Diyabet tedavisinde yenilikler

Pankreasın insülin üreten hücrelerinde bozulma olması sonucu ortaya meydana çıkan diyabetin tedavisi günümüzde büyük ölçüde enjeksiyon yoluyla vücuda bahşedilen insülinle sağlanıyor Kalp krizi, inme gibi akut komplikasyonlardan uzun vadede ortaya çıkabilen körlük, böbrek yetmezliği, nöropati gibi kronik afiyet sorunlarına dek çoğu önemli sonucu olabilen diyabet, hastaların insülin iğnelerini durmadan yanlarında taşımalarını gerektiriyor Hasta konforu açısından fazla elverişli olmayan bu yöntem, son yıllarda yapılan yoğun incelemeler sonucu artık tedavideki tek seçenek olmaktan çıkmak üzere Acıbadem Kadıköy Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Istek Sezgin Meriçliler, 14 Kasım Dünya Şeker Hastalığı Günü zarfında şeker hastalığı tedavisinde çığır açan 6 yeni usul hakkında kayda değer bilgiler verdi img alt src http:bilgilihocamcominternaldatasdiyabettedavisindeyenilikler5c2da9b3ea0a6 h4Yepyeni insülin türevleri kullanımdah4 ilk olarak 1920 yılında keşfedilen insülin tedavisi o dönem için ihtilal özelliğinde bir kullanım olmuştu İnsülin önceleri hayvanlardan elde edilirken teknolojik gelişmeler baştan sona laboratuvarda insan insülinleri üretilmesi muhtemel oldu İç Hastalıkları Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Özlem Sezgin Meriçliler, halen devam eden araştırmalarda hastanın ihtiyacına kadar kısa, orta ve uzun tesir süreli insülin türevleri üstünde çalışıldığını belirtiyor Hastaya özel çare stratejisi geliştirilmesi ve uygulanmasını kolaylaştıran bu yeni türevlerden bazıları yüksek kan şekerini hipoglisemiye yol açmadan 510 dakikada düşürmeyi sağlarken, bazılarının tesir süresi bir hafta devam edebildiği için haftada yalnızca bir defa uygulanmaları yeterli oluyor img alt src http:bilgilihocamcominternaldatasdiyabettedavisindeyenilikler5c2da9b6003e6 h4Solunum yoluyla (inhale) insülin h4 Her ne dek yeni insülin türevleri heyecanla beklense de bugüne kadar kullanılan tek usul olan enjeksiyon ile uygulanma zorunluluğu geliştirilen yeni insülin türevleri için de geçerli Fakat şeker hastalığı tedavisinde kan şekerinin alışılagelmiş sınırlarda tutulması hedefi değin yük içeren bir başka konu 'hasta konforu' Hastanın aralıksız enjeksiyon yapması zorunluluğunu ortadan kaldıran 'solunum yoluyla insülin alma' yönteminin 2019 yılından bu yana Amerika Birleşmiş Devletleri'nde kullanıldığını dile getiren Dr Öğretim Üyesi Meriçliler, inhale insülinin derhal yalnızca kısa tesir süreli insülinler için alternatif olabildiğini açıklama ediyor Oysa uzun dönem güvenilirliği az önce kanıtlanmamış olsa da kullanım kolaylığı ve etkili kan şekeri kontrolü sağlayan inhale insülinlerin kullanımının hızla yaygınlaşması bekleniyor img alt src http:bilgilihocamcominternaldatasdiyabettedavisindeyenilikler5c2da9b82c09c h4Hormon taklitçisi İnkretinler h4 Yemek Yemek sonrası bağırsaklardan salgılanan ve görevleri ağızdan gıda alımı sonrası kan şekeri yükselirken pankreasın insülin salgılamasını artmak olan hormonlara inkretin hormonları adı veriliyor Bilim insanlarının uzun zaman üzerinde çalıştığı ve bu hormonları taklit eden ilaçlar (inkretinler) artık kullanımda! Etki süresinin uzamasını sağlayarak pankreasın insülin salgılama yeteneğini artıran inkretin ilaçları, klasik tedavilere göre kayda değer avantajlar taşıyorlar Kan şekeri kontrolünde fazla etkili olan ve keza merkezi sinir sistemi yoluyla beyni etkileyerek iştah azaltıcı tesir yapan inkretinler, mide boşalmasını yavaşlatarak tokluk duygusunu uzatıyorlar Bu Nedenle diyabet hastalarının bir kısmının en önemli sorunu olan kilo kontrolü sorunu aşılabiliyor İnkretinlerin bir öteki kayda değer etkisinin bu ilaçların kan şekeri düzeyine bağımlı tesir göstermeleri olduğunu kaydeden Dr Öğretim Üyesi Istek Sezgin Meriçliler, Yani kan şekeri ne kadar yüksekse inkretinlerin kan şekeri düşürücü etkileri o kadar güçlü, kan şekeri ne dek düşükse etkileri o kadar az oluyor Bu sayede hipoglisemi yapıcı etkileri çok azalıyor diyor Halen insülin gibi günde bir ya da iki defa enjeksiyonla uygulanan inkretinler, ilerleyen yıllarda şu an geliştirme aşamasında olan kibrit çöpü büyüklüğünde bir cihazla kullanılacak img alt src http:bilgilihocamcominternaldatasdiyabettedavisindeyenilikler5c2da9ba58f3b h4'Suni Zeka' diyabet hastalarının da hizmetindeh4 Günümüzde şeker hastalığı hastalarında kan şekeri kontrolü için hastalarda parmak ucundan alınan kanda kan şekerine bakılıyor ve ihtiyaca göre hastaya günde bir ya da birkaç defa insülin uygulanıyor Elli sene önceki tedavi yöntemleri ile karşılaştırılınca çağ atlama olarak görülebilecek bu çare yine de idealden uzakta ve her hastada kan şekeri kontrolünü sağlamakta ve şeker hastalığı komplikasyonlarını önlemekte yetkisiz olarak yorumlanıyor Yeniden son 30 yıldır kullanılan insülin pompalarının ve sürekli kan şekeri takibi yapan monitörlerin, kayda değer bir gelişme olmakla birlikte, o kadar çok hastada stabil kan şekeri kontrolü sağlayamadığı ve kan şekerinin yükselmesini ya da şeker düşüklüklerini önleyemediği biliniyor Dr Öğretim Üyesi Arzu Sezgin Meriçliler, son yıllarda sıhhat alanında da bundan böyle çok yoğun olarak kullanılan yapay zeka uygulamalarının 'Yapay Pankreas'la artık diyabet hastalarının da hizmetinde olduğunun altını çiziyor İnsülin pompası ve kesintisiz kan şekeri monitorizasyonu tekniklerini bilgisayar algoritmaları ile birleştirerek oluşturulan ve 'suni pankreas' ('biyonik pankreas') adı verilen cihaz, diğer insülin başvuru yöntemlerindeki çoğu soruna çözüm olma umudu taşıyor Yapay pankreas aralıksız otomatik olarak ölçtüğü kan şekerindeki değişime uygun bir şekilde vücuda insülin pompalama özelliği içeren bir aygıt Akıllı insülin pompası olarak da nitelendirilen yapay pankreas, kişinin kesintisiz kan şekeri takibi yaparak insülin düzeyini kendisinin belirlemesi gerekliliğini ortadan kaldırıyor h4Zeki insülinler cilde yapışıyorh4 Bir diğer heyecanlandırıcı gelişme 'akıllı insülin' adı verilen cilde yapışan bantların keşfi Bu yöntem suni pankreastan birazcık farklı olmakla birlikte aynı mantıkla çalışıyor Takriben bir liralık metal para büyüklüğünde ve kirpik inceliğindeki bu yapışık silikon bant, 100'den fazla mikro iğne taşıyor ve bu küçük iğnelerin ucundaki enzimler aracılığı ile kan şekerini aralıksız ölçerek şeker düzeyine tarafından gereken miktarda insülinin kana karışmasını sağlıyor Bu usul, yapay pankreasla birlikte, şeker hastalığı tedavisinde bilim insanlarının en büyük gerçek dışı olan sağlıklı bireydeki kan şekeri metabolizmasını en iyi taklit eden yöntemler olma potansiyelini taşıyor img alt src http:bilgilihocamcominternaldatasdiyabettedavisindeyenilikler5c2da9bc1e292 h4Hap şeklinde insülin de mümkünh4 Günümüzde insülin hala yalnızca enjeksiyonla veya enjektör tekniği ile çalışan insülin kalemleri insülin pompaları ile cilt altına uygulanabiliyor Yıllar içinde daha ince ve kısa iğneler geliştirilerek hasta konforu artırılmaya çalışıldıysa da uygulama sırasındaki acı giderilebilmiş değil Günde 45 kez bu uygulamayı yapan bir hasta için her seferinde acı hissetmek ara sıra umut kırıcı olabiliyor 2019 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden bir grup bilim insanı insülin hapı ile ilgili birincil müjdeyi verdi Colestosom adı bahşedilen doğal lipid bazlı moleküllerden oluşan bir kapsülün içine yerleştirilen insülin molekülü mide asidinden etkilenmeden barsağa geçip emilerek kana karışabiliyor Acıbadem Kadıköy Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Arzu Sezgin Meriçliler, bu keşfin ilaç şekline dönüşmesi için hala zamana ihtiyaç olsa da kullanım kolaylığının getirdiği umut rüzgarlarının çoktan heyecan aşıladığına uyarı çekiyor sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur