide olması gereken vasıfları en hoş şekilde özetlemektedir Halifelik dönemi iki yıl gibi kısa bir süre sürmesine rağmen böylece fazla başarıyla doludur
Hz Ebu Bekir, Peygamberimiz Hz Muhammed (tez)'in vefatından daha sonra aralarında ihtilaflar baş gösteren Müslümanları bir araya toplayıp devlet otoritesini tekrar sağladı Kuranı Kerim'in toplanması ve korunması konusunda büyük mücadele harcadı İslamiyet'in ilk önce Arap Yarımadası dışarıya Suriye, Filistin ve Irak'ta yayılmasına vesile oldu Din ahlakının özünde olmayan hareketlere ve palavracı peygamberlere karşı savaş açtı; böylelikle İslam dini ve Kuran ahlakının Peygamber Efendimiz (iddia) döneminde olduğu gibi yaşanmasını sağladı
Hz Ebu Bekir hoş huyu, merhameti, gösterişsiz kişiliği ve Kuran ahlakını yaşamada gösterdiği titizliğiyle sahabeler aralarında ön plana meydana çıkan isimlerden biridir Bu özellikleri nedeniyle millet kadar büyük bir sevgi ve hürmet görmüştür İnsanların kibirli davranışlarını güzel karşılamayan, fakirlere, zor durumda kalanlara yardım etmekten ve misafir ağırlamaktan son derece sevinç duyan bir yapıya sahiptir Esir çoğu Müslümanı kurtarmış, esir sahiplerine önemli miktarda ödemeler yaparak onları özgürlüklerine kavuşturmuştur Ticaretle uğraşan ve zengin bir birey olan Hz Ebu Bekir, bütün malını İslam ahlakının yayılması için infak etmiştir Bunun için Resulullah (sav) onun hakkında Malını feda etmede en önde dışarı giden birey Ebu Bekir'dir Ebu Bekir ne hoş dosttur Aramızda İslam kardeşliği ve sevgisi vardırbuyurmuştur neticede, Hz Ebu Bekir, dinç imanı, dehası ve üstün devlet adamı vasfıyla İslam Birliği'ni muhafaza etmiş ve kendisinden daha sonra gelenlere zinde bir devlet bırakmıştır
Hz Ömer Dönemi (634644)
Hz Ömer Kuran ahlakı ve adaletin uygulanması konusundaki çabalarıyla tanınır Adaleti uygularken herkese eşdeğer davranmış; soyluluk, zenginlik, akrabalık, makam gibi unsurların adaleti engellemesine şüphesiz müsade vermemiştir İdaresi altındaki topraklarda adaletin katıksız bir biçimde uygulanması için her türlü önlemi almıştır Onun iktidarı döneminde sosyal yargı tam anlamıyla baskın olmuştur tekrar tekrar halkına karşı büyük bir yükümlülük duygusuyla hareket etmiştir Tarihi kaynaklara tarafından bu konuda, Fırat kıyısında bir deve helak olsa, bundan kendimi sorumluluk sahibi hissederimsözü meşhurdur
Hz Ömer, Kuran ahlakının gereği olarak, bir mesele ortaya çıktığı vakit, karar vermeden önce Müslümanların görüşüne de müracaat eder, konuyu onlarla istişare ederdi Bu şekilde en içten us oluşur ve ona tarafından davranırdı Onun bu davranışı, halkın kendi işlerini de arasında görüşerek yapmalarına sebep olmuştur Bu Nedenle önemli işlerde geniş çapta bir istişare geleneği oluşmuştu
Hz Ömer dönemi birçok yeniliğe sahne oldu Vaktinde ülke, idare birimlerine ayrıldı Valiler ve Halife'ye emrindeki olarak kadılar atandı başta hak işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve hak işleri birbirinden ayrıldı Hicri takvimin uygulamaya konulması, devletin manâlı sorunlarının görüşüldüğü bir meclisin ve devlet hazinesinin oluşturulması yine bu yıllarda gerçekleşti
Onun halifeliği döneminde, Arabistan dışında büyük fetih hareketleri yapılarak Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin ve Darı İslam topraklarına dâhil edildi Bu dönemde devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim, siyasi, ekonomik ve askeri alanlarda örgütlenmeyi gerekli hale getirdi Hz Ömer, işte bu gereksinimi yerine getirmek üzere kurumsal bir İslam Devleti'nin temellerini attı
Tarihi kaynaklara göre, Hz Ömer'in dönemin kadılarına gönderdiği bildirilen mektup, kendinden sonra gelen tüm yöneticiler için de bir rehber olmuştur:
Davalara bakarken telaşa, çığırtkanlığa ve taraftarın haysiyetini kırıcı davranışlara katiyen müsaade etme Çünkü adaletin yerini bulması için sükûnet ve vakar şarttır Hakkın tecelli etmesi ise İlahi adaletin asalet kazanmasına sebep olur Bir Müslüman ’ın niyeti iyi ise, Allah onun insanlarla olan münasebetlerini ıslah eder Lakin içi diğer dışı diğer olursa, Allah ona musibet verir Bu durumda hâkimin görevi Allah'ın rızk ve rahmet hazinelerinin kullar aralarında adaletle dağıtılmasını sağlamaktır
Hz Ömer sahip olduğu Kuran ahlakı ile idaresindeki tüm İslam toplumunun gönlünü kazanacak bir yönetim göstermiş ve Allah'ın izni ile İslam ahlakının yayılmasına büyük katkılarda bulunmuştur
Hz Osman Dönemi (644656)
Yüksek ahlaki meziyetlere sahip olan Hz Osman, İslamiyet'i ilk kabul eden üstün şahıslardan biridir Hz Ömer'den sonra halife seçildi İslam toplumundaki onun bu göreve değer olduğu kanaati nedeniyle halifeliğine kimse itiraz etmedi, cümbür cemaat ona biat etti Halifeliğinden önce, Peygamber Efendimiz (tez)'in yakın çevresinde yer aldı Vahiy kâtipliği yaptı Üstün ahlakı, hoş konuşmasıyla uyarı çekti Keza fazla hoş bir hitabete sahipti Ezberi çok adaleli idi ve Ulu Kuran'ı ezberledi
Hz Osman'ın İslam dinine yaptığı en büyük hizmetlerden biri Kuran'ın çoğaltılmasıdır Zamanında, aksan farklılıklarından dolayı Kuran ayetlerinin farklı okunması üzerine bir kurul oluşturularak Kuran çoğaltılmıştır Bir örneği Medine'de bırakılarak Mekke, Şam, Kufe, Basra, Darı ve öteki eyaletlere gönderilmiş; böylece Kuran'ın günümüze dek orijinalinin ulaşmasına vesile olunmuştur
Hazreti Osman yaptığı çalışmalar sırasında, tayinlerde yerinde şahısların görevlendirilmesine itina gösterdi İslam topraklarında yaşamış insanların refah seviyesinin yükseltilmesi için imar ve zirai gelişmelere siklet verdi Tahvil ve bahçelerin geliştirilmesine çalıştı Onun döneminde İslam topraklarında yaşayan fazla sayıda insan İslam dinini kabul etti Bu döneme ait sinyâl bir gelişme ise, Müslümanların zenginleşmeleri ve geçmişe kıyasla daha da rahat içinde bir yaşam sürdürmeleriydi
Keza Hz Osman döneminde İran, Kafkasya ve Afrika'da fetihler devam etmiş ve birincil donanma oluşturularak, Akdeniz'de stratejik önemi büyük olan Kıbrıs Adası alınmıştır Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük zaferler kazanılmış, ele geçirilen topraklarda düzen ve hak tesis edilmiştir
Hz Ali Dönemi (656661)
Hz Ali, Peygamberimiz (iddia)'in amcası Ebu Talib'in oğludur Tarihi kaynaklarda belirtildiği üzere, Hz Muhammed (iddia)'in yanına büyümüş, onun eğitiminden geçerek yetişmiştir
Hz Ali'nin öne çıkan üç kayda değer özelliği yiğitlik, ilim ve güzel konuşmadır Onun, İslam toplumunun en bilgin kişilerinden biri olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir Sevgili Peygamber Efendimiz (sav)'in ifadesiyle Hz Ali İlim beldesinin kapısıdır Daha çocukluğundan itibaren Resulullah (tez)'in yanına bulunmuş, Kuran'ı ondan öğrenmiş, onun kâtipliğini yapmıştır Peygamberimiz (sav)'in vefatına dek onun yanından ayrılmamıştır Böylelikle dini konular üzerinde yüksek bir ilim düzeyine erişmiştir Bunun için, Hz Ebu Bekir, Hz Ömer ve Hz Osman'ın birincil danıştığı kimseler arasındadır Halife olmasının gerisinde Müslümanların veri ve ilim sahibi olmaları için okul kurmuştur Eğitime büyük önem vermiştir Hz Ali'nin şehid edilmesiyle birlikte İslam'ın en parlak dönemlerinden biri olan Dört Halife Dönemi sona ermiştir *
Hz Ebu Bekir Dönemi (632634)
Sevgili Peygamber Efendimiz (tez) ile peygamberliğinden önce de dost olan Hz Ebu Bekir, onun tebliği üstüne Müslüman olan ilk insanlardan biridir Hz Ebu Bekir, İslamiyet'in açıkça anlatılmaya başlanmadığı bir dönem olan Peygamberimiz'in (iddia) az önce yalnız olduğu dönemde İslamiyet'i kabul etmiştir Hz Muhammed (sav)'in yakın dostu ve İslam ahlakının güzel bir temsilcisi olan Hz Ebu Bekir, aralarında Hz Osman, Talha b Ubeydullah, Sa'd b Ebi Vakkas, Zübeyr b Avvam, Abdurrahman b Avf ve Ebu Ubeyde b Cerrah başta elde etmek üzere birçok kişinin İslam dinini yaşamasına vesile olmuştur
Hz Muhammed (iddia) hastalandığında, Müslümanlara imamlık yapma görevini Hz Ebu Bekir'e vermiştir Onun vefatından daha sonra ise, Hz Ömer ve arkadaşlarının önerisi üzerine Hz Ebu Bekir halife seçilmiştir Tarihi kaynaklarda bulunan, Hz Ebu Bekir'in Hilafet görevini üstlendikten sonradan halka hitaben yaptığı şu konuşma epeyce anlamlıdır:
Ey halkım! Ben size yönetici oldum Hâlbuki sizin en hayırlınız değilim Eğer iyi işler yaparsam, bana destek ediniz Eğer hatalı işler yaparsam bana içten yolu gösteriniz Doğruluk, emanettir Yalan Söyleme, hıyanettir Sizin en zayıfınız benim yanımda güçlüdür oysa, onun hakkını müdafaa ederim En güçlünüz benim yanımda zayıftır ama, başkasının hakkını ondan alırım
Hz Ebu Bekir bu sözleriyle ideal bir yöneticide olması gereken vasıfları en hoş şekilde özetlemektedir Halifelik dönemi iki yıl gibi kısa bir süre sürmesine rağmen böylece fazla başarıyla doludur
Hz Ebu Bekir, Peygamberimiz Hz Muhammed (tez)'in vefatından daha sonra aralarında ihtilaflar baş gösteren Müslümanları bir araya toplayıp devlet otoritesini tekrar sağladı Kuranı Kerim'in toplanması ve korunması konusunda büyük mücadele harcadı İslamiyet'in ilk önce Arap Yarımadası dışarıya Suriye, Filistin ve Irak'ta yayılmasına vesile oldu Din ahlakının özünde olmayan hareketlere ve palavracı peygamberlere karşı savaş açtı; böylelikle İslam dini ve Kuran ahlakının Peygamber Efendimiz (iddia) döneminde olduğu gibi yaşanmasını sağladı
Hz Ebu Bekir hoş huyu, merhameti, gösterişsiz kişiliği ve Kuran ahlakını yaşamada gösterdiği titizliğiyle sahabeler aralarında ön plana meydana çıkan isimlerden biridir Bu özellikleri nedeniyle millet kadar büyük bir sevgi ve hürmet görmüştür İnsanların kibirli davranışlarını güzel karşılamayan, fakirlere, zor durumda kalanlara yardım etmekten ve misafir ağırlamaktan son derece sevinç duyan bir yapıya sahiptir Esir çoğu Müslümanı kurtarmış, esir sahiplerine önemli miktarda ödemeler yaparak onları özgürlüklerine kavuşturmuştur Ticaretle uğraşan ve zengin bir birey olan Hz Ebu Bekir, bütün malını İslam ahlakının yayılması için infak etmiştir Bunun için Resulullah (sav) onun hakkında Malını feda etmede en önde dışarı giden birey Ebu Bekir'dir Ebu Bekir ne hoş dosttur Aramızda İslam kardeşliği ve sevgisi vardırbuyurmuştur neticede, Hz Ebu Bekir, dinç imanı, dehası ve üstün devlet adamı vasfıyla İslam Birliği'ni muhafaza etmiş ve kendisinden daha sonra gelenlere zinde bir devlet bırakmıştır
Hz Ömer Dönemi (634644)
Hz Ömer Kuran ahlakı ve adaletin uygulanması konusundaki çabalarıyla tanınır Adaleti uygularken herkese eşdeğer davranmış; soyluluk, zenginlik, akrabalık, makam gibi unsurların adaleti engellemesine şüphesiz müsade vermemiştir İdaresi altındaki topraklarda adaletin katıksız bir biçimde uygulanması için her türlü önlemi almıştır Onun iktidarı döneminde sosyal yargı tam anlamıyla baskın olmuştur tekrar tekrar halkına karşı büyük bir yükümlülük duygusuyla hareket etmiştir Tarihi kaynaklara tarafından bu konuda, Fırat kıyısında bir deve helak olsa, bundan kendimi sorumluluk sahibi hissederimsözü meşhurdur
Hz Ömer, Kuran ahlakının gereği olarak, bir mesele ortaya çıktığı vakit, karar vermeden önce Müslümanların görüşüne de müracaat eder, konuyu onlarla istişare ederdi Bu şekilde en içten us oluşur ve ona tarafından davranırdı Onun bu davranışı, halkın kendi işlerini de arasında görüşerek yapmalarına sebep olmuştur Bu Nedenle önemli işlerde geniş çapta bir istişare geleneği oluşmuştu
Hz Ömer dönemi birçok yeniliğe sahne oldu Vaktinde ülke, idare birimlerine ayrıldı Valiler ve Halife'ye emrindeki olarak kadılar atandı başta hak işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve hak işleri birbirinden ayrıldı Hicri takvimin uygulamaya konulması, devletin manâlı sorunlarının görüşüldüğü bir meclisin ve devlet hazinesinin oluşturulması yine bu yıllarda gerçekleşti
Onun halifeliği döneminde, Arabistan dışında büyük fetih hareketleri yapılarak Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin ve Darı İslam topraklarına dâhil edildi Bu dönemde devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim, siyasi, ekonomik ve askeri alanlarda örgütlenmeyi gerekli hale getirdi Hz Ömer, işte bu gereksinimi yerine getirmek üzere kurumsal bir İslam Devleti'nin temellerini attı
Tarihi kaynaklara göre, Hz Ömer'in dönemin kadılarına gönderdiği bildirilen mektup, kendinden sonra gelen tüm yöneticiler için de bir rehber olmuştur:
Davalara bakarken telaşa, çığırtkanlığa ve taraftarın haysiyetini kırıcı davranışlara katiyen müsaade etme Çünkü adaletin yerini bulması için sükûnet ve vakar şarttır Hakkın tecelli etmesi ise İlahi adaletin asalet kazanmasına sebep olur Bir Müslüman ’ın niyeti iyi ise, Allah onun insanlarla olan münasebetlerini ıslah eder Lakin içi diğer dışı diğer olursa, Allah ona musibet verir Bu durumda hâkimin görevi Allah'ın rızk ve rahmet hazinelerinin kullar aralarında adaletle dağıtılmasını sağlamaktır
Hz Ömer sahip olduğu Kuran ahlakı ile idaresindeki tüm İslam toplumunun gönlünü kazanacak bir yönetim göstermiş ve Allah'ın izni ile İslam ahlakının yayılmasına büyük katkılarda bulunmuştur
Hz Osman Dönemi (644656)
Yüksek ahlaki meziyetlere sahip olan Hz Osman, İslamiyet'i ilk kabul eden üstün şahıslardan biridir Hz Ömer'den sonra halife seçildi İslam toplumundaki onun bu göreve değer olduğu kanaati nedeniyle halifeliğine kimse itiraz etmedi, cümbür cemaat ona biat etti Halifeliğinden önce, Peygamber Efendimiz (tez)'in yakın çevresinde yer aldı Vahiy kâtipliği yaptı Üstün ahlakı, hoş konuşmasıyla uyarı çekti Keza fazla hoş bir hitabete sahipti Ezberi çok adaleli idi ve Ulu Kuran'ı ezberledi
Hz Osman'ın İslam dinine yaptığı en büyük hizmetlerden biri Kuran'ın çoğaltılmasıdır Zamanında, aksan farklılıklarından dolayı Kuran ayetlerinin farklı okunması üzerine bir kurul oluşturularak Kuran çoğaltılmıştır Bir örneği Medine'de bırakılarak Mekke, Şam, Kufe, Basra, Darı ve öteki eyaletlere gönderilmiş; böylece Kuran'ın günümüze dek orijinalinin ulaşmasına vesile olunmuştur
Hazreti Osman yaptığı çalışmalar sırasında, tayinlerde yerinde şahısların görevlendirilmesine itina gösterdi İslam topraklarında yaşamış insanların refah seviyesinin yükseltilmesi için imar ve zirai gelişmelere siklet verdi Tahvil ve bahçelerin geliştirilmesine çalıştı Onun döneminde İslam topraklarında yaşayan fazla sayıda insan İslam dinini kabul etti Bu döneme ait sinyâl bir gelişme ise, Müslümanların zenginleşmeleri ve geçmişe kıyasla daha da rahat içinde bir yaşam sürdürmeleriydi
Keza Hz Osman döneminde İran, Kafkasya ve Afrika'da fetihler devam etmiş ve birincil donanma oluşturularak, Akdeniz'de stratejik önemi büyük olan Kıbrıs Adası alınmıştır Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük zaferler kazanılmış, ele geçirilen topraklarda düzen ve hak tesis edilmiştir
Hz Ali Dönemi (656661)
Hz Ali, Peygamberimiz (iddia)'in amcası Ebu Talib'in oğludur Tarihi kaynaklarda belirtildiği üzere, Hz Muhammed (iddia)'in yanına büyümüş, onun eğitiminden geçerek yetişmiştir
Hz Ali'nin öne çıkan üç kayda değer özelliği yiğitlik, ilim ve güzel konuşmadır Onun, İslam toplumunun en bilgin kişilerinden biri olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir Sevgili Peygamber Efendimiz (sav)'in ifadesiyle Hz Ali İlim beldesinin kapısıdır Daha çocukluğundan itibaren Resulullah (tez)'in yanına bulunmuş, Kuran'ı ondan öğrenmiş, onun kâtipliğini yapmıştır Peygamberimiz (sav)'in vefatına dek onun yanından ayrılmamıştır Böylelikle dini konular üzerinde yüksek bir ilim düzeyine erişmiştir Bunun için, Hz Ebu Bekir, Hz Ömer ve Hz Osman'ın birincil danıştığı kimseler arasındadır Halife olmasının gerisinde Müslümanların veri ve ilim sahibi olmaları için okul kurmuştur Eğitime büyük önem vermiştir Hz Ali'nin şehid edilmesiyle birlikte İslam'ın en parlak dönemlerinden biri olan Dört Halife Dönemi sona ermiştir *
