Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Doğu Anadolu Bolgesinin Yeryuzu Şekilleri hakkında bilgi
Bolgenin ortalama yukseltisi 2000 2200 m arasındadır Ortalama yukseltisi en fazla olan bolgemizdir Turkiye'nin catısıolarak isimlendirilir Bolgenin en alcak yeri olan Iğdır Ovası (850m) dahi İc Anadolu'nun ortalama yukseltisine yakındır Erzurum Ovası 1800 m , Yuksekova 2200 m yukseltiye sahiptir Bolgede yer alan ovaların ortalama yukseltisi 1500'dir Bolgede bulunan dağlar, doğubatı doğrultusunda ve uc sıra halinde uzanırlar Dağlar arasında ise cokuntu ovalan yer alır Bolgenin kuzeyinde, batıdan doğuya doğru Cimen, Kop, Allahuekber ve Yalnızcam Dağları uzanır Orta sırada Munzur (Mercan) Dağları, KarasuAras Dağları ve Ağrı Dağı bulunur Guneyde yer alan dağlar ise Guneydoğu Toroslar, Bitlis Dağları, Buzul (Cilo) Dağlarıdır Bu dağlar ucuncu jeolojik zamanda AlpHimalaya orojenik sisteminin uzantısı olarak kıvrılma sonucu oluşmuştur
Bolgede Van Golu'nun kuzeyinde kuzeydoğuguneybatı yonunde uzanan kırık hattı boyunca Nemrut, Suphan, Tendurek, Ağrı (5137m) volkanik dağları uzanır Ağrı Dağı Turkiye'nin en yuksek noktasını oluşturur
Bolgede kıvrım dağları arasında yer alan cokuntu ovaları da doğu batı yonunde uzanır Bu ovalardan Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingol, Muş, Van, Yuksekova ve Başkale guneyde, Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Horasan, Kağızman, Iğdır ovaları kuzeyde bulunur
Bolgede platolar da geniş alan kaplar ErzurumKars platosu Doğu Anadolu'nun en geniş platosudur Bundan başka Fırat ve kolları tarafından parcalanmış plato gorunumu kazanmış yuksek yaylalar oldukca fazladır Bolgedeki yer şekillerinin başlıca etkileri şoyle sıralanabilir:
Yukseltiden dolayı sıcaklık değerleri duşmuşturTarım urunleri duşuk sıcaklığın etkisiyle daha gec olgunlaşır Tarım urun ceşidi azdır Bolgede yuzey şekillerine bağlı olarak Kuzeyguney doğrultusunda ulaşım zordur Ulaşım Doğubatı yonunde daha kolaydır Turkiye'de ulaşım ağının en seyrek ve en elverişsiz olduğu bolgedir Ekilebilen alanlar azalmıştır Sanayi de gelişmediğinden halk daha cok tarım kesiminde calışmaktadır
Dolayısıyla Turkiye'de tarımsal nufus yoğunluğu en fazla olan bolgemizdir Hidroelektrik potansiyeli en yuksek akarsular bu bolgemizdedir Gercek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasında farkın en fazla olduğu bolgedir Gercek yuzolcum ile izduşum yuzolcum arasında da farkın en fazla olduğu bolgedir Yerşekilleri ve iklimin olumsuz etkisinden dolayı tarımsal faaliyet gelişmemiştir
Bolgede birinci ekonomik faaliyet hayvancılıktır İklim ve Bitki Ortusu Kış mevsimi uzun ve soğuktur Sıcaklık 40°C'ye kadar duşer Yaz mevsimi ise sıcak ve kısadır Sıcaklık 20°C nin uzerine cıkar Kış mevsiminde yağışlar genelde kar şeklindedir ve hic erimeden uzun sure yerde kalır Yıllık sıcaklık farkı 30°C den fazladır Bolgenin guneyine ve batısına doğru gidildikce sıcaklık ortalamaları artar (enlem ve yukseltinin azalmasıdır) Karasallığın etkisiyle en fazla yağış yazın, en az yağış kışın duşer (ErzurumKars Bolumunde)Yıllık ortalama 500600 mm yağış alır
Buharlaşma az olduğu icin bu yağış yeterli olur Bolge, İc Anadolu'dan daha yuksekte olduğundan daha fazla yağış alır Kışlar karasallığın etkisiyle daha sert gecer Doğal bitki ortusu steptir Ancak yaz yağışları sebebiyle cayır şeklindedir Yağışın fazla olduğu dağlık bolgelerde ormanlar vardır Turkiye orman varlığı bakımından 5 buyuk bolgemizdir
Iğdır Ovası, Doğu Anadolu Bolgesi'nin en az yağış alan yeridir Buranın yıllık yağış, ortalaması 250 mm'nin altındadır Buna karşılık Iğdır Ovası, alcakta bulunmasından dolayı kış mevsimi daha ılık gecer Burda bu sebebten dolayı mikrolima ozellik gosterir ve pamuk yetişir
Tunceli'de il topraklarından kaynaklanan pek cok suyu Karasu ve Murat Irmakları toplar Karasu Irmağı kuzeybatısında, Peri Suyu'da guneydoğuda doğal sınır oluşturur Bu ırmaklar ile il sınırları icerisinde akan Munzur Suyu, Pulumur Cayı ve Tahar Cayı, guneyde Keban Baraj Golune dokulur
Bu nehir Dicle Nehri ve onunla birleşen Buyuk Zap Kolu ile yabancı topraklara giderek Basra Korfezinden denize dokulmektedir Aras ve Kura nehirleri de yine başka topraklara giderek Hazar Denizine dokulmektedir Bu akarsuların yuzey şekilleri ve engebe nedeniyle hidroelektrik enerji uretme gucleri fazladır
Bolgenin ortalama yukseltisi 2000 2200 m arasındadır Ortalama yukseltisi en fazla olan bolgemizdir Turkiye'nin catısıolarak isimlendirilir Bolgenin en alcak yeri olan Iğdır Ovası (850m) dahi İc Anadolu'nun ortalama yukseltisine yakındır Erzurum Ovası 1800 m , Yuksekova 2200 m yukseltiye sahiptir Bolgede yer alan ovaların ortalama yukseltisi 1500'dir Bolgede bulunan dağlar, doğubatı doğrultusunda ve uc sıra halinde uzanırlar Dağlar arasında ise cokuntu ovalan yer alır Bolgenin kuzeyinde, batıdan doğuya doğru Cimen, Kop, Allahuekber ve Yalnızcam Dağları uzanır Orta sırada Munzur (Mercan) Dağları, KarasuAras Dağları ve Ağrı Dağı bulunur Guneyde yer alan dağlar ise Guneydoğu Toroslar, Bitlis Dağları, Buzul (Cilo) Dağlarıdır Bu dağlar ucuncu jeolojik zamanda AlpHimalaya orojenik sisteminin uzantısı olarak kıvrılma sonucu oluşmuştur
Bolgede Van Golu'nun kuzeyinde kuzeydoğuguneybatı yonunde uzanan kırık hattı boyunca Nemrut, Suphan, Tendurek, Ağrı (5137m) volkanik dağları uzanır Ağrı Dağı Turkiye'nin en yuksek noktasını oluşturur
Bolgede kıvrım dağları arasında yer alan cokuntu ovaları da doğu batı yonunde uzanır Bu ovalardan Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingol, Muş, Van, Yuksekova ve Başkale guneyde, Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Horasan, Kağızman, Iğdır ovaları kuzeyde bulunur
Bolgede platolar da geniş alan kaplar ErzurumKars platosu Doğu Anadolu'nun en geniş platosudur Bundan başka Fırat ve kolları tarafından parcalanmış plato gorunumu kazanmış yuksek yaylalar oldukca fazladır Bolgedeki yer şekillerinin başlıca etkileri şoyle sıralanabilir:
Yukseltiden dolayı sıcaklık değerleri duşmuşturTarım urunleri duşuk sıcaklığın etkisiyle daha gec olgunlaşır Tarım urun ceşidi azdır Bolgede yuzey şekillerine bağlı olarak Kuzeyguney doğrultusunda ulaşım zordur Ulaşım Doğubatı yonunde daha kolaydır Turkiye'de ulaşım ağının en seyrek ve en elverişsiz olduğu bolgedir Ekilebilen alanlar azalmıştır Sanayi de gelişmediğinden halk daha cok tarım kesiminde calışmaktadır
Dolayısıyla Turkiye'de tarımsal nufus yoğunluğu en fazla olan bolgemizdir Hidroelektrik potansiyeli en yuksek akarsular bu bolgemizdedir Gercek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasında farkın en fazla olduğu bolgedir Gercek yuzolcum ile izduşum yuzolcum arasında da farkın en fazla olduğu bolgedir Yerşekilleri ve iklimin olumsuz etkisinden dolayı tarımsal faaliyet gelişmemiştir
Bolgede birinci ekonomik faaliyet hayvancılıktır İklim ve Bitki Ortusu Kış mevsimi uzun ve soğuktur Sıcaklık 40°C'ye kadar duşer Yaz mevsimi ise sıcak ve kısadır Sıcaklık 20°C nin uzerine cıkar Kış mevsiminde yağışlar genelde kar şeklindedir ve hic erimeden uzun sure yerde kalır Yıllık sıcaklık farkı 30°C den fazladır Bolgenin guneyine ve batısına doğru gidildikce sıcaklık ortalamaları artar (enlem ve yukseltinin azalmasıdır) Karasallığın etkisiyle en fazla yağış yazın, en az yağış kışın duşer (ErzurumKars Bolumunde)Yıllık ortalama 500600 mm yağış alır
Buharlaşma az olduğu icin bu yağış yeterli olur Bolge, İc Anadolu'dan daha yuksekte olduğundan daha fazla yağış alır Kışlar karasallığın etkisiyle daha sert gecer Doğal bitki ortusu steptir Ancak yaz yağışları sebebiyle cayır şeklindedir Yağışın fazla olduğu dağlık bolgelerde ormanlar vardır Turkiye orman varlığı bakımından 5 buyuk bolgemizdir
Iğdır Ovası, Doğu Anadolu Bolgesi'nin en az yağış alan yeridir Buranın yıllık yağış, ortalaması 250 mm'nin altındadır Buna karşılık Iğdır Ovası, alcakta bulunmasından dolayı kış mevsimi daha ılık gecer Burda bu sebebten dolayı mikrolima ozellik gosterir ve pamuk yetişir
Tunceli'de il topraklarından kaynaklanan pek cok suyu Karasu ve Murat Irmakları toplar Karasu Irmağı kuzeybatısında, Peri Suyu'da guneydoğuda doğal sınır oluşturur Bu ırmaklar ile il sınırları icerisinde akan Munzur Suyu, Pulumur Cayı ve Tahar Cayı, guneyde Keban Baraj Golune dokulur
Bu nehir Dicle Nehri ve onunla birleşen Buyuk Zap Kolu ile yabancı topraklara giderek Basra Korfezinden denize dokulmektedir Aras ve Kura nehirleri de yine başka topraklara giderek Hazar Denizine dokulmektedir Bu akarsuların yuzey şekilleri ve engebe nedeniyle hidroelektrik enerji uretme gucleri fazladır
