iltasyazilim
FD Üye
Doğu Anadolu bölgesinin dağları
Yerşekillerini; sıradağlar,geniş plâtolar ve ovalarla çukur alanlar oluşturur Ovaların çoğu genç faylarla sınırlandığından deprem alanlarıdır Doğu Anadolu yüzey şekillerinin asıl çizgileri, bölgeyi batıdoğu doğrultusunda boylayan yay biçimindeki dağ sıralarıyla meydana kazanç Bu dağ sıraları, alçak ve dalgalı düzlüklerle birbirinden ayrılırlar Bu düzlükler üstünde ayrıca dağ kütleleri yükselir, aralarına da çukur ovaları girer Yüzey şekillerinin genel doğrultusuna tarafından, Doğu Anadolu relyefi kuzeyden güneye şöyle peşine düşüp takip edilebilir:
1 Kuzeybatıda Kuzey Anadolu Dağları ’nın Doğu Anadolu yaylasına komşu olan iç sırası: bölgenin sınırı içerisinde uzanan Kelkit Çoruh Dağları: Kızıldağ (3025m), Çimen(2700m) dağları ve daha ötede Çoruh Oltu havzasındaki dağlar
2 Bu dağların arkasında Erzurum Kars yaylası Çoğu yerde lav örtüsüyle buruşuk; yüksl 15002000m Yayla üzerinde basık dağ sıraları: Dumludağ (3200m), Allahüekber dağı (3111m),Kısırdağ (3150m) gibi; yayla içine girmiş çukur ovaları; Erzincan Ovası (yüks:1200), Erzurum Ovası (yüks: 18001900m), Pasinler Ovası (1650m), Sürmeliçukur Iğdır Ovası (800900m)
3 Doğu Anadolu ’nun ortasında Karasu (Fırat) ve Aras vadilerine güneyden paralel olarak uzanan büyük sırt: KarasuAras dağlarıBunlar Monzur (3250m), Mercan (3463m dağlarıyla başlayıp Palandöken (3017m), Kavramak (3060m), Perli (3200m) dağı üzerinden Sızı volkan kütlesine değin uzanır Büyük Sızı konisi Türkiye ’nin en yüksek doruğudur (5165m) KarasuAras dağları, güney batıda Uzunyayla yöresindeki kesintiden sonra Orta To roslar ’a bağlandığı gibi, doğuda Sancı volkan kütlesi ötesinde İran 0ortasındaki dağlara devam eder
4 Sözü geçen merkezî sırtın güneyinde Van Gölü havzası ve bunun batısında Murat havzası Her iki havza da güneyde, güneydoğu Toros yayına dayanır; Ağrı Nemrut dağları aralarında sıralanan bir sönmüş volkan dizisi ( Tendürek 3542m, Süphan dağı 1200000 ölçekli harita ya tarafından 4434m, Nemrut dağı 2802m) ile birbirinden ayrılır Van Gölü havzası, doğuda İran hudut dağlarında yüksekliği 3000m ’yi aşan tepelere dayanan yüksek bir yayla (Erk dağı 3200m) ile batıda Van Gölü ’nün kapla dığı geniş bir çukur alandan meydana gelirMurat hav zasında ise Murat ırmağı baştan başa uzanan sıra ovalar arasında Bingöl (3200m) gibi dağ kütleleri göze çarpar Doğu Beyazıt ovası (2000m), KaraköseEleşkirt ovası (1650m), Malazgirt ovası (1500m), Muş ovası (1200m), Elâzığ ovası ya da Uluova (1050m)
5 Güneydoğu Toroslar, Doğu Anadolu ’yu güneyden sınırlayan bir yaydır Batı kesiminde geniş ve orta derecede yüksek (Malatya dağları; Akdağ 2605m),orta kesiminde rahat ve eksik yüksek (Maden dağları; Hazarbaba dağı 2285m), doğuya doğru gitgide geniş ve fazla yüksektir(Bitlis dağları 3500, Hakkari dağları; Cilo dağının Reşko tepesi 4168m)Ovalar ve platolar
Bölgede dağlardan daha sonra maksimum alan kaplayan yerşekli plâtolardır Platolar, Fırat ve Aras nehirlerinin kolları tarafından parçalanmıştır En büyük plâtosu ‘ ’Erzurum Kars Platosu ’ ’dur Bölgede yer alan dağ kuşakları arasındaki çöküntü oluklarında ovalar yer almaktadır Birinci bunalım kuşağını; Ardahan, Göle ve Çıldır Gölü İkinci bastırma kuşağını; Erzurum, Erzincan, Pasinler, Horasan ve Iğdır Ovaları Üçüncü bastırma kuşağını ise; Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş ve Van Gölü çanakları ve bunlar içerisinde yer alan ovalar oluşturur *
Yerşekillerini; sıradağlar,geniş plâtolar ve ovalarla çukur alanlar oluşturur Ovaların çoğu genç faylarla sınırlandığından deprem alanlarıdır Doğu Anadolu yüzey şekillerinin asıl çizgileri, bölgeyi batıdoğu doğrultusunda boylayan yay biçimindeki dağ sıralarıyla meydana kazanç Bu dağ sıraları, alçak ve dalgalı düzlüklerle birbirinden ayrılırlar Bu düzlükler üstünde ayrıca dağ kütleleri yükselir, aralarına da çukur ovaları girer Yüzey şekillerinin genel doğrultusuna tarafından, Doğu Anadolu relyefi kuzeyden güneye şöyle peşine düşüp takip edilebilir:
1 Kuzeybatıda Kuzey Anadolu Dağları ’nın Doğu Anadolu yaylasına komşu olan iç sırası: bölgenin sınırı içerisinde uzanan Kelkit Çoruh Dağları: Kızıldağ (3025m), Çimen(2700m) dağları ve daha ötede Çoruh Oltu havzasındaki dağlar
2 Bu dağların arkasında Erzurum Kars yaylası Çoğu yerde lav örtüsüyle buruşuk; yüksl 15002000m Yayla üzerinde basık dağ sıraları: Dumludağ (3200m), Allahüekber dağı (3111m),Kısırdağ (3150m) gibi; yayla içine girmiş çukur ovaları; Erzincan Ovası (yüks:1200), Erzurum Ovası (yüks: 18001900m), Pasinler Ovası (1650m), Sürmeliçukur Iğdır Ovası (800900m)
3 Doğu Anadolu ’nun ortasında Karasu (Fırat) ve Aras vadilerine güneyden paralel olarak uzanan büyük sırt: KarasuAras dağlarıBunlar Monzur (3250m), Mercan (3463m dağlarıyla başlayıp Palandöken (3017m), Kavramak (3060m), Perli (3200m) dağı üzerinden Sızı volkan kütlesine değin uzanır Büyük Sızı konisi Türkiye ’nin en yüksek doruğudur (5165m) KarasuAras dağları, güney batıda Uzunyayla yöresindeki kesintiden sonra Orta To roslar ’a bağlandığı gibi, doğuda Sancı volkan kütlesi ötesinde İran 0ortasındaki dağlara devam eder
4 Sözü geçen merkezî sırtın güneyinde Van Gölü havzası ve bunun batısında Murat havzası Her iki havza da güneyde, güneydoğu Toros yayına dayanır; Ağrı Nemrut dağları aralarında sıralanan bir sönmüş volkan dizisi ( Tendürek 3542m, Süphan dağı 1200000 ölçekli harita ya tarafından 4434m, Nemrut dağı 2802m) ile birbirinden ayrılır Van Gölü havzası, doğuda İran hudut dağlarında yüksekliği 3000m ’yi aşan tepelere dayanan yüksek bir yayla (Erk dağı 3200m) ile batıda Van Gölü ’nün kapla dığı geniş bir çukur alandan meydana gelirMurat hav zasında ise Murat ırmağı baştan başa uzanan sıra ovalar arasında Bingöl (3200m) gibi dağ kütleleri göze çarpar Doğu Beyazıt ovası (2000m), KaraköseEleşkirt ovası (1650m), Malazgirt ovası (1500m), Muş ovası (1200m), Elâzığ ovası ya da Uluova (1050m)
5 Güneydoğu Toroslar, Doğu Anadolu ’yu güneyden sınırlayan bir yaydır Batı kesiminde geniş ve orta derecede yüksek (Malatya dağları; Akdağ 2605m),orta kesiminde rahat ve eksik yüksek (Maden dağları; Hazarbaba dağı 2285m), doğuya doğru gitgide geniş ve fazla yüksektir(Bitlis dağları 3500, Hakkari dağları; Cilo dağının Reşko tepesi 4168m)Ovalar ve platolar
Bölgede dağlardan daha sonra maksimum alan kaplayan yerşekli plâtolardır Platolar, Fırat ve Aras nehirlerinin kolları tarafından parçalanmıştır En büyük plâtosu ‘ ’Erzurum Kars Platosu ’ ’dur Bölgede yer alan dağ kuşakları arasındaki çöküntü oluklarında ovalar yer almaktadır Birinci bunalım kuşağını; Ardahan, Göle ve Çıldır Gölü İkinci bastırma kuşağını; Erzurum, Erzincan, Pasinler, Horasan ve Iğdır Ovaları Üçüncü bastırma kuşağını ise; Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş ve Van Gölü çanakları ve bunlar içerisinde yer alan ovalar oluşturur *