Diş sıkma - gıcırdatma ( bruksizm )

Bruksizm (diş gıcırdatma) umumiyetle uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma hadisesidir. Topluluğumuzda sık rastlanır. Umumiyetle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir.

Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Duygusal gerilimler (Herkes gerilimin bruksizmin nedenleri arasında en değerli faktör olduğu konusunda fikir birliği içerisindedir. Vücudumuzda gerilim belirtilerini birinci olarak gördüğümüz taraf ağız dokularıdır. Gerilim bruksizmin hem oluş nedeni hem de hadisenin şiddetini artıran en kıymetli faktör olarak belirlenmiştir.) Haddinden fazla sonlu ,hassas titiz bir yapıya sahip olmak,maloklüzyon ( dişlerin diziliş ve sırasındaki bozukluklar ,hatalı dolgu ve kaplamalar)

Diş gıcırdatması sonucu ağız ve dokularında ne tıp rahatsızlıklar oluşur ve belirtileri nelerdir?

Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan aşınma:Dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabilirse de bilhassa ön dişlerde daha tesirlidir.

Dişlerde kırılma:Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön dişlerin bucaklarında art dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar devranla büyüyerek dişlerin kırılmasına neden olur.

Dişlerde çok hassasiyet:Ekseriyetle soğuğa karşı hassasiyet gelişir. Ani diş sızlamaları başlar. Diş etinin geçmişe çekilmesi ve ekseriyetle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan çentik halindeki aşınmalar:Bu durumun oluşmasına neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da çok basınç uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da , bruksizm illetinin dişlerde bu üzere oluşumlara neden olduğu bilinmelidir.

Dişlerde sallanma:Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar. Çok basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu durumu telafi etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra kemik çıkıntıları gelişir.

Yanaklarda iritasyon (tahriş):Bilhassa dişleri birbirlerine temas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı biçiminde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla "yanak ısırma" hikayesi ile karşılaşılır.

Kas ağrısı:Mahsusen şakak ve yanak yerindeki kasların şiddetli çalışması bu kesimlerde kas ağrısına neden olur.

Baş ağrısı:yukarıda belirtilen kas ağrısı vakit hengam baş ağrısı biçiminde kendini gösterir.

Çene ekleminde ağrı :Çene eklemine şiddetli yüklenilme nedeni ile eklemde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.

Bu belirtiler diş gıcırdatmasının acilen başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz. Hadisenin şiddetine ve müddetine nazaran bazen yıllar sonra görülebilmektedir. Çoğunlukla belirtilerin tümü birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.

Tedavi

Tedavinin hedefi dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır

Diş tabibi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek gayesi ile alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan "gece koruyucuları", diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en değerli araçtır. Lakin gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına ehil olamayabilmektedir.

Bu nedenle illetin sergilediği tabloya nazaran gece koruyucularının yanında kimi ek tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:

Gerilim terapisi,

Rahat uyumayı sağlayıcı tedbirler,

Kas gevşetici ilaç pratiği,

Günahlı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi,

Eksik olan dişlerin mahalline koyulabilmesi için protez tatbikleri