iltasyazilim
FD Üye
Doğu Anadolu Bölgesi Efsaneleri,
Doğu Anadolu Bölgesindeki Efsaneler,
Doğu Anadolu Efsanesi,
Doğu Anadolu Efsaneleri
Malatya (Beydağı) Efsanesi
Torosların bir kolu olan Beydağı ’nda uyuyan, taşa dönmüş bir ermişi anlatır Ermiş yılda bir kez uyanıp şu soruyu sorarmış:
Malatya ovası altın sabanla sürülüyor mu? Olumsuz cevap alınca tekrar uykuya dalarmış Malatya ovası çok verimlidir İyi sürülüp işlenirse bereket, bolluk artacak ve sabanlar bile altından yapılacaktır O gün ermişin tekrar canlanacağına inanılmaktadır Ermiş o günü beklemektedir
Eskimalatya Efsanesi
Eskimalatya XIXyy başlarında terkedilmiştir Halk Aspuzu bağlarına yaz için göç etmektedir Söylence bu göçle ilgilidir Eskimalatya ’lılar her yıl Aspuzu ’ya göç ederken ateşlerini bir kuyuya doldurup üstünü kapatmakta,dönünce de aynı kuyudan ateşlerini almaktadırlar O sene Aspuzu ’dan dönen irk ateşlerinin söndüğünü görür Bunu şanssızlık sayar ve kenti terk ederler
Derme Suyu Efsanesi
Suyun kaynağı Malatya yakınlarındaki Gündüzbey Köy ’ündedir Hem içilir hem de bir kanalla bağları bahçeleri sular Söylenceye göre; İsa, Havarileriyle bu yöreden geçerken yanındakiler su içmek isterler İsa ’nın asasını vurduğu yerden Derme suyu fışkırmıştır bu nedenle suyun adının Deyri Mesih ’cilt geldiğine inanılmaktadır
Gelin Kayası Efsanesi
Orduzu ’nun Bahçebaşı köyündeki Arslantepe,yöredeki birincil yerleşim alanıdır Burada yaşayan yoksul bir kıza,komşu ülke kralının oğlu sevdalanmıştır Kral karşısında koysa da oğlunu bu sevdadan caydıramaz Sonunda gençler kırk gün kırk gece süren bir düğünle evlenirler ve gelin alayı yola koyulur Kız bir ara gelin alayını durdurur,evine iki atlı gönderip unuttuğu oklavayı istetir Buna kızan anası ` ’gelinlik tacınla, askerinle, alayınla taş ol ’ ’ diye beddua edince bütün alay taş olur
Koca Vaiz Efsanesi
Koca Vaaz, Anadolu Selçukluları döneminde Malatya ve çevresinde kutup beyidir Yörede büyük bir din bilgini ve savaşçı olarak tanınır Bizans üstüne sayısız akınlar yapmıştır Bunlardan birinde bir kılıç vuruşuyla başı gövdesinden ayrılır Vaaz Baba başını koltuğuna alarak Malatya ’ya döner Eskimalatya yakınlarında bir kadın, Koca Vaizi görür,korkuyla bağırır İşte o zaman koca vaiz düşüp ölür Öldüğü yere türbesi yapılır Günümüzde de halkın en fazla ziyaret ettiği yerdir
Hekimhan ’ın Kuruluşuna Ve Adına Ait Efsane
Bir sefer esnasında KöGoogle Page Rankingülü Mehmet Paşa ’nın yolu Hekimhan dolaylarına düşer Doğanın güzelliğine hayran kalır,burada konaklanmasını buyurur Askerler çevreyi dolaşmaya çıktıklarında günümüzdeki Hasan Ağa Çeşmesi ’nin yandaki dereye gelirler Nehir suyunun al al aktığını görürler,suyu izlediklerinde zarar görmüş bir adam bulurlar ve Paşa ’ya haber verirler Paşa hekimiyle birlikte gelir, doktor hastanın durumunun umutsuz olduğunu söyleyince, Paşa sorar
Hiç mi canı kalmamıştır?
Doktor: ’ ’Ancak onda bir canı var ’ ’ der KöGoogle Page Rankingülü bu cevap aleyhinde kızar ve şöyle haykırır
` ’Onda bir canı kalmış adamı ölüme mi bırakırsın?Ya bunu kurtarırsın ya da senin kanını da bununkine katarım ’ ’
Doktor derhal işe koyulur yaralıyı üç günde ayağa kaldırır
Yaralıya kim olduğu sorulduğunda:
Kendisinin de doktor olduğunu, hap yerine getirmek için bitki toplarken, eşkıyalarca vurulduğunu anlatır KöGoogle Page Rankingülü ağaçları kestirip açtırdığı yere adam için bir han, hamam ve cami yaptırır Çevreden de birkaç aile getirip yerleştirir Buraya önceleri Hekimin Hanı, sonra da Hekimhan denilmiştir
Zurbahan ’a Ait Söylence
Hekimhan yöresindeki Ayrancı Dağlarının en yüksek tepesine halk Zurbahan Dağı derBuraya ait çok fazla söylence anlatılır
Zurbahan ’ın 67 km güneybatısında Asarkaya denilen sarp bir kaya vardır Kayanın tepesinden, aşağı basamaklı ve dik bir tünel iner Buradan yuvarlak, bakımlı bir boğaza varılır Günümüzde boğazın ağzı taşlarla örtülüdür Boğazın bir yanı Maltepesi ’ne,bir yanı Ballıkaya ’ya,bir yanıda Zurbahan ’a açılmaktadır Maltepesi ’nde altından yapılmış gereçler, Ballıkaya ’da depolar dolusu bal, Zurbahan ’da da benzersiz takılar vardır
Zurbahan ’daki takıları ele geçirmek isteyenlerin tünelde 12km ilerleyince fenerleri söner, geri dönmek zorunda kalırlar İnanışa tarafından fener tünelin tılsımıyla sönmektedir, kimse Zurbahan ’a ulaşamamaktadırlar
Yöreye ilişkin bir başka söylencede şöyledir:
` ’Güzelyurt ’lunun biri savaşta esir düşer Yanında yaklaşan bir adam nereli olduğunu sorar Söyleyince:
``Yurduna döndüğünde çeşmenin başına var Bir pire tut,kayanın üstünde öldür, sakın unutma ’ ’der
Adam yıllar sonradan tutsaklıktan kurtulup yurduna döndüğünde söyleneni anımsar İsteneni yapar Pireyi öldürmesiyle üstüne arılar üşüşür Arılardan korunmak için abasını başına çeker Abanın içinde üç arı kalmıştır Ortalık durulunca adam abayı başından atar, üç altın yuvarlanır Korkup abasını başına çekmese tüm arılar altın olacaktır ’ ’ *
Doğu Anadolu Bölgesindeki Efsaneler,
Doğu Anadolu Efsanesi,
Doğu Anadolu Efsaneleri
Malatya (Beydağı) Efsanesi
Torosların bir kolu olan Beydağı ’nda uyuyan, taşa dönmüş bir ermişi anlatır Ermiş yılda bir kez uyanıp şu soruyu sorarmış:
Malatya ovası altın sabanla sürülüyor mu? Olumsuz cevap alınca tekrar uykuya dalarmış Malatya ovası çok verimlidir İyi sürülüp işlenirse bereket, bolluk artacak ve sabanlar bile altından yapılacaktır O gün ermişin tekrar canlanacağına inanılmaktadır Ermiş o günü beklemektedir
Eskimalatya Efsanesi
Eskimalatya XIXyy başlarında terkedilmiştir Halk Aspuzu bağlarına yaz için göç etmektedir Söylence bu göçle ilgilidir Eskimalatya ’lılar her yıl Aspuzu ’ya göç ederken ateşlerini bir kuyuya doldurup üstünü kapatmakta,dönünce de aynı kuyudan ateşlerini almaktadırlar O sene Aspuzu ’dan dönen irk ateşlerinin söndüğünü görür Bunu şanssızlık sayar ve kenti terk ederler
Derme Suyu Efsanesi
Suyun kaynağı Malatya yakınlarındaki Gündüzbey Köy ’ündedir Hem içilir hem de bir kanalla bağları bahçeleri sular Söylenceye göre; İsa, Havarileriyle bu yöreden geçerken yanındakiler su içmek isterler İsa ’nın asasını vurduğu yerden Derme suyu fışkırmıştır bu nedenle suyun adının Deyri Mesih ’cilt geldiğine inanılmaktadır
Gelin Kayası Efsanesi
Orduzu ’nun Bahçebaşı köyündeki Arslantepe,yöredeki birincil yerleşim alanıdır Burada yaşayan yoksul bir kıza,komşu ülke kralının oğlu sevdalanmıştır Kral karşısında koysa da oğlunu bu sevdadan caydıramaz Sonunda gençler kırk gün kırk gece süren bir düğünle evlenirler ve gelin alayı yola koyulur Kız bir ara gelin alayını durdurur,evine iki atlı gönderip unuttuğu oklavayı istetir Buna kızan anası ` ’gelinlik tacınla, askerinle, alayınla taş ol ’ ’ diye beddua edince bütün alay taş olur
Koca Vaiz Efsanesi
Koca Vaaz, Anadolu Selçukluları döneminde Malatya ve çevresinde kutup beyidir Yörede büyük bir din bilgini ve savaşçı olarak tanınır Bizans üstüne sayısız akınlar yapmıştır Bunlardan birinde bir kılıç vuruşuyla başı gövdesinden ayrılır Vaaz Baba başını koltuğuna alarak Malatya ’ya döner Eskimalatya yakınlarında bir kadın, Koca Vaizi görür,korkuyla bağırır İşte o zaman koca vaiz düşüp ölür Öldüğü yere türbesi yapılır Günümüzde de halkın en fazla ziyaret ettiği yerdir
Hekimhan ’ın Kuruluşuna Ve Adına Ait Efsane
Bir sefer esnasında KöGoogle Page Rankingülü Mehmet Paşa ’nın yolu Hekimhan dolaylarına düşer Doğanın güzelliğine hayran kalır,burada konaklanmasını buyurur Askerler çevreyi dolaşmaya çıktıklarında günümüzdeki Hasan Ağa Çeşmesi ’nin yandaki dereye gelirler Nehir suyunun al al aktığını görürler,suyu izlediklerinde zarar görmüş bir adam bulurlar ve Paşa ’ya haber verirler Paşa hekimiyle birlikte gelir, doktor hastanın durumunun umutsuz olduğunu söyleyince, Paşa sorar
Hiç mi canı kalmamıştır?
Doktor: ’ ’Ancak onda bir canı var ’ ’ der KöGoogle Page Rankingülü bu cevap aleyhinde kızar ve şöyle haykırır
` ’Onda bir canı kalmış adamı ölüme mi bırakırsın?Ya bunu kurtarırsın ya da senin kanını da bununkine katarım ’ ’
Doktor derhal işe koyulur yaralıyı üç günde ayağa kaldırır
Yaralıya kim olduğu sorulduğunda:
Kendisinin de doktor olduğunu, hap yerine getirmek için bitki toplarken, eşkıyalarca vurulduğunu anlatır KöGoogle Page Rankingülü ağaçları kestirip açtırdığı yere adam için bir han, hamam ve cami yaptırır Çevreden de birkaç aile getirip yerleştirir Buraya önceleri Hekimin Hanı, sonra da Hekimhan denilmiştir
Zurbahan ’a Ait Söylence
Hekimhan yöresindeki Ayrancı Dağlarının en yüksek tepesine halk Zurbahan Dağı derBuraya ait çok fazla söylence anlatılır
Zurbahan ’ın 67 km güneybatısında Asarkaya denilen sarp bir kaya vardır Kayanın tepesinden, aşağı basamaklı ve dik bir tünel iner Buradan yuvarlak, bakımlı bir boğaza varılır Günümüzde boğazın ağzı taşlarla örtülüdür Boğazın bir yanı Maltepesi ’ne,bir yanı Ballıkaya ’ya,bir yanıda Zurbahan ’a açılmaktadır Maltepesi ’nde altından yapılmış gereçler, Ballıkaya ’da depolar dolusu bal, Zurbahan ’da da benzersiz takılar vardır
Zurbahan ’daki takıları ele geçirmek isteyenlerin tünelde 12km ilerleyince fenerleri söner, geri dönmek zorunda kalırlar İnanışa tarafından fener tünelin tılsımıyla sönmektedir, kimse Zurbahan ’a ulaşamamaktadırlar
Yöreye ilişkin bir başka söylencede şöyledir:
` ’Güzelyurt ’lunun biri savaşta esir düşer Yanında yaklaşan bir adam nereli olduğunu sorar Söyleyince:
``Yurduna döndüğünde çeşmenin başına var Bir pire tut,kayanın üstünde öldür, sakın unutma ’ ’der
Adam yıllar sonradan tutsaklıktan kurtulup yurduna döndüğünde söyleneni anımsar İsteneni yapar Pireyi öldürmesiyle üstüne arılar üşüşür Arılardan korunmak için abasını başına çeker Abanın içinde üç arı kalmıştır Ortalık durulunca adam abayı başından atar, üç altın yuvarlanır Korkup abasını başına çekmese tüm arılar altın olacaktır ’ ’ *