Doğumsal omurilik hastalıklarını önlemek için…

Oyun çağındaki çocuk ve bebekler çoğunlukla darbeye alt kafa travmalarına çoğunlukla maruz kalıyor Birçok zaman önemsenmeyecek bu darbeler, telafisi oldukça şiddet komplikasyonlara dönüşebilir Gerek darbeye bağlı gerek doğumsal, nöroşirürji kapsamına giren bütün hastalıklar içten yol haritası izlenirse, risk en aza iniyor
Çocuklarda ve bebeklerde beyinde su toplanması, omurilik sorunları, beyin tümörleri gibi nöroşirürjikal hastalıkların; yani beyin, asap ve omurilikte oluşan ve ameliyat gerektiren hastalıkların önlenmesi ve tedavisindeki en belirleyici faktör, o kadar fazla hastalıkta olduğu gibi erken tanı Çocuk sahibi olmayı planlayan annelerin 2 ay öncesinden folik asit kullanmaya başlaması, bu hastalıkla ilgili riskleri en üye indiriyor Hamilelik döneminde rutin kontrollerde de tespit edilebilen nöroşirürjikal hastalıklar, erken müdahale edilmezse ileride akıl geriliği, görme kaybı gibi rahatsızlıklara neden olabiliyor Keza bebek ve çocukların kafasına gelen darbelere emrindeki olarak yaşadıkları kafa travmaları da kalıcı sorunlara dönüşebilecek riskler taşıyor Medical Park Fatih Hastanesi Beyin ve Asap Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Kaya Kılıç, nöroşirürjikal hastalıklar ile ilgili merak edilenleri ve alınması gerekenleri önlemleri şu şekilde sıralıyor:
Folik asit kullanımı gebelikten önce başlamalı
“Bebeklerde bambaşka dönemlerde değişik tipte nöroşirürjikal; yani beyin, asap, omurilik cerrahisi gerektiren hastalıklar çoğunlukla görülür Bu hastalıklardan azami görülenler beyinde su toplanması (hidrosefali), omurilik sorunları (Spina bifida) ve beyin tümörleri şeklinde sıralanabilir Hamile kalmadan 2 ay önce başlanan folik asit kullanımı, doğumsal olarak gelişen omurilik hastalıklarını az daha yüzde 70 oranında önlemede yardımcıdır Hamilelik döneminde bayan doğum uzmanları göre yapılan rutin ultrasonlar ile bu hastalıkların manâlı bir bölümünün tanısı konulabilir Daha ayrıntılı ileri tetkikler ise radyoloji uzmanları göre gerçekleştirilebilir
Hidrosefali ameliyatının zamanlaması akıl geriliğinde belirleyici*
Erken tedavinin en önemli aşaması erken teşhis Doğumsal nöroşirürjikal hastalıklar oluştuktan sonra tek çare ameliyattır Erken tanı ise gereken ameliyatın zamanında yapılmasına ve muhtemel olduğu kadar hastalığın eksik zararla geçirilmesini sağlar Misal belirlemek gerekirse, beyninde su toplanan ilgili bir vakada ameliyatın zamanında yapılması yaşam kurtarıcı olmasının yanı sıra, ileride oluşabilecek zekâ geriliğini, görme kaybını önleme açısından da önemlidir
Çocuklarda radyolojik yöntemler kullanılır mı?
Çocuklarda kafa içi hastalıkların tanısı ama radyolojik yöntemlerle konabilir Hastalığa kadar değişmekle beraber ultrason, Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans (MR) en sık kullanılan radyolojik tetkiklerdir Her muayene sahip olduğu üstünlük ve dezavantajlarla birbirinden ayrılır Ultrason; radyasyon vermeyen, tehlikesiz bir tetkiktir fakat MR veya BT değin ayrıntılı bilgi veremez BT radyasyon verir ancak kafa travmalarında yeri doldurulamaz bir tetkiktir, 56 dakika gibi kısa sürede gösterme alınır MR ise beyin tümörleri ve omurilik hastalıklarında fazla daha detaylı görüntüler veren vazgeçilmez bir tetkiktir fakat çekim süresi 1520 dakika gibi uzun olduğundan ve bu esnada hastanın hareket etmemesi gerektiğinden çocuklarda duyu yitimi eşliğinde çekilmesi gerekir
Hastalığın anne karnında teşhisi doğum şeklini etkiler Hidrosefali hastalığı olan bebeklerin başları beyinde su toplanmasına alt olarak büyüyeceği için sıradan doğum ile dünyaya gelmeleri mümkün değildir Bu bebeklerin doğumu için sezaryen yapılması gerekir Omurilik sorunu olup belinde kese ile doğan çocukların da benzer şekilde sezaryenle doğması lazımdır
Kafa travması geçiren çocuğun boyun ve belini hareket ettirmeyin
Çocuklar doğaları gereği fazla hareketli oldukları için kafa travmasına çok maruz kalırlar Elbette her kafa travması takip veya çare gerektirmez fakat uyarı edilmesi gereken hususlar vardır Travma geçirmiş çocuğu hastaneye götürürken boyun ve bel omurgasının sabit tutulması önemlidir Ilk Kez kafa travması ile birlikte açık bere oluşmuşsa, yara pak bir bez ile sarılmalı ve dikiş gerekip gerekmediğini netleştirmek için süratli biçimde bir hekime başvurulmalıdır bunun dışında çocukta bulantı, kusma, uyku hali oluştuğunda süre kaybetmeden hastaneye götürülmelidir Canı yanan, korkudan ağlayan çocuklarda önemli bir sorun olmadan da kusma ve uyku hali görülebildiği unutulmamalı; gereksiz yere panik olunmamalıdır Ebeveynin ağırbaşlı kalması ve hekimine güvenmesi her şeyden önemlidir boşuna hekime başvurulmasının çocuğa bir zararı olmaz fakat gerektiği vakit çocuğu hekime götürmemenin faturası fazla ağır olabilir