Diş hekimi korkusu (Dentofobia) nedir?

Diş hekimi korkusu nedir?
Dentofobia nedir?

Dişci korkusu, psikolojik olarak dişciye gitmekten korkma veya hoşlanmama ile dişciye gitmeyi korkunc bulma gibi mantıkdışı korkuları icerir Bu korkular, dişci koltuğunda geriye doğru yatırılma, ellerin veya diğer diş aletlerinin ağzın icine sokulması, (ozellikle de dişcilikte sıkca kullanılan delici aletin), iğne korkusu ve kullanılan aletlerin steril olmayacağı duşuncesiyle, HIV ve hepatit gibi bulaşıcı ceşitli hastalık ve mikropların kapılabileceği korkularından oluşabilir

Aslında bu korkular bir bakıma kabul edilebilir korkulardır ve kişinin bu tur korkular icinde olmasında kendine gore haklı nedenleri de bulunabilir Ancak her şeye rağmen, yaşantımızda her zaman icin dişciye gitme olasılığımızın bulunduğu ve hoşlanmadığımız bu gibi durumlarla karşılaşmak zorunda kalabileceğimiz gerceği goz ardı edilmemeli ve hoşumuza gitmese de gunun birinde bu duruma katlanmak zorunda kalabileceğimiz unutulmamalıdır

Hepimizin bildiği ve bize onerildiği gibi sağlıklı bir guluş icin en az altı ayda bir olmak uzere bir diş hekimine giderek ağzımızı ve dişlerimizi kontrol ettirmemiz gerekmektedir Ağız ve diş sağlığımız icin olduğu kadar diğer organlarımızın sağlığı icin de gerekli olan bu durum, bazılarımız icin buyuk bir korku ve endişeye yol acmaktadır Bu korku ve endişe; değil diş hekimine gitmek bu duşuncenin akla getirilmesiyle dahi yaşanabilmekte ve kişide panik hali yaratabilmektedir

Diş hekimine gidildiğinde yapılacak işlemlerin zihinsel olarak deneyimlenmesi dahi bu kişiler icin son derece korkutucu olabilmektedir Bu kişiler ve dişci korkusu olan diğer kişilerin buyuk coğunluğu daha once dişci koltuğunda ceşitli kazalar geciren ya da olumsuz deneyimler yaşayan kişilerdir Bu nedenle aynı durumun yeniden yaşanabileceği endişesi, korkunun devamına neden olmakta ve kişilerin bu olayları hatırlamasıyla da korku hali ortaya cıkmaktadır

Yaşanan bu aksilikler ve olumsuzlukların yanında tedavi sırasında ve sonrasında ortaya cıkan ağrı ya da diğer ceşitli problemler dişci korkusunun kaynağını oluşturabileceği gibi hicbir deneyim yaşanmadan yalnızca başkaları tarafından anlatılan dişci hikayeleri ve bu tur duyumlar ile de dişci korkusu geliştiren kişiler bulunmaktadır Bu durum kişilerin dişciye gitmelerini engellediğinden ortaya cok daha ciddi diş sorunları cıkmakta ve giderek buyuyen sorunlar nedeniyle de dişciye gitmek zorunda kalan kişiler daha uzun sure ve daha cok sayıda tedavi işlemlerine maruz kalmaktadır Bu işlemlerin diş problemine bağlı olarak uzaması ve kişiye sıkıntı vermesi de dişci korkusunu pekiştirmektedir

Hasta bu korkusundan dişcisine onceden soz edebilir ve korkularının kaynağı ile nedenleri konusunda doktoruyla konuşabilirse cok ceşitli nedenlerle ortaya cıkabilen ve cok ceşitli korkuları da iceren (iğne korkusu, kan gorme korkusu, ağrı duyma korkusu, hastalık ya da mikrop kapma korkusu vb) dişci korkusunun ustesinden gelebilmek coğunlukla mumkun olabilmektedir Aksi halde yaşanan korkular konusunda hastası ya da hasta yakınları tarafından onceden bilgilendirilmeyen doktorun bu durumu kendiliğinden anlaması beklenemeyeceğinden fobik hastaya bu anlamda yaklaşımında korkusu olmaya diğer hastalara gore hicbir farklılık olmayacak ve hasta korkusuyla baş etmede zorluklar yaşayabilecektir Ustelik bu korku hem paylaşılmadığı hem de bu konuda doktordan yardım alınmadığı icin giderek şiddetlenebilecektir Diş tedavisinden once bu korkunun mutlaka yenilmesi ve paylaşılması gerekmektedir

Bazı durumlarda hastanın dişci korkusu tedavi sırasında ortaya cıkabilir ve dolayısıyla bu korku ancak tedavi başladığında fark edilebilir Bu geciken fark etmenin hastanın tedavisi konusunda ceşitli alternatiflerin araştırılmasında ve geliştirilmesinde de gecikmelere yol acabileceği unutulmamalıdır

Hemen hemen tum diş hekimleri dişci korkusu yaşayan hastalarla calışmak durumunda kalmışlar ya da kalacaklardır Aynı şekilde siz ya da bir yakınınız bu korkuyu halen taşıyor olabilir ya da gunun birinde bu korkuyla siz ya da bir yakınınız karşılaşabilirsiniz Boyle durumlarda atılması gereken ilk adım diş hekiminden randevu alınırken bu korkudan soz edilmesidir Bu adım alınacak randevu saatinin en uygun bir zaman icin ayarlanmasını sağlayacak dolayısıyla randevu hem doktor hem de hasta icin daha uygun bir hale getirilebilecektir ikinci olarak yapılması gereken, hastanın korkuları konusunda hekimiyle acık bir şekilde konuşmasıdır Hasta, diş hekiminden neden korkuyor ve bu konuda neler yapılabilir? Korku ve kaynakları konusunda doktorla hastanın konuşması ve bu anlamda alınacak onlemlerin yanı sıra yapılabilecek değişiklikler konusunda ortak kararlar alınması korkunun yenilmesinde onemli yararlar sağlayacaktır Ayrıca unutulmaması gereken bir başka konu da dişci korkusu olan hastaların daha onceden tanıdıkları ve iyi bir iletişim kurdukları doktorları tercih etmeleridir Tanıdık bir doktorla calışmak yabancı bir doktorla calışmaya gore daha rahatlatıcı ve gerilimi azaltıcıdır

Diğer yandan, ozel olarak dişci korkusu olan hastalarla calışan diş hekimlerinin bulunduğu da bilinmelidir Bu alanda calışan ve deneyimi olan diş hekimlerinin secilmesi hasta acısından kolaylıklar sağlayabileceği gibi diş hekimi acısından da kolaylık sağlayacaktır Bunun icin onceden bir araştırma yapılabilir Dişci korkusu cok sık yaşanılan ve pek cok kişinin başına gelen bir durum olduğundan bu alanda calışan kişilere ulaşmak cok da zor olmayacaktır Diğer yandan bazı diş doktorlarının dişci korkusu olan hastalarla calışmak istemedikleri de bilinen bir gercektir Bu nedenle randevu alınırken dişci korkusundan mutlaka soz edilmelidir
Dişci korkusunda goreceli olarak diğerlerine gore sonuclandırılması daha kolay olan bazı korkular vardır Bu korkular belirlendikten sonra bazı onlemler alınabilir ve korku ortadan kaldırılabilir Orneğin; diş hekimliğinde kullanılan delici aletin cıkardığı sesten rahatsızlık duyanlar icin tedavi sırasında walkman kullanılması onerilebilir Bu yolla aletin cıkardığı ses muzik sesiyle bastırılacağı icin korku nedeni ortadan kaldırılmış olur

Pis kokular ve yabancı kokular nedeniyle oluşan korkuları gidermede arama terapi uygulanabilir

Diğer yandan Diş hekimi ya da asistanının hastaya yumuşak bir bicimde teması, sıcak ve icten tavrının yanı sıra sakinleştirici konuşmaları da duyulan gerginliği gidermede yardımcı olabileceği gibi duyulacak ağrıyı hafifletmede de yardımcı olabilir Bazı durumlarda ise meditasyon denenebilir

Yine cok heyecanlı kişiler icin ceşitli relaksasyon yontemleri kullanılabilir ve hastaya gevşeme eksersizleri oğretilebilir

Diş hekimi tarafından hastaya tedavi sırasında yapılacak olan işlemleradım adım anlatılabilir ve ağrı duyulduğunda hastanın elini kaldırılarak haber verilmesi istenebilir Boylece hastaya işlemin ağrı duyulduğu anda kesilebileceği garantisi verilerek korku azaltılabilir

Bazı insanların ise daha ciddi korkuları olabilir Bu durumlarda oral veya damardan sakinleştiriciler verilmesi gerekebileceği gibi bazen genel anestezi dahi gerekli olabilir Ayrıca psikoterapinin yanında hipnoz kullanılarak bu korkuların yenilmesinde yardımcı olunabilir Bunun icin diş hekimi ile diğer bazı alanlardaki doktorların ve psikoloğun işbirliği yapmaları gerekmektedir

Burada onemli olan, oncelikle hangi tekniğin hasta icin uygun olduğuna karar verilmesi ve o tekniğin uygulamaya konulmasıdır Hasta dişci koltuğuna oturduktan sonra bu konuda yaşanacak kararsızlıklar hastanın ya da hekimin tedaviden vazgecmesine yol acabilir ve hastaya gitmesi icin izin verildiğinde de dişten kaynaklanan sorunlar daha da artabileceği gibi hasta daha sıklıkla diş hekimine gitmek zorunda kalabilir Bu durumda hasta cok daha ceşitli işlemlerden gecmek durumunda kalabilir Bu nedenle dişci korkusu ya da dişciye gitme korkusu mutlaka yenilmelidir
Alıntı​