Diş Hekimliğinde Acil Yaklaşım

Diş Hekimliği Ivedi Teşebbüs

Kişiler genelde, umulmadık zamanlarda ortaya çıkan, dişlerindeki ivedi sorunlara karşın ilk yardımın nasıl yapılacağı konusunda tatmin edici bilgiye sahip değildirler Fakat yapılacak çok basit uygulamalarla daha daha sonra çözümlenmesi fazla güç olan tabloların ortaya çıkması önlenebilmektedir Acil girişim gerektiren diş sorunları nelerdir?

Diş ağrısı

* Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında yer alan gıda birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmeli ve yarım su bardağına yarım akarsu kaşığı tuzlu ek edilerek elde edilen tuzlu su ile ağız tamamen çalkalanmalıdır

* Kesinlikle ağrıyan diş üzerine ASPİRİN ya da herhangi bir ağrı kesici ilaç uygulanmamalıdır Kimyasal yapıları nedeni ile bu gibi ilaçlar diş etinde ve çevre yumuşak dokularda tahrişlere neden olabilmektedir Bu da diş ağrısının yanına ikinci bir ağrının oluşmasına neden olacaktır

* Eğer iltihap nedeni ile yüzde şişkinlik oluşmuşsa o bölgeye soğuk kompres yapılmalıdır

* Dişhekimine gitmeden önce bir analjezik ilaç alınabilir

* Diş üstünde çürük nedeni ile oyuk oluşmuşsa buraya fazla az karanfil yağı (eugenol) emdirilmiş pamuk koyulabilir Eugenol ağrının azalmasını sağlayacaktır Ama, bu işlemi yaparken eugenol pozitif kullanılarak diş etine sızmasına niçin olunmamalıdır Çünkü karanfil yağı da yumuşak dokuları tahrip edici özelliğe sahiptir

* Bir lahza önce dişhekimine başvurulmalıdır

Diş kırılması Diş yaralanması

* Tedaviye muavin olabilir düşüncesi ile mümkünse kırılan diş parçası bulunarak koruma altına alınmalıdır

* 30 dakika içerisinde dişhekimine gidilmelidir

* bu arada bölgede kanama meydana gelmişse pak bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır Basınç uygulamasına rağmen kanama 15 dakika içerisinde durmazsa en yakın afiyet kuruluşuna başvurulmalıdır

* Diş kırılmaları, dişlerin yerlerinde oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar ve beyin sarsıntısı çoğunlukla da basketbol, futbol vs gibi kontak sporları yaparken oluşan çarpma ve düşmeler ile trafik kazaları sonucunda oluşmaktadır Bilhassa kontakt spor yapan çocuklarda oluşabilecek ağız yaralanmalarını ve diş kırıklarını durdurmak için uygulanacak en yerinde usul ağız koruyucusu (mounth guard) kullanmalarını sağlamaktır

* Diş darbe nedeni ile kendi yuvasında yer değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski pozisyonuna getirilmeye çalışılmalıdır

* Dişi yuvasına yerleştirirken şüphesiz zorlanmamalıdır

* En geç 30 dakika içerisinde dişhekimine başvurulmalıdır

Daimi dişin yerinden çıkması

* Yerinden çıkan diş bulunmalıdır

* Bulunan diş taç (kuron) kısmından tutulmalıdır Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha artı hasar görmesine neden olunmamalıdır Eğer dişin kök kısmındaki dokular fazla hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde yer alan yabancı maddeler akıcı su aşağıda yıkanmalıdır

* Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama işlemi yapılmamalı ve kuşkusuz fırça kullanılmamalıdır

* Başta dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır

* Kadınsı yerine yerleştirirken fazla zor uygulanmamalıdır Huysuz taktirde diş ve diş yuvasında önemli hasarlara neden olunabilir

* Diş yuvasına yerleştirilebilmişse yerinde değişmez kalabilmesi için üzerine pak bir gazlı kumaş koyularak ısırtılmalıdır

* Bu şekilde en kısa zamanda dişhekimine başvurulmalıdır

* Eğer diş yuvasına yerleştirilememişse diş hekimine gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır

* Yerinden çıkmış dişi yeniden kazanılması için diş dokularının fazla zedelenmemesi ve olası olduğunca ivedi diş hekimine baş vurulması gereklidir

* Uygun şartlarda korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş hekimine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma şansı %90 dır

Dudak ve yanak yaralanmaları

* Yaralı bölge ılık su ile temizlenmelidir

* Bere bölgesinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır

* Yanak veya dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır

* Eğer yara fazla büyükse ve kanama devam ediyorsa, dişhekimine veya en yakın acele polikliniğine başvurulmalıdır

Diş çekimi ardından oluşan kanamalar

* Diş çekiminden daha sonra oluşan hafif kanamalar normaldir

* Şiddetli kanama varsa derhal diş hekiminize ya da en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalısınız

* Akış şeklinde kanama varsa çekim yeri üzerine konulan gazlı kumaş basınç uygulayarak yarım saat tutulursa kanama duracaktır

* Eğer kanama hala devam ederse en uygun olanı dişhekiminize başvurmanızdır Bu olası yok ise bir akarsu poşetini suda ıslattıktan sonra gazlı beze sarınız ve çekim yerine basınçla uygulayınız Çay yaprağı içerisinde bulunan kanın pıhtılaşmasına asistan mineraller doğruca yarım saat içerisinde kanama duracaktır

* Eğer sonuç alınmaz ise diş hekiminiz veya en yakın sıhhat merkezine başvurunuz

Diş çekimini takiben öneriler

* Hekiminizin yanından ayrıldıktan sonradan, gaz tamponu ısırarak yerinde tutunuz Kanama var ise ikinci tamponu da çekim yerine uygulayabilirsiniz

* Çekimi takiben 46 saat değin sızıntı halinde kanama meydana gelebilir

* Çekimden sonra mümkünse başınız yüksekte edinmek kaydıyla yatınız

* Çekimi takiben takriben 2 saat değin herhangi bir şey yemeyiniz Sıcak yiyeceklerden kaçınınız

* Alkol ve kanamayı arttırabilecek olan ilaçları kullanmayınız

* Eğer herhangi bir sorun olur ise (diş ağrısı, artı ve uzun süre kanama) dişhekiminize başvurunuz *